Sau 15 năm Thiện Thanh quay trở lại phía Nam cùng với ǵ đ́nh nhỏ bé của ḿnh.
C̣n ba ngày nữa họ sẽ rời Phú Quốc quay ra Hà Nội về Pháp, kết thúc chuyến đi nghỉ 7 ngày.
Hai đứa nhỏ nhà Thiện Thanh có biểu hiện mần ngứa, là một nhà nghiên cứu môi trường cô rất lo sức khỏa của chúng.
Cô cảm nhận hiện trạng môi trường đáy biển Phú Quốc diễn ra nhiều bất lợi như nước đục, tốc độ ḍng chảy nhanh, mưa axit, ô nhiễm đáy biển…. thể hiện bằng cảm quan rất dễ dàng.
Hai vợ chồng cô vội vàng cắt chuyến nghỉ sớm hơn dự định quay ra Hà Nội.
Hai đứa nhỏ có bị tác động ô nhiễm, mẩn đỏ, sốt nhẹ uống thuốc nghỉ ngơi đă qua khỏi.
Quay trở về Pháp, cô t́m tài liệu liên quan đến vấn đề ô nhiễm môi trường ở Việt Nam.
Và cô giật ḿnh v́ sự thật kinh khủng đang diễn ra ở Nha Trang, và Phú Quốc qua báo chí của nhà nước.
Vịnh Nha Trang có diện gần 250 km2, là một trong 16 khu bảo tồn biển của cả nước. Nơi này thu hút du khách, người đam mê lặn biển khi có các băi lặn nổi tiếng, nhiều san hô và hệ sinh thái phong phú, đa dạng bậc nhất Việt Nam.
Thời gian qua, san hô trong vịnh bị hư hại, suy giảm nghiêm trọng. Đặc biệt tại khu Bảo tồn Ḥn Mun, độ phủ san hô từ hơn 50% cách đây 7 năm, nay chỉ c̣n trên dưới 10%, tùy khu vực.
Tại vùng biển Phú Quốc, diện tích rạn san hô bị tẩy trắng trung b́nh 56,6% do cả phía con người và tự nhiên.
Phía Nam đảo Phú Quốc, bức tranh san hô ở một số điểm c̣n ảm đạm hơn. Vùng biển ven ḥn Dăm Ngang, ḥn Mây Rút, ḥn Gỏi... ở đâu cũng có thể bắt gặp các rạn san hô bị găy đổ, bị biến đổi sang một màu trắng, mà các thợ lặn ở đây gọi là bị “vôi hóa”. “San hô ở mực nước trên 5-6 m giờ chỉ c̣n sống chừng 30% so với 8 năm trước. Nhiều nơi như mũi Kỳ Lân san hô chết sạch” …
Khu bảo tồn san hô Phú Quốc chủ yếu phía Nam đảo, trong khu vực rộng gần 10.000 ha. Trong khu vực này, ghi nhận 108 loài san hô, thuộc cả 2 nhóm san hô cứng và san hô mềm. Được biết, san hô Phú Quốc trước đây đă trải qua một đợt bị hủy diệt trên diện rộng (“hiện tượng tẩy trắng”), khi đó san hô chết tới 56,6%. Số liệu quan trắc năm 2014 cho thấy số san hô mới chết phủ rộng ở nhiều khu vực c̣n cao hơn cả san hô sống được phát hiện.
Và nguyên nhân được các nhà chức trách đưa ra:
Do tác động của biến đổi khí hậu, ảnh hưởng hai cơn băo lớn vào năm 2019 và 2021. Hệ sinh thái ở vịnh biến đổi v́ khai thác thủy sản trái phép, nạo vét, xây dựng các công tŕnh ven biển sai quy định, xả thải trong du lịch...
Tất cả thông tin chỉ có thế cùng với việc hô hào lấp liếm, quyết tâm khôi phục….
Họ đă cố t́nh che giấu một sự thật là sự tàn phá của con người bằng những chiến dịch ồ ạt xây dựng các công tŕnh phục vụ cho mục đích du lịch theo kiểu công nghiệp hoá bằng bê tông, cốt thép…. Với lượng phế thải khổng lồ rác thải công nghiệp, đánh ḿn bộc phá san phạt đảo…. Cùng với hàng tỷ mét khối nước thải được xử lư cho qua chuyện vẫn âm thầm phóng ra biển, làm ǵ các băi san hô không bị hủy diệt.
Những kẻ ấy là ai? Ai cũng biết rằng đó là những tập đoàn cá mập Vingroup, Sungroup… nhưng không thấy có một thông tin nào chỉ đích danh… mặc dù hàng loạt các quan chức của Khánh Hoà, Kiên Giang … đă nhập ḷ v́ vi phạm quản lư, tham nhũng tiêu cực gây ra hậu quả rất nặng nề nhưng những bố già thao túng vẫn ngang nhiên tồn tại.
Để có một hệ sinh thái tự nhiên với sự đa dạng của các quần thể san hô phải mất hàng ngh́n năm thậm chí vài triệu năm… chỉ trong chục năm họ đă tàn phá tất cả… đây là tội ác hủy diệt môi trường cần phải có một toà án, thậm chí toà h́nh sự quốc tế đưa ra xét xử để cảnh tỉnh cho loại tội phạm này, bắt chúng phải bỏ tiền ra để khắc phục hậu quả, không thể cứ nhởn nhơ lên mặt dạy đời, cống hiến… làm giàu cho nhân dân, đất nước…
Và cô tin rằng, những tội ác tày đ́nh dù có giỏi lấp liếm đến đâu trước sau ǵ cũng bị bóc tẩy và bị trừng trị, bởi chính sự nổi giận của những người dân mất môi trường sống, môi trường kiếm kế sinh nhai.