Các vụ tấn công bằng drone của Ukraina nhắm vào Nga làm phương Tây khó xử

[vuitoichat]

Theo như vũ khí do phương Tây viện trợ không được sử dụng trong các vụ tấn công vào lãnh thổ Nga do từ phía chính quyền Kiev cũng rất cẩn thận để tránh vượt «lằn ranh đỏ», nhưng phương Tây lại khó xử trước các vụ tấn công bằng drone nhắm vào Nga mới đây.

Một người đàn ông kiểm tra các mảnh vỡ sau vụ drone tấn công vào một tòa tháp ở Matxcơva, Nga, ngày 01/08/2023. REUTERS - EVGENIA NOVOZHENINA

Chiến tranh « lan dần đến lãnh thổ Nga, trong những trung tâm biểu tượng và các căn cứ quân sự của họ ». Tổng thống Ukraina cho rằng đây là « một quá trình không tránh được, tự nhiên và hoàn toàn công bằng ».

Dù không phải là sự kiện đặc biệt vì liên tục xảy ra từ tháng 05/2023 nhưng các vụ tấn công bằng drone vào Matxcơva trong những ngày gần đây tạo nên « một kiểu bình thường mới », đánh vào tâm lý người Nga. Tuy nhiên, những vụ tấn công này cũng khiến phương Tây khó xử.

Các nước phương Tây, cũng là những nhà tài trợ lớn cho Ukraina trong cuộc chiến chống xâm lược Nga, luôn cảnh báo chính quyền Kiev về nguy cơ leo thang căng thẳng, thậm chí kéo NATO vào cuộc chiến nếu sử dụng vũ khí của khối tấn công lãnh thổ Nga. Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đã không từ bất kỳ cơ hội nào để đổ lỗi cho phương Tây, như cáo buộc vào đầu tháng 07 rằng những vụ tấn công bằng drone sẽ « không thể được » tiến hành nếu không được phương Tây bật đèn xanh.
Kiev khéo léo tránh kéo phương Tây vào các vụ tấn công vào lãnh thổ Nga

Tuy nhiên, trả lời La Croix, nhà nghiên cứu Justin Bronk, chuyên gia về máy bay chiến đấu thuộc Viện Nghiên cứu Hoàng gia Anh về Quốc phòng-An ninh (RUSI), cho rằng không có lý do để « phương Tây thay đổi chủ trương về mặt này, trong khi các vụ tấn công đó chỉ có tác động quân sự rất ít » và « họ không có ý định vượt qua lằn ranh đỏ đó ».

Phía chính quyền Kiev cũng rất cẩn thận để tránh vượt « lằn ranh đỏ ». Vũ khí do phương Tây viện trợ không được sử dụng trong các vụ tấn công vào lãnh thổ Nga. Trừ trường hợp bán đảo Crimée, nơi từng bị trúng tên lửa từ các hệ thống Himars của Mỹ và Storm Shadow của Pháp-Anh, do vùng lãnh thổ này vẫn được các nước phương Tây coi là của Ukraina dù bị Nga sáp nhập năm 2014.

Về mặt kỹ thuật, tấn công Matxcơva, cách biên giới Ukraina khoảng 500 km, không phải là chiến dịch quá phức tạp để cần đến sự hỗ trợ vật chất của phương Tây. Chuyên gia Justin Bronk nhận định « công nghệ được sử dụng không phải là quá tinh vi ». Các drone không phải được phóng từ tên lửa mà chỉ là kiểu « đạn bay » hoặc « drone tự sát », được thiết kể để lao vào mục tiêu và nổ. Ngay cả các cơ sở không thuộc Nhà nước cũng có thể sản xuất kể cả trong điều kiện sơ đẳng.

Ngoài ra, « phần phức tạp nhất liên quan đến định vị mục tiêu, lại hoàn toàn làm được từ các linh kiện có sẵn trên thị trường ». Nhận định này của nhà nghiên cứu Viện RUSI bác bỏ khẳng định của ngoại trưởng Nga Serguei Lavrov cho rằng phải cần đến tình báo phương Tây để tấn công một mục tiêu cố định ở một thủ đô lớn như Matxcơva.
Drone tự chế khẳng định hiệu quả

Cho đến giờ mẫu drone được dùng tấn công Matxcơva hôm 30/07 vẫn là một ẩn số. Tuy nhiên, Samuel Bendett, chuyên gia về drone của Trung tâm Phân tích Hàng hải của Mỹ, trên mạng X (trước là Twitter) cho rằng « có khả năng là cùng loại drone đã được sử dụng trong những vụ tấn công trước nhắm vào Matxcơva ». Có nghĩa là những mẫu drone rẻ tiền, như loại UJ 22 do công ty Ukraina Ukrjet sản xuất, có tầm hoạt động lên đến 800 km. Khả năng thứ hai là drone thương mại Mugin-5 của Trung Quốc, từng được Samuel Bendett nêu trên báo Guardian là có thể đã được sử dụng trong vụ tấn công Matxcơva hôm 03/05.

Những cuộc tấn công bằng drone, thường xuyên hơn, trong thời gian gần đây cũng cho thấy thành công của ngành sản xuất drone của Ukraina. Giới chuyên gia chú ý đến việc rất nhiều công ty Ukraina đã bắt đầu sản xuất trang thiết bị quân sự, trong đó « có rất nhiều công ty vừa và nhỏ ở Ukraina, sản xuất hoặc thay đổi drone », theo nhận định của chuyên gia Justin Bronk. Những công ty này sản xuất theo đơn đặt hàng chính thức của chính quyền hoặc do các khoản quyên góp quy mô lớn được xã hội dân sự huy động. Nếu đúng như vậy, người dân Nga sẽ ngày càng cảm thấy hệ quả ngay sát sườn của « chiến dịch quân sự đặc biệt » do tổng thống Putin phát động.