Quan hệ Israel - Nam Phi căng thẳng do xung đột ở Gaza. Ngày 22/11, quốc hội Nam Phi đă bỏ phiếu đóng cửa đại sứ quán Israel ở Pretoria trong bối cảnh Tổng thống Cyril Ramaphosa chỉ trích cuộc chiến của Israel với Hamas ở Gaza.
Một em nhỏ bị thương được điều trị tại bệnh viện ở Dải Gaza, ngày 10/11/2023. Ảnh: THX
Theo Thời báo Israel (timesofisrael.com), Quốc hội Nam Phi ngày 21/11 đă thông qua nghị quyết kêu gọi chính phủ đóng cửa đại sứ quán Israel ở Pretoria cho đến khi Tel Aviv đồng ư ngừng bắn do Liên hợp quốc làm trung gian. Nghị quyết này cũng gọi cách đối xử của Israel với người Palestine là “phân biệt chủng tộc”.
Đến ngày 22/11, các nghị sĩ ở Nam Phi đă bỏ phiếu ủng hộ (248 phiếu thuận/91 phiếu chống) đề xuất đóng cửa đại sứ quán Israel và đ́nh chỉ mọi quan hệ ngoại giao với Israel cho đến khi đạt được thỏa thuận ngừng bắn trong cuộc chiến với Hamas.
Trước đó trong cuộc họp báo hôm 19/11, Chánh Văn pḥng Tổng thống Nam Phi Khumbudzo Ntshavheni đă kêu gọi Ṭa án H́nh sự Quốc tế (ICC) ban hành lệnh bắt giữ Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, cho rằng việc không làm như vậy sẽ thể hiện sự thất bại của quản trị toàn cầu.
“Thế giới không thể chỉ đứng nh́n. Cộng đồng toàn cầu cần phải đứng lên để ngăn chặn nạn diệt chủng này ngay bây giờ”, bà Ntshavheni nói. Bà lưu ư rằng Đại sứ Nam Phi tại The Hague ở Hà Lan đă đệ đơn kiện Israel lên ICC vào tuần trước, cùng với Comoros, Djibouti, Bolivia và Bangladesh.
Đầu tháng này, Chính phủ Nam Phi đă triệu hồi đại sứ và phái đoàn ngoại giao của ḿnh tại Israel, mô tả cuộc chiến chống Hamas của Tel Aviv ở Gaza là “sự diệt chủng” và cho biết họ đang xem xét việc đóng cửa hoàn toàn đại sứ quán Israel ở Pretoria.
Đáp lại, Israel đă triệu hồi Đại sứ nước này tại Nam Phi Eli Belotserkovsky để tham vấn sau một loạt b́nh luận và bước đi phản đối của Pretoria về chiến dịch quân sự của Tel Aviv ở Gaza. “Trước những b́nh luận và động thái gần đây từ Nam Phi, Đại sứ Israel tại Nam Phi đă được triệu hồi để tham vấn", một tuyên bố ngắn từ Bộ Ngoại giao Israel cho biết.
Nam Phi từ lâu đă là nước ủng hộ mạnh mẽ người Palestine và đảng cầm quyền ANC của Nam Phi đă gắn cuộc đấu tranh chống chế độ phân biệt chủng tộc ở nước này với yêu cầu của người Palestine về một nhà nước độc lập.
Israel đă phát động chiến dịch quân sự quy mô lớn ở Gaza vào tháng trước nhằm vào nhóm Hồi giáo Hamas người Palestine sau vụ tấn công xuyên biên giới ngày 7/10, khiến khoảng 1.200 người Israel thiệt mạng và bắt cóc 240 người khác làm con tin. Giới chức ở Dải Gaza do Hamas điều hành cho biết các cuộc tấn công của Israel đă khiến hơn 13.000 người thiệt mạng.
VietBF@ sưu tập