Bên trong bộ não đặc biệt của kiện tướng cờ vua nhắm mắt thắng được đối thủ

[june04]

Timur Gareyev được coi là kiện tướng cơ vua nổi tiếng của thế giới bởi cách chơi cờ không giống với bất kì ai. Khi bịt mắt, kiện tướng này vẫn chơi được nhiều ván cờ khác nhau và giành được nhiều chiến thắng. Sở dĩ có điều kì diệu này là bởi bộ não đặc biệt của anh.

Nhóm nghiên cứu của trường Đại học California, Los Angeles (UCLA) đang nghiên cứu não bộ của Timur Gareyev, kiện tướng cờ vua 28 tuổi, người có khả năng chơi đồng thời nhiều trận cờ trong khi bịt mắt, Guardian hôm 3/11 đưa tin.

Gareyev nổi tiếng trong làng cờ vua thế giới sau khi đồng thời chơi 33 ván cờ suốt 10 tiếng vào năm 2013, giành chiến thắng trước 29 đối thủ, hòa 4 trận còn lại dù anh này bị bịt mắt và hoàn toàn không nhìn vào bàn cờ. Khả năng đặc biệt này đem đến cho Gareyev danh hiệu "vua chơi cờ bịt mắt".

"Khả năng chơi cờ khi nhắm mắt không phải là kỹ năng quá khó đối với phần lớn những người chơi xuất sắc.Tuy nhiên, điều đặc biệt ở Gareyev và số ít người chơi khác đó là họ có thể chơi nhiều trận cùng lúc", Jesse Rissman, người điều hành phòng thí nghiệm trí nhớ ở UCLA, cho biết.

Bản chất của việc chơi cờ bịt mắt đó là người chơi phải hình dung các nước đi trong đầu để xem cách nó diễn ra. Những người chơi cờ thường xuyên có thể hình thành trí nhớ về sơ đồ đường đi, cách tấn công và phòng thủ của các quân cờ.

Tuy nhiên, thách thức thật sự đối với trí não đó là việc chơi nhiều trận trong đầu cùng lúc. Bộ não phải ghi nhớ vị trí của từng quân trên mỗi bàn cờ và tái hiện nó chính xác khi cần thiết. Sau mỗi nước đi của người chơi, nó phải cập nhật vị trí mới, ghi nhớ lại trước khi chuyển sang bàn cờ tiếp theo. Gareyev cho biết, anh phải rất tập trung và cẩn thận khi ghi nhớ mỗi bàn cờ.

"Nếu tôi chuyển sang bàn cờ tiếp theo quá nhanh, khi quay trở lại, tôi không thể nhớ chính xác hoàn toàn và đôi lúc sẽ bị nhầm lẫn", Gareyev giải thích.

Các nhà khoa học ban đầu yêu cầu Gareyev thực hiện một số bài kiểm tra trí nhớ tiêu chuẩn nhằm đánh giá khả năng ghi nhớ con số, hình ảnh và từ ngữ của anh.

"Kết quả các bài kiểm tra này của cậu ấy không có gì nổi bật. Chúng tôi không thấy cậu ấy có năng khiếu đặc biệt nào khác ngoài chơi cờ", Rissman nói.

Bước tiếp theo đó là quét não. Rissman quan sát sự kết nối giữa các vùng trong não bộ của Gareyev. Kết quả cho thấy, sự liên kết giữa các vùng trong não Gareyev tốt hơn mức trung bình, tạo thành mạng lưới kiểm soát liên kết thùy trán với thùy đỉnh. Trong số 63 người tham gia quét não cùng anh, chỉ có một, hai người đạt kết quả cao hơn.

"Bạn sử dụng mạng lưới này trong hầu hết các nhiệm vụ phức tạp. Nó giúp bạn phân bổ sự chú ý, ghi nhớ luật chơi và quyết định có nên phản ứng hay không", Rissman nhận định.

Kết quả quét não cũng chỉ ra, màng lưới thị giác của Gareyev kết nối với các vùng khác trong não tốt hơn người bình thường. Điều này chứng tỏ, vùng xử lý hình ảnh thị giác, ví dụ như bàn cờ, trong não Gareyev có thể liên kết chặt chẽ hơn với các vùng khác của não, nhờ vậy hoạt động mạnh hơn thông thường. Đây có thể là manh mối nhằm giải đáp khả năng đặc biệt của Gareyev.