Gút là một căn bệnh nguy hiểm thường gặp ở nam giới. Gút là t́nh trạng axit uric đọng dưới mô da, gân, khớp gây ra viêm khớp, suy thận.
Người bị bệnh gút th́ cũng có nguy cơ bị các bệnh về tim mạch. Cho đến hiện nay các bác sĩ đều đồng ư với nhau gút là bệnh lư toàn thân chứ không chỉ tập trung ở khớp và gân như mọi người nghĩ trước đây. Nguồn gốc của axít uric trong máu không phải chỉ đến từ bên ngoài đưa vào mà c̣n do t́nh trạng chuyển hóa trong cơ thể.
Tuy nhiên, tại Việt Nam vẫn c̣n có nhiều sai lầm trong nhận thức về chẩn đoán và điều trị bệnh gút. Chúng tôi xin tŕnh bày những sai lầm đến từ cả ba phía: bệnh nhân, bác sĩ và chính sách bảo hiểm y tế (BHYT).
Từ phía bệnh nhân
Mọi người đều nghĩ khi uống thuốc hết đau là hết bị gút. Khi bạn uống thuốc hết đau chỉ mới đồng nghĩa là bạn chỉ mới tạm thời giải quyết được t́nh trạng viêm của khớp hay gân. Nếu t́nh trạng axít uric vẫn c̣n cao th́ nguy cơ tái phát vẫn c̣n. Các khuyến cáo đều khuyên là nếu bệnh nhân ổn định về mặt lâm sàng và axít uric máu về b́nh thường th́ vẫn tiếp tục điều trị ngăn ngừa tái phát trong 3 tháng với người chưa có cục tophi và 6 tháng nếu có cục tophi.
Trên cộng đồng mạng thỉnh thoảng vẫn lan truyền những bài thuốc chỉ cần uống trong vài lần giúp bạn tránh khỏi bệnh gút vĩnh viễn. Cho đến nay chưa có nghiên cứu nào đưa ra được những biện pháp điều trị khỏi triệt để bệnh gút.
Ăn kiêng triệt để sẽ không bị các cơn gút tái phát. Điều này sai v́ axít uric vẫn đến từ nguồn trong cơ thể. Bạn nên kiêng các thức ăn giàu đạm, rượu, bia nhưng không phải nhịn ăn với các thức ăn này.
Nước ngọt có ga an toàn với người bị gút. Điều này hoàn toàn sai v́ các loại nước ngọt có ga làm tăng axít uric trong máu không thua kém bia. Cần nên kiêng dùng nước ngọt có ga, nhất là khi dùng với hải sản.
Bệnh gút chỉ ảnh hưởng đến khớp nên không nguy hiểm đến tính mạng do vậy không cần theo dơi lâu dài. Điều này sai v́ bệnh nhân bị gút có nguy cơ bị bệnh lư thận có thể dẫn đến suy thận, sỏi thận. Tỉ lệ bệnh lư tim mạch tăng cao ở người bị gút và gây ra các biến cố tim mạch chết người. Bạn cần theo dơi và điều trị triệt để bệnh gút.
Bệnh gút chỉ xảy ra ở người lớn tuổi. Sai v́ với tỉ lệ tiêu thụ rượu bia khủng như hiện nay ở Việt Nam th́ bệnh gút xảy ra trên người trẻ tuổi ngày càng cao.
Bệnh gút không chỉ xảy ra trên người giàu v́ có chế độ ăn giàu đạm. Tuy nhiên, người ta nhận thấy những người nghèo cũng có tỉ lệ bệnh gút cao như thường. Mọi người đều có thể bị bệnh gút.
Về phía bác sĩ
Các bác sĩ chưa nhận diện được gút là bệnh lư mạn tính và cần điều trị lâu dài. Thông thường các bác sĩ hay điều trị xong cơn gút cấp là xong, không để ư đến vấn đề pḥng ngừa.
Các cục tophi đều cần phải mổ lấy đi. Điều này không đúng v́ một số cục tophi chưa có biến chứng có thể teo nhỏ đi nếu việc điều trị giảm axít uric trong máu hiệu quả. Chỉ định mổ khi các cục tophi gây biến chứng loét da, hủy xương, quá to ảnh hưởng đến chức năng hay sinh hoạt hàng ngày.
Điều trị hạ axít uric máu chỉ cần đưa về ngưỡng b́nh thường dưới 7mg. những khuyến cáo mới cho thấy cần đưa nồng độ axít uric về dưới 6mg cho những người không có lắng tụ tinh thể axít uric trong khớp hay có cục tophi và 5mg nếu có cục tophi.
Về phía BHYT
Các toa thuốc điều trị dự pḥng sẽ bị xuất toán nếu bác sĩ ghi cơn gút ổn định nhưng vẫn dùng thuốc hạ axít uric máu và thuốc dự pḥng cơn gút xảy ra như nhóm NSAID, colchicine hay corticoide liều thấp.
Những bệnh nhân bị gút sẽ không được nhận toa thuốc lâu dài v́ gút vẫn chưa được xếp vào nhóm bệnh mạn tính và có nguy cơ cao nếu không điều trị.
VietBF © sưu tầm