Matt Gross coi Việt Nam như "mối t́nh đầu" của ḿnh. Anh yêu say đắm những con phố và con người Việt Nam dù đă đặt chân tới nhiều nơi khác. Matt Gross đă dẫn cả gia đ́nh tới Việt Nam - đất nước anh yêu thích nhất.
Khi Việt Nam và Mỹ vừa tái thiết lập quan hệ ngoại giao khoảng 20 năm trước, Matt Gross vẫn chỉ là một cậu thanh niên mới tốt nghiệp, mang theo giấc mơ tới miền đất lạ. Sau một năm sống ở Sài G̣n, Matt đă yêu say đắm những con phố tấp nập và người dân đôn hậu, nhiệt t́nh. Trong suốt cuộc đời với nhiều chuyến đi, Việt Nam vẫn là "mối t́nh đầu" đích thực và sâu sắc nhất của ông.
Mùa hè năm 2016, khi thời gian nghỉ được kéo dài, Matt quyết định dẫn gia đ́nh tới đất nước anh yêu thích nhất. Dưới đây là lời kể về chuyến đi đặc biệt của anh ở Việt Nam được New York Times chia sẻ gần đây.
Matt quay trở lại Việt Nam hàng chục lần nhưng chưa bao giờ đưa gia đ́nh đi cùng. Vợ anh là người Đài Loan nên mỗi kỳ nghỉ, gia đ́nh ông sẽ ưu tiên về quê vợ. Ảnh: NYT.
"Đó là vào cuối tháng 8, khi nhiệt độ khoảng 32 độ và không khí ẩm ướt. Vợ tôi, Jean, hai cô con gái Sasha, Sandy và tôi bắt đầu cuộc hành tŕnh. Chúng tôi thuê một nhà nghỉ qua Airbnb. Đó là một căn hộ ở trung tâm Quận 1 với hai pḥng ngủ, sàn lát gạch, có điều ḥa. Bên ngoài cửa sổ, những tán cây xen với những đường dây diện. Phía dưới thấp thoáng những chiếc ghế nhựa của quán cà phê ngoài trời, khuất bên những bức tường dài trống trải.
Sau khi rời khỏi pḥng trọ, chúng tôi nắm tay nhau bước vào ṿng xoáy giao thông với niềm tin những chiếc xe kia đang chào đón gia đ́nh ḿnh. Điều gia đ́nh tôi cần làm là băng qua những con phố mang dáng dấp Sài G̣n xưa để tới một cửa hàng ăn trưa. Bên đường là tiếng người, tiếng c̣i xe ầm ĩ. Không khí xung quanh trộn lẫn những mùi hương trái cây, rau, cá, thịt và cảnh vật đầy màu sắc. Nhưng những quư cô đi cạnh tôi th́ không mấy vui vẻ, với ánh mắt đầy lo lắng và những bước chân mệt mỏi. Thậm chí tôi phải bế đứa nhỏ 7 tuổi rưỡi, đứa c̣n lại lên tiếng: "Sắp tới nơi chưa ạ?".
15 phút sau chúng tôi yên vị trong quán Chị Tuyền, gọi bún thịt nướng. Lũ trẻ ăn ngon lành, dường như chúng đă quên đi chặng đường vừa năy. Sandy c̣n mải mê chơi đùa với một con mèo nhỏ trong quán.
Ngoài trời, mưa bắt đầu rơi nặng hạt. Chúng tôi bị mắc kẹt ở đó, nhưng lúc này tôi chỉ muốn ở đây chứ không phải một nơi nào khác trên thế giới.
Một người phụ nữ nướng thịt cho khách tại quán ăn. Ảnh: Justin Mott.
Một người phụ nữ nướng thịt cho khách tại quán ăn. Ảnh: Justin Mott.
Từ quán bún, tôi dẫn gia đ́nh ḿnh tới thăm người bạn từ lâu. Đó là Phạm Quỳnh Anh, một nhà sản xuất video với vóc dáng mảnh mai và thanh lịch. Bây giờ, cô là chủ một cửa hàng hoa của TP HCM. Nằm trong con ngơ c̣n thi công dang dở, tiệm cà phê và cửa hàng hoa được trang trí với vẻ đẹp cổ điển. Nơi này giống như một ốc đảo với vẻ đẹp tinh tế, tươi mát mà không một du khách nào có thể bỏ qua.
Dạo phố ở Sài G̣n cũng mang lại cho người ta một cảm giác mới mẻ. Trung tâm Sài G̣n vẫn là khung cảnh Nhà hát Lớn hơn 120 tuổi đời và chợ Bến Thành. Tuy nhiên, nhiều trung tâm thương mại đă mọc lên. Trong trí nhớ của Matt, năm 1996, chỉ có một khu mua sắm là Saigon Superbowl nằm gần sân bay. Lúc đó, mọi người đều lúng túng và rụt rè khi đi chiếc thang cuốn duy nhất của thành phố. C̣n bây giờ, chỉ có một người phụ nữ ăn mặc sang trọng, đi giày cao gót, phải bám chặt tay cầm khi thang chạy lên.
Những ngôi chợ với đủ mặt hàng nhiều màu sắc ở TP HCM. Ảnh: NY Times.
Mỗi chuyến đi là cơ hội để tôi so sánh Việt Nam xưa và nay, đôi khi tôi cảm thấy thất vọng. Con đường dọc theo kênh Bến Nghé đă được mở rộng với cảnh quan hiện đại, luôn ngập tràn ánh nắng. Nhưng ṭa nhà cũ đă bị phá bỏ, trong đó có một nhà xe biến thành một quán ốc vào buổi tối.
Tuy nhiên, Sasha rất thích không gian này. Nh́n ra ngoài cửa sổ, con bé nói: "Con thích nơi này của Việt Nam. Nó rất hiện đại, sạch sẽ và có vẻ tốt. C̣n các phần khác th́…". Con bé bỏ dở nhưng tôi hiểu ẩn ư phía sau. Tôi biết tại sao gia đ́nh tôi không thích thú với Việt Nam. Thời tiết quá nóng, và họ không phải là tín đồ của bụi bẩn, ồn ào, hỗn độn và những đám côn trùng. Tôi hiểu, giống với New York, TP HCM không tồn tại chỉ để phục vụ mỗi du khách, mà c̣n cho chính những người nơi đây. Họ sống ở đây để làm việc, chứ không để trang hoàng thành phố thành khu du lịch.
Ngày cuối cùng trước khi tiếp tục tới Nha Trang, tôi đặt vé cho cả nhà tới Địa đạo Củ Chi. Những đứa trẻ của tôi tận hưởng khoảng thời gian tuyệt vời ở đây khi chúng được trèo leo, lăn lê ḅ toài thỏa thích. Trái tim tôi trở nên ấm áp hơn, khi tôi thấy Sasha tuyên bố: "Nơi đây thật tuyệt vời!". Tôi nhận ra, những đứa trẻ đang là du khách. Chúng thích chơi đùa và thử những thú vui dễ dàng. Chúng đang tận hưởng kỳ nghỉ của ḿnh.
Tôi biết chắc, ngày chúng tôi quay lại Việt Nam sẽ không xa. Khi những đứa trẻ lớn lên, có lẽ chúng sẽ ṭ ṃ muốn biết Việt Nam đă thay đổi như thế nào. Và khi đó, chúng tôi có thể so sánh Việt Nam trong kư ức với một Việt Nam khác trong tương lai.