California: TP Stockton thử nghiệm chương trình cho người dân $500 tiền mặt mỗi tháng

[cha12 ba]

9/05/19

STOCKTON, Calif. (AP) — Trong khi nhiều người cho rằng ý tưởng cho $1000 Mỹ kim mỗi tháng cho tất cả mọi người Mỹ của ứng cử viên Dân chủ vòng sơ bộ Andrew Yang thật điên rồ, thì có một thành phố ở California đang tiến hành thí nghiệm chương trình cho người dân $500 đô mỗi tháng.

Susie Garza chưa bao giờ nghe đến Yang, nhưng từ tháng 2 đến nay, bà nhận được $500 tiền mặt mỗi tháng từ một tổ chức bất vụ lợi ở Stockton. Người phụ nữ tự do tiêu số tiền này, trả tiền điện thoại, thanh toán hoá đơn hay thậm chí chỉ một bịch khoai tây chiên.

Garza nằm trong số 125 tham gia vào chương trình thử nghiệm tác động của “thu nhập căn bản phổ quát” của Stockton, hoàn toàn không dính dáng gì đến các chiến dịch tranh cử.

Stockton – thành phố từng được biết đến như là thủ phủ tịch biên, và là một trong những thành phố khai phá sản nhiều nhất nước Mỹ – đi một bước trước các ứng cử viên tổng thống. Vào tháng 2 năm nay, thành phố tung chiến dịch Stockton Economic Empowerment Demonstration – chương trình thí nghiệm do tân Thị trưởng Dân chủ 29 tuổi, Michael Tubbs khởi xướng, và được một tổ chức bất vụ lợi cung cấp tài chánh. Cuộc đời Thị trưởng Tubbs gập ghềnh. Anh có một người anh em họ bị giết, bố anh đi tù, mẹ phải làm nhiều công việc để nuôi con. Tubbs được đại học danh tiếng Stanford nhận, tốt nghiệp xong anh vào làm lãnh vực công, và đã thuyết phục được thành phố ủng hộ ý tưởng mới: cho người dân tiền mặt.

Thành phố chọn 125 người sinh sống trong vùng điều tra dân số, những người có thu dưới thu nhập bình quân đầu hộ của thành phố là $46.033 đô/ năm. Mỗi người sẽ nhận được tiền chuyển vào thẻ trả trước vào ngày 15 mỗi tháng, trong vòng 18 tháng. Tổng chi phí toàn bộ chương trình vào khoảng $1,1 triệu Mỹ kim.

Chọn các vị thị trưởng Cộng hoà 16 lần trong 22 năm qua, nhiều người dân Stockton tỏ ra hoài nghi, lo ngại về việc số tiền này sẽ khuyến khích người ta trở nên lười biếng. Tubbs bảo, anh trấn an những người lo sợ rằng, số tiền trên từ các nhà hảo tâm tư nhân chứ không phải từ tiền thuế.

Một nhóm các nhà nghiên cứu sẽ giám sát những người tham gia. Lợi ích chính của họ không phải là những vấn đề tài chánh mà là niềm vui, hạnh phúc. Họ có thước đo xem thử những người này cảm thấy mình có ích cho xã hội ra sao.

Ý tưởng bảo đảm thu nhập có từ lâu, ít nhất là từ thế kỷ 18, và đôi lần gặp phải những lằn ranh về ý thức hệ và văn hoá.

Vào những năm thập niên 1960 và 1970, hai nhà Cộng hoà Donald Rumsfeld và Dick Cheney giám sát 4 chương trình thử nghiệm thu nhập bảo đảm trên khắp cả nước. Vào lúc đó, Rumsfeld là Giám đốc Văn phòng Cơ hội Kinh tế của Tổng thống Richard Nixon, còn Cheney là cấp phó.

Chương trình gặp phải một số kinh nghiệm không suôn sẻ như, một phụ nữ xài tất cả tiền nhận được vào rượu chè, một người đàn ông ngập nợ sau khi mua đồ nội thất đắt tiền. Tuy nhiên, thí nghiệm kết luận, tiền được cho không ngăn người ta đi làm, và kết quả khiến Nixon đề nghị mở rộng chương trình nhưng cuối cùng bị Quốc hội khước từ.

Kể từ đó, những nghiên cứu khác cũng có những kết quả tương tự. Nghiên cứu 2018 tại Alaska – nơi người dân được chia doanh thu lọc dầu của tiểu bang mỗi năm từ 1982 – cho thấy, tiền cho ra đã không thu nhỏ lực lượng lao động của tiểu bang.

Các nhà nghiên cứu ở Stockton dự tính sẽ công bố dữ liệu đầu tiên vào mùa thu năm nay.

Hương Giang (Theo AP)

I am gonna move. California here I am!