Iran sẽ đáp trả Mỹ như thế nào sau vụ ám sát Soleimani?
01/05/20
Nguồn: Ilan Goldenberg, “Will Iran’s Response to the Soleimani Strike Lead to War?”, Foreign Affairs, 03/01/2020.
Bản dịch: Đổ Dăng Nhật Huy
Tác giả:[B] Ilan Goldenberg [/B]là Giám đốc Chương trình An ninh Trung Đông tại Trung tâm An ninh Hoa Kỳ Mới. Ông từng là trưởng nhóm về vấn đề Iran thuộc Văn phòng Thứ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ phụ trách Chính sách. Soleimani in Tehran, Iran, 2016
Office of the Iranian Supreme Leader
Qasem Soleimani, chỉ huy Lực lượng đặc nhiệm Quds của Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran, từng là một trong những nhân vật nhiều ảnh hưởng và uy tín nhất ở Iran, và là kẻ thù truyền kiếp của Hoa Kỳ. Ông chỉ huy chiến dịch của Iran nhằm trang bị và huấn luyện cho các nhóm dân quân người Shia ở Iraq – các nhóm chịu trách nhiệm cho cái chết của khoảng 600 lính Mỹ từ năm 2003 đến năm 2011 – và trở thành nhân vật đại diện cho ảnh hưởng chính trị của Iran ở Iraq suốt từ đó về sau, trong đó nổi bật nhất là các nỗ lực chiến đấu chống Nhà nước Hồi giáo tự xưng ISIS.
Ông đứng sau chính sách của Iran nhằm trang bị vũ khí và hỗ trợ cho Tổng thống Syria Bashar al-Assad, bao gồm việc triển khai khoảng 50.000 chiến binh người Shia đến nước này. Ông cũng là đầu mối cho mối quan hệ giữa Iran với lực lượng Hezbollah ở Lebanon, giúp viện trợ tên lửa và rocket cho nhóm vũ trang này nhằm đe dọa Israel. Ông thậm chí còn đứng sau chiến lược hỗ trợ của Iran dành cho phiến quân Houthi ở Yemen. Vì tất cả những lư do này và các lư do khác, Soleimani là một người hùng được tôn kính ở Iran và trong khắp khu vực.
Nói ngắn gọn, Mỹ đã chọn nước cờ cực kì có nguy cơ gây leo thang căng thẳng bằng cách ám sát một trong những người quan trọng và quyền lực nhất ở Trung Đông.
Chính quyền của Tổng thống Donald Trump lập luận rằng Soleimani là một kẻ khủng bố và rằng việc ám sát ông ta chỉ là một hành động mang tính phòng thủ nhằm ngăn chặn một cuộc tấn công sắp xảy đến. Cả hai luận điểm này đều có thể đúng hoặc sai, song nước Mỹ có thể đã không phải ám sát vị tướng này nếu không vì chính sách thiếu thận trọng mà chính quyền này đă theo đuổi kể từ khi nhận nhiệm sở (vào năm 2016). Hồi tháng 5/2018, Trump rời bỏ thỏa thuận hạt nhân với Iran và tiến hành chính sách trừng phạt kinh tế nhằm gây “áp lực tối đa” lên Iran. Trong vòng một năm, Iran đáp trả dè dặt nhằm cô lập Mỹ trên mặt trận ngoại giao và giành nhượng bộ kinh tế từ các thành viên khác của thỏa thuận hạt nhân.
Song cách tiếp cận dè dặt đã không đạt được gì. Đến tháng 5/2019, Tehran quyết định vi phạm thỏa thuận và leo thang căng thẳng trên khắp khu vực. Đầu tiên là các cuộc tấn công bằng mìn vào các tàu vận tải biển quốc tế vào tháng 5 và 6. Sau đó Iran bắn rơi một máy bay không người lái của Mỹ, gần như châm ngòi một cuộc xung đột mở giữa hai nước. Đến tháng 9, các tên lửa của Iran bắn vào cơ sở dầu mỏ ở Abqaiq của Saudi Arabia – nơi thường được xem là hạ tầng dầu mỏ quan trọng nhất thế giới. Các nhóm phiến quân người Shia bắt đầu bắn rocket vào các căn cứ của Mỹ ở Iraq, cuối cùng dẫn đến cái chết của một nhà thầu quân sự Mỹ vào tuần trước. Các cuộc không kích đáp trả của Mỹ sau đó đưa chúng ta đến với vụ ám sát tướng Soleimani.
Câu hỏi quan trọng nhất bây giờ là Iran sẽ làm gì. Hành động của Iran trong những tháng vừa qua và trong lịch sử cho thấy họ sẽ không vội vàng đáp trả. Thay vào đó, họ sẽ cẩn thận và kiên nhẫn lựa chọn một cách tiếp cận họ cho là hiệu quả, và khả năng cao sẽ tránh một cuộc chiến tranh tổng lực với Mỹ. Dù vậy, chuỗi sự kiện của những ngày qua cho thấy rủi ro tính toán sai là cực kì cao. Soleimani rõ ràng đã không hề tin rằng Hoa Kỳ sẽ leo thang nhanh chóng như vậy, nếu không ông ta sẽ không chủ quan mạo hiểu đến thế (vị trí nơi ông bị ám sát nằm rất gần các lực lượng Mỹ ở Iraq). Về phần mình, Trump đã luôn tỏ rõ không muốn tiến hành một cuộc chiến mới ở Trung Đông – nhưng giờ đây tình hình lại cheo leo như vách đá.
Nước Mỹ sẽ phải ít nhất chuẩn bị cho việc bước vào xung đột với các nhóm dân phân người Shia ở Iraq vốn sẽ nhắm vào các lực lượng vũ trang, giới ngoại giao, và dân thường Mỹ. Iraq là nơi cuộc không kích của Mỹ diễn ra và do đó là nơi hợp lý nhất để Iran đáp trả tức thời. Hơn nữa, các nhóm dân quân cũng đã tăng cường hoạt động trong 6 tháng vừa qua. Họ là một trong những lực lượng ủy nhiệm có thể phản ứng mạnh mẽ nhất của Iran, và đặc biệt có động cơ đáp trả khi mà Abu Mahdi al-Muhandis, một trong các lãnh đạo cấp cao của họ, đã bị giết cùng với Soleimani trong cuộc không kích.
Liệu sự hiện diện của Mỹ ở Iraq có khả thi nữa hay không sẽ tiếp tục là một câu hỏi mở. Tình hình an ninh, vốn đã trở nên phức tạp, không phải là vấn đề duy nhất. Vụ ám sát là một sự xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền của Iraq – được tiến hành đơn phương mà không hề được chính quyền Iraq chấp thuận – sẽ khiến các quan chức Iraq gặp áp lực chính trị lớn buộc phải yêu cầu các lực lượng Mỹ rút đi. Nhiều người Iraq chẳng hề yêu mến gì cả Mỹ lẫn Iran. Họ chỉ muốn lấy lại quyền kiểm soát đất nước và lo sợ bị kẹp giữa một cuộc đối đầu Mỹ – Iran. Tình hình hiện tại có thể trở thành một kịch bản tồi tệ nhất đối với những người dân Iraq này.
Hệ lụy của vụ ám sát không chỉ gói gọn ở Iraq. Hezbollah ở Lebanon, bên có quan hệ mật thiết với Iran và khả năng cao sẽ đáp trả lại theo yêu cầu của Iran, có thể tấn công các mục tiêu Mỹ ở Lebanon. Kể cả khi Iran quyết định tránh gia tăng căng thẳng quy mô lớn ở Lebanon, các nhánh của Hezbollah vẫn phủ đầy ở Trung Đông và có thể tấn công Mỹ ở bất kì nơi nào trong khu vực. Hoặc Hezbollah có thể lựa chọn phóng tên lửa vào lãnh thổ Israel, mặc dù cách đáp trả này không khả dĩ lắm. Hezbollah muốn tránh một cuộc chiến tranh toàn diện với Israel vốn sẽ tàn phá Lebanon; hơn nữa chính quyền Trump cũng đã công khai nhận trách nhiệm cho vụ ám sát tướng Soleimani, làm tăng khả năng một cuộc tấn công đáp trả sẽ chỉ nhắm trực tiếp vào Mỹ.
Iran có thể tiến hành tấn công tên lửa nhắm vào các căn cứ Mỹ ở Saudi Arabia và UAE, hoặc các hạ tầng dầu mỏ quanh vùng Vịnh. Sự chính xác của cuộc không kích do Iran tiến hành nhắm vào cơ sở dầu Abqaiq hồi tháng 9 đã khiến Mỹ và cả thế giới bất ngờ, mặc dù Iran cố gắng giữ cho cuộc tấn công chỉ mang tính biểu tượng và hạn chế. Trong tình hình hiện tại, Iran có thể lựa chọn hành động quyết liệt hơn, với tính toán rằng họ đã thành công lớn trong các cuộc tấn công bằng tên lửa trong 6 tháng qua trong khi vẫn không bị trả đũa.
Chúng ta cũng có thể dự đoán Iran sẽ nhanh chóng tăng tốc chương trình hạt nhân của họ. Kể từ khi chính quyền Trump rời bỏ thỏa thuận hạt nhân Iran vào tháng 5/2018, Iran đã tương đối dè dặt trong việc đáp trả thông qua chương tŕnh hạt nhân.
Sau một năm theo đuổi thỏa thuận, đến tháng 5/2019, Iran bắt đầu từ từ vi phạm thỏa thuận cứ mỗi 60 ngày. Đợt 60 ngày tiếp theo sẽ kết thúc vào tuần tới, và thật khó để tưởng tượng Iran sẽ dè dặt trong bối cảnh cái chết của tướng Soleimani. Ít nhất, Iran sẽ tái làm giàu uranium đến mức 19,75%, một bước nhảy lớn để có được uranium ở mức có thể chế tạo vũ khí.
Họ gần đây đã đe họa sẽ đi xa hơn bằng cách rời khỏi Hiệp ước Không phổ biến Vũ khí hạt nhân (NPT) hoặc trục xuất các thanh sát viên. Đây sẽ là các bước đi cực kì nguy hiểm, và cho đến tuần trước đa số các nhà quan sát đều tin rằng Tehran sẽ không làm vậy. Giờ thì họ chắc sẽ phải nghĩ lại.
Có lẽ nước đi táo bạo nhất của Iran sẽ là tiến hành một cuộc tấn công khủng bố trên đất Mỹ hoặc ám sát một quan chức cấp cao của Mỹ ngang tầm với Soleimani. Việc này sẽ khó khăn hơn cho Iran so với việc tiến hành một cuộc tấn công vào các lợi ích và công dân của Mỹ ở hải ngoại, nhưng nó vẫn có thể được Iran xem là một sự trả đũa phù hợp và tương xứng. Lần cuối cùng Iran được cho là tiến hành một cuộc tấn công vào nước Mỹ là hồi năm 2011, khi các cơ quan thực thi pháp luật và tình báo Mỹ chặn đứng âm mưu ám sát đại sứ Saudi ở Washington bằng cách làm nổ tung một nhà hàng. Trong vụ đó, kế hoạch sớm bị bại lộ và dễ dàng bị ngăn chặn vì hoạt động tình báo kém cỏi của Iran. Sự việc này cho thấy Iran kém thực lực hơn khi ở ngoài khu vực Trung Đông, một luận điểm càng được thấy rõ qua các âm mưu đánh bom thất bại của họ ở Đan Mạch và Pháp trong năm qua. Vì thế nếu Iran tìm cách tấn công bên trong nước Mỹ, họ sẽ phải cần đến may mắn.
Nếu chính quyền Trump thông minh, họ sẽ làm mọi điều có thể để gia cố các hạ tầng của Mỹ và bảo vệ người Mỹ trong khi chấp nhận những đòn đáp trả chắc chắn sẽ tới. Họ cũng nên liên lạc với Iran thông qua các đối tác có quan hệ tốt với nước này, chẳng hạn như Oman, nhằm tìm cách xuống thang căng thẳng trong khi vẫn ngầm đề ra các lằn ranh đỏ nhất định nhằm ngăn Iran tính toán sai.
Cuối cùng, Trump hoàn toàn có thể tuyên bố chiến thắng và khoe khoang rằng ông giành được thế thượng phong trước Iran bằng cách giết Soleimani, chứ không tiếp tục leo thang quân sự.
Song thái độ kiềm chế này có vẻ trái ngược với tính cách của ông Trump. Và kể cả khi ông thể hiện một sự kiềm chế trái ngược với tính cách của mình trong vài tuần tới, mong muốn phục thù của Iran, và động lực chính trị mà mong muốn này đang bắt đầu tạo ra, có thể sẽ đưa Mỹ và Iran tiến vào một cuộc xung đột lớn ./.
Bây giờ lao đă phóng rồi th́ phải theo.Ai đánh trước th́ làm cha.Iran hô hào rầm rộ như vậy rồi cũng chả đi tới đâu...đáng tiếc là trump quay lưng với đông minh âu châu nhưng cuối cùng họ sẽ nghỉ lại v́ là quyền lợi chung.
The Following 5 Users Say Thank You to wonderful For This Useful Post:
Bây giờ lao đă phóng rồi th́ phải theo.Ai đánh trước th́ làm cha.Iran hô hào rầm rộ như vậy rồi cũng chả đi tới đâu...đáng tiếc là trump quay lưng với đông minh âu châu nhưng cuối cùng họ sẽ nghỉ lại v́ là quyền lợi chung.
bất đồng quan điểm nhiều lắm, nhiều quốc gia lên tiếng phản đối đầy trên net. Ḿnh mà post lại nghe chữi...bó tay.
The Following 2 Users Say Thank You to cha12 ba For This Useful Post:
@cha12 ba
Tôi đọc meo của bạn bè trên thế giới gởi về tới tấp...bất đồng rất nhiều..nhưng tui là mỹ chỉ trách là trump đi những nước cờ sai lầm quá..lơ là máy bay không người lái bị bắn rơi ...iran tấn công kho dầu ở arabsaoudite...rút lui quân ở syrie...chứng tỏ mệt mỏi và chán nản nên bây giờ phải chịu và mong cho êm xuôi qua cầu b́nh an chứ iran cũng khó nuốt lắm nha (poutin và tàu lợi dụng thời cơ).
The Following 5 Users Say Thank You to wonderful For This Useful Post:
May huynh noi rang su bat dong rat nhieu tren the gioi. To khong biet dung hay sai nhung canh giac may huynh la truyen thong (tho ta) thuong phong dai nhung gi bat loi cho Trump, con nhung gi co loi cho Trump (va quoc te) thi noi nhe di hay em nhem luon. Cho nen muon biet thuc hu the nao can phai biet tieng Anh va doc nhieu nguon sach bao.
THEO MẤY BÁT CHUYỆN NÀY SẢY RA KHÔNG????
On Sunday the Iranian Regime offered an $80 million bounty for anyone who could deliver the head of President Donald Trump.
Earlier reports from CNN claimed that certain members of Iran’s leadership would only agree to talks with America if we handed over Trump so he could be put on trial in Iran for the killing of one of their top terrorists.
In other news, the Iraqi parliament largely controlled by pro-Iranian forces has voted to expel the American military from Iraq.
Which could actually be a good thing as Trump has been trying to get us the hell out of the Middle East and has been blocked by the “experts.”
The situation is very fluid right now and the real next move to watch is what is Iran’s response.
CNN’s Manu Raju reported Iranian leadership made these claims:
“The only thing that can end this period of war is for the Americans to receive a blow that is equal to the blow they have inflicted. Afterward they should not seek a new cycle,” Hossein Dehghan said.”
“The only way Iran will negotiate with the US is if Trump is tried in Iran, the adviser tells @fpleitgenCNN. “There is only one way: first Trump must be tried in our own court, he should punished for the crime he committed. Then we could negotiate.” https://magadailyreport.com/2020/01/...kIeFHPnxaI_OCg
Last edited by luyenchuong3000; 01-05-2020 at 20:57.
Hàng ngàn người trẻ tuổi ủng hộ Trump xuất hiện tại các nhà tuyển dụng địa phương để t́nh nguyện làm nhiệm vụ (nhập ngũ). TỔ QUỐC-DANH DỰ-TRÁCH NHIỆM là đây ��
Mấy thằng mẽo vàng bẩn bựa mà giờ nghe nói tổng động viên bắt lính th́ chắc trốn chui, trốn nhũi ở ống cống giống như đám qđvnch aka lính ngụy hồi xưa vậy. Hỏi thằng Hoàng Lan th́ nó chỉ cho cách trốn lính hồi đó như thế nào. Nhờ vậy mà nó bây giờ mới c̣n sống sót, lê la trên mạng làm anh hùng mơm đó.
bất đồng quan điểm nhiều lắm, nhiều quốc gia lên tiếng phản đối đầy trên net. Ḿnh mà post lại nghe chữi...bó tay.
Cái đám Nato chẳng làm ăn được ǵ , chỉ có thằng Anh chung ḍng máu tổ tiên là c̣n xài được, ngoài ra toàn lũ vô ơn bạc nghĩa như thằng Pháp và thằng Thổ tả Nhi Kỳ.
Hy vọng sẻ không có sự trả thù qua, trả thù lại, mầy đâm tao chột 1 con mắt, tao đâm lại mày cho chột 1 con mắt, mà mọi việc sẻ được thảo luận, phân xử minh bạch với tính cách ḥa giải (giống như luận điệu của việt cộng vậy đó, HAHAHA) và sau cùng mọi người đứng lên bắt tay nhau... huề!
Maybe I am dreaming. OK, OK, I am dreaming, so what? HAHAHAHA
The Following 3 Users Say Thank You to QueMe For This Useful Post:
1. Jackson (ĐDC) @30.1.1835
2. Lincoln (ĐCH) @23.2.1861 nhưng 4 năm sau th́ mất khi bị ám sát #2
3. T. Roosevelt (ĐCH) @ 14.10.1912
4. F. Roosevelt (ĐDC) @15.2.1933
5. Truman (ĐDC) @1.11.1950
6. JFK (ĐDC) @11.12.1960 sau đó 3 năm th́ mất khi bị ám sát #2
7. Nixon (ĐCH) @22.2.1974
8. Ford (ĐCH) @ 5.9.1975 và 22.9.1975
9. Carter (ĐDC) @5.5.1979
10. Reagan (ĐCH) @30.3.1981
11. George Bush (ĐCH) @13.4.1993
12. Bill Clinton (ĐDC) @ 12.9.1994 và 29.10.1994
13. George W. Bush (ĐCH) @ 7.2.2001 và 10.5.2005
14. Obama (ĐDC) @11.11.2011
Any questions ? Soleimani said !
The Following 3 Users Say Thank You to thangtram For This Useful Post:
1. Jackson (ĐDC) @30.1.1835
2. Lincoln (ĐCH) @23.2.1861 nhưng 4 năm sau th́ mất khi bị ám sát #2
3. T. Roosevelt (ĐCH) @ 14.10.1912
4. F. Roosevelt (ĐDC) @15.2.1933
5. Truman (ĐDC) @1.11.1950
6. JFK (ĐDC) @11.12.1960 sau đó 3 năm th́ mất khi bị ám sát #2
7. Nixon (ĐCH) @22.2.1974
8. Ford (ĐCH) @ 5.9.1975 và 22.9.1975
9. Carter (ĐDC) @5.5.1979
10. Reagan (ĐCH) @30.3.1981
11. George Bush (ĐCH) @13.4.1993
12. Bill Clinton (ĐDC) @ 12.9.1994 và 29.10.1994
13. George W. Bush (ĐCH) @ 7.2.2001 và 10.5.2005
14. Obama (ĐDC) @11.11.2011
Any questions ? Soleimani said !
Sắp có thêm 1 category mới:
C. Trời đánh chết (? Đ??)
1. Name ( Đ??) @ 3.11.2020 (mùa bầu cữ & mưa băo)
The Following 3 Users Say Thank You to aqvietsn For This Useful Post:
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.