Trung Quốc chưa thể bá quyền trong nay mai

[vuitoichat]

Dù Trung Quốc có trong tay có nhiều lá chủ bài, nhưng đế chế Trung Hoa này cũng còn nhiều điểm yếu, và chưa thể sớm « xưng bá, xưng hùng » trong nay mai, bởi đại dịch bệnh Covid-19 càng làm cho mối quan hệ giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ bội phần căng thẳng.

Công an Trung Quốc đeo khẩu trang và kính bảo hộ đi phía bên ngoài Tử Cấm Thành, Bắc Kinh, ngày 01/05/2020. AFP - GREG BAKER

Sau nhiều năm « ẩn mình chờ thời » như lời khuyên của Đặng Tiểu Bình, Trung Quốc trong hai thập niên gần đầy dần lộ rõ tham vọng bành trướng thế lực. Tham vọng này của Bắc Kinh được làm sáng tỏ hơn trong bài trả lời phỏng vấn của tướng Kiều Lương dành cho tạp chí Bauhinia, tuần san chính thức của Trung Quốc tại Hồng Kông.

Theo ông Kiều Lương, siêu cường Hoa Kỳ đang hồi thoái trào. Nước Mỹ tuy có « công nghệ cao, đồng đô la mạnh, nhiều đạo quân » nhưng cả ba yếu tố này lại thiếu sự hỗ trợ của ngành công nghiệp sản xuất. Dịch Covid-19 là bằng chứng hiển nhiên cho khiếm khuyết này của nước Mỹ. Là quốc gia có nhiều bằng sáng chế để chế tạo máy trợ thở, nhưng Hoa Kỳ lại không có khả năng sản xuất lấy một chiếc máy nào.

Việc tổng thống Mỹ và một số lãnh đạo phương Tây hô hào tái dịch chuyển sản xuất công nghiệp về trong nước, với ông Kiều Lương cũng chỉ là một mẹo lừa. Tái dịch chuyển sản xuất chỉ dẫn đến nguy cơ làm suy yếu hơn nữa thế độc quyền của đồng đô la Mỹ. Từ những nhận định này, ông Kiều Lương cho rằng thời kỳ thoái trào của Mỹ và phương Tây đã điểm, Trung Quốc « hồi sinh » và sẽ vươn lên thành một cường quốc đi đầu trong lĩnh vực công nghệ tối tân nhất mà vẫn bảo vệ được ngành công nghiệp sản xuất.

Chỉ có điều như ghi nhận của hai nhà nghiên cứu Laurent Gayard, thuộc CERU (Trung tâm đào tạo và nghiên cứu các trường đại học) và Waldemar Brun-Theremin, giám đốc và nhà sáng lập Turgot Asset Management, trên Le Figaro sự « hồi sinh » này của Trung Quốc khiến các nước láng giềng lo sợ. Chính sách bành trướng và các tranh chấp chủ quyền lãnh thổ đẩy các nước trong khu vực lao vào một cuộc chạy đua vũ trang, ít nhiều cũng gây tốn kém cho Trung Quốc.

Dịch Covid-19 bùng nổ từ Vũ Hán, Trung Quốc làm dấy lên các lời chỉ trích về cách xử lý dịch bệnh của Trung Quốc gây thiệt hại nhân mạng và kinh tế cho nhiều nước trên thế giới. Và nhất là chiến dịch « quyền lực mềm y tế » rầm rộ của Bắc Kinh tạo ra một sự phản cảm ở Hoa Kỳ và nhiều nước phương Tây.

Ở trong nước, sản xuất đình trệ, xuất khẩu tụt giảm, khiến tăng trưởng kinh tế sụt giảm. Để cứu nguy cho nền kinh tế, Bắc Kinh giờ phải tập trung vào khuyến khích phát triển tiêu thụ nội địa thay vì chỉ ưu tiên cho các doanh nghiệp lớn để xuất khẩu như trước đây, gây thiệt hại cho người tiêu dùng trong nước. Hệ quả trong trước mắt là nguồn thu ngoại tệ có nguy cơ bị giảm và các tham vọng địa chính trị bên ngoài cũng có thể bị tác động theo, nhất là đối với dự án Con Đường Tơ Lụa Mới.

Cuối cùng hai chuyên gia này còn nhấn mạnh rằng dịch bệnh Covid-19 thúc đẩy nhanh hơn nữa một tiến trình đã diễn ra trong cuộc chiến thương mại với Mỹ. Bất kể các phân tích của tướng Kiều Lương là gì, hiện tượng tái dịch chuyển cơ cấu sản xuất sang các nước có giá nhân công thấp đang diễn ra, chí ít là tại châu Á, do chi phí sản xuất tại Trung Quốc bắt đầu tăng lên.

Điều này có nghĩa là đầu tư nước ngoài vào Trung Quốc sẽ giảm dần, trong khi Bắc Kinh rất cần đến các đầu tư nước ngoài và việc mở cửa thị trường tài chính cho các nhà đầu tư nước ngoài có tính chất quyết định để tài trợ cho việc phát triển của Trung Quốc và để vượt qua những căng thẳng xã hội nội bộ ngày càng lớn cũng như phải đối mặt với một môi trường địa chính trị thù nghịch ngày càng mạnh mẽ.

Hai chuyên gia kết luận : Trong bối cảnh này, quốc gia « kín đáo » của Đặng Tiểu Bình sẽ phải còn ẩn mình thêm một thời gian nữa để chờ thời.