ĐÀNG TRONG LO MỞ CƠI
(trong khi ĐÀNG NGOÀI CHỈ LO ĐẤU ĐÁ QUYỀN LỰC)
* Có th́ phải nói là có, chớ không thể nhắm mắt trước sự thực lịch sử mà giở tṛ "ăn cháo đá bát".
Xem bản đồ năm 1802 Hoàng đế Gia Long hợp nhứt sơn hà, lập ra Nhà Nguyễn (H́nh 1: hàng trên, trái). Ắt sẽ có quí bạn thắc mắc: ủa, phía Tây Bắc sao bị "lơm" (không giống với bản đồ nước VN hiện nay)?
&1&
Quí bạn có biết, ṛng ră hơn 170 năm phân thành Đàng Ngoài và Đàng Trong (trước khi hợp nhứt): Ở Đàng Trong, các đời Chúa Nguyễn (là các bậc tiền nhân trong phả hệ vua Gia Long nhà Nguyễn), đặt kinh đô tại Phú Xuân, đă MỞ CƠI NAM TIẾN ĐẾN TẬN CÀ MAU!
Trong khi đó ở Đàng Ngoài, tại kinh đô Thăng Long chỉ LOAY HOAY TRANH GIÀNH QUYỀN LỰC (vua Lê Chúa Trịnh, Chúa Bầu...), DẬM CHÂN TẠI CHỖ không mở cơi sau khi đă phân thành hai Đàng.
(H́nh 2: xem bản đồ năm 1757, hàng trên, phải)
* GHI CHÚ:
Phú Xuân đổ công sức mở cơi, trong khi Thăng Long chăm bẳm ŕnh rập, chực chờ cơ hội để xua quân cướp lấy thành quả mở mang đất nước của Chúa Nguyễn suốt hơn một thế kỷ rưỡi. Thừa lúc Chúa Nguyễn suy yếu (1774), quân Lê - Trịnh vượt tuyến, tràn vào cưỡng chiếm kinh thành Phú Xuân trong mười năm (1774-1785).
Người dân Phú Xuân không thể ngờ quân Lê - Trịnh cùng chung ngôn ngữ tiếng Việt nhưng hành xử không mang t́nh đồng bào. Sử ghi bấy giờ tiếng than khóc dậy vang đất trời.
Thời may, vào năm 1786 Tây Sơn củng cố binh lực, từ Qui Nhơn đánh ra Phú Xuân, dẹp tan quân Lê - Trịnh phải chạy trở ngược ra Đàng Ngoài.
&2&
Ngược ḍng thời gian xa lắc...
Vào năm 968 khi Đinh Tiên Hoàng đặt tên nước "Đại Cồ Việt" th́ lănh thổ nước ta bấy giờ cũng "lơm" một phần ở Tây Bắc.
(xem H́nh 3: bản đồ hàng dưới, trái)
Cho tới tận nhà Hậu Lê sau này, trước khi phân chia Đàng Ngoài / Đàng Trong, lănh thổ nước Việt vẫn "lơm" một phần Tây Bắc.
(xem H́nh 4: bản đồ năm 1479, hàng dưới, giữa)
Nói cách khác, một phần Tây Bắc (nói theo địa danh bây giờ cho dễ h́nh dung, gồm phần lớn vùng đất Lai Châu, Điện Biên và một phần Lào Cai) - về đại thể (có xê dịch chỗ này chỗ kia trong suốt mấy trăm năm) là không thuộc lănh thổ nước Việt.
Triều đ́nh Thăng Long không mở cơi để sáp nhập một phần Tây Bắc vào lănh thổ nước Việt. Chỉ mở theo trục Nam tiến, triều đ́nh Thăng Long mở cơi tới B́nh Định là chấm dứt vai tṛ lịch sử.
* GHI CHÚ:
Quí bạn thử h́nh dung: nếu Nguyễn Hoàng không nuôi hùng khí phiêu lưu, không dám xưng cơi ḿnh ên mà bằng ḷng sống trong bă vinh hoa nơi triều đ́nh Thăng Long bấy giờ đă không c̣n thịnh trị như đời Lư - Trần, rơi vào ṿng xoáy tranh giành chức tước, hết sức hủ lậu, VẬY chuyện ǵ xảy ra?
Nước Việt cũng chỉ dừng lại nơi B́nh Định là dứt.
Nhắc lại: Vào đời nhà Đinh, cơi cực nam chỉ tới Xứ Nghệ. Rồi trong suốt hàng mấy trăm năm kế tiếp dài đăng đẳng, qua các đời Lư - Trần - Hậu Lê, cuộc Nam tiến chỉ có thể mở thêm từ Quảng B́nh tới B́nh Định, rất chậm chạp.
Việc mở cơi GẦN GẤP ĐÔI lănh thổ - thêm Phú Yên cho đến hết các tỉnh miền Trung, rồi mở cơi toàn bộ miền Nam! Đây hoàn toàn thuộc về công trạng của các Chúa Nguyễn (triều đ́nh PHÚ XUÂN).
&3&
Sáp nhập một phần lănh thổ Tây Bắc vào Việt Nam, lúc nào?
Vào năm 1895, người Pháp - do họ cầm trịch toàn bộ Liên bang Đông Dương nên tùy nghi "điều chỉnh" cắt chỗ này, thêm chỗ kia cho ba nước VN, Lào, Cambodia... - đă đưa về phần lớn nay gọi là vùng đất Lai Châu, Điện Biên, một phần Lào Cai thuộc lănh thổ VN!
(xem H́nh 5, hàng dưới, phải).
Ở đây không đi vào các chi tiết biến động từng năm cũng như lư do v́ sao người Pháp thực hiện "cắt/đắp" lănh thổ (trong từng khu vực).
Bản đồ lănh thổ VN (như đang thấy hiện nay) th́ được định h́nh cơ bản vào năm 1905 sau khi người Pháp sáp nhập vùng Tây nguyên (trước đó là những tiểu quốc tự trị) vào nước Việt.
|