Kư ức về bữa cơm gia đ́nh trong tôi thường gắn với h́nh ảnh mẹ lui cui trong bếp lửa, với mùi khói rơm rạ bốc lên bay lơ lửng trên không trung, đặc biệt là mấy hũ mắm cà của mẹ.
Ăn cơm với mắm cà thấy ngon chi lạ
ẢNH: NGUYỄN PHÚC
Vốn người hay lo, lại sợ các con đói mỗi khi mùa mưa băo đến nên mẹ thường chuẩn bị mấy hũ mắm, nào là mắm đu đủ, mắm thính, mắm dưa… Trong mấy món mắm đó tôi thích nhất là món mắm cà mà tôi thường gọi là món ăn ngày lụt. Những khi Quảng Trị vào mùa băo lụt mà được ăn cơm với mắm cà th́ c̣n ǵ bằng.
Ca dao có câu “Tháng chạp là tháng trồng khoai/Tháng giêng trồng đậu, tháng hai trồng cà”. Ra giêng, khi đất đă tơi xốp, mẹ lấy gói hạt cà giống treo trên gác bếp ra ươm. Khi cà đủ 4 lá, mẹ mới cuốc đất, làm luống rồi chọn lựa những cây tốt đem trồng. Nhờ mẹ chăm tưới nước, lại vun xới gốc cẩn thận nên chưa đầy 3 tháng sau cà trổ hoa chi chít rồi kết trái, cho thu hoạch. Dân quê tôi thường làm mắm cà để cất trữ pḥng khi gió băo. Đây là cách chế biến cà ngon nhất v́ ḥa trộn bên trong miếng cà gịn rụm đậm đà c̣n có thêm vị ngọt thơm của cá biển kèm vị cay của ớt trái đă phơi héo.
Muốn mắm cà ngon đúng điệu th́ mẹ làm như sau: cá được sử dụng làm mắm thường là cá trích, hoặc cá nục vẫn đang c̣n tươi rói không ướp đá, làm sạch rồi băm nhuyễn sau đó trộn với muối theo tỷ lệ “3 kg cá 1 kg muối”. Khoảng 1 tháng sau đem trộn với cà đă phơi qua nắng. Cà phơi nắng phải chọn thời điểm nắng to nhưng không được phơi lâu v́ như thế cà sẽ dai khi ăn (có thêm ớt trái phơi khô nữa th́ càng tốt). Cà sau khi phơi héo th́ ngâm vào thau nước muối loăng vài tiếng để giảm độ hăng chát, rồi vớt ra để ráo. Khi trộn mắm với cà phải ép cà xuống không để bị khô nước. Lấy nang măng ép lên và đậy nắp kín. Sau đó cất chỗ thoáng mát khoảng 3 tháng th́ có món mắm cà thơm ngon, đậm vị ăn được.
Tôi vẫn nhớ sự háo hức hít hà của mấy chị em hồi nhỏ khi mẹ bưng nồi cơm ra, mùi mắm cà xộc lên mũi thật hấp dẫn. Bữa cơm đạm bạc nhưng đông đủ con cái, chuyện tṛ rôm rả, mẹ hỏi han và khuyên bảo dặn ḍ chị em tôi đủ thứ chuyện. C̣n nhớ ngày xưa chị em tôi đi học lót dạ buổi sáng cũng bằng cơm với mắm cà. Thường th́ 5 giờ sáng mẹ đă dậy thổi cơm bằng rơm, rồi hấp thêm chén mắm cà. Mắm mẹ làm thơm và ngon lắm, nên chị em tôi ăn hết nồi cơm, c̣n cạo cháy, tráng nồi bằng mắm cà. Mẹ nói “con gái con lứa ăn chi mà dữ rứa”, chị em tôi cười khề khề. Rứa đó, mắm cà mẹ làm nuôi hai chị em tôi khôn lớn trưởng thành.
Nhớ nhất trận lụt năm 1999, cả nhà tôi chỉ ăn cơm với mắm cà thế nhưng ai cũng tấm tắc khen ngon, không ngán, ngon chi lạ. Đặc biệt bữa cơm tối, cả nhà xúm xít nhau quanh cây đèn dầu v́ lụt thường mất điện, ngồi trên gác gỗ (quê tôi có nơi gọi là cái tra, có nơi gọi cái rầm) chống lụt ăn cơm. Những bữa cơm gia đ́nh ngày ấy lúc nào cũng thật ngon, thật vui, cho dù mâm cơm nhà nhiều khi chỉ có mắm cà.
Những hũ mắm cà của mẹ đă giúp gia đ́nh tôi vượt qua những ngày băo lụt. Vị mặn ṃi, ngọt thơm của cá quyện trong miếng cà gịn sựt, đan ḥa vị cay của ớt đă khiến những bữa cơm độn khoai sắn dường như ngon hơn b́nh thường. Chất chứa sâu trong những cung vị dung dị ấy c̣n là t́nh mẫu tử bao la và t́nh cảm gia đ́nh ấm áp.
Giờ đây, mỗi lần ăn đĩa cơm bụi tôi lại hồi tưởng ngày thơ bé, nhớ đến món mắm cà mà năm xưa mẹ làm cho cả nhà ăn vào mùa mưa băo, lụt lội hay chị em tôi lót dạ buổi sáng đến trường. Hai mí mắt tôi chợt ươn ướt, nhớ mẹ, nhớ quê nhà. Có lẽ người con quê hương Quảng Trị dù ở quê hay đi xa đều không thể nào quên món ăn quê hương đă in đậm vào máu thịt của ḿnh.
very easy .. you can have them tonight
I already had dinner{ Egg noodle with shrimp Stir fry with X-O sauce}
Very delious { I made for myself}:hafp py:
The Following User Says Thank You to florida80 For This Useful Post:
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.