Chả cá th́ ở đâu cũng có. Mỗi địa phương có một cách chế biến khác nhau nên hương vị cũng khác nhau.
Bún chả cá Sa Huỳnh
TRẦN CAO DUYÊN
Chả cá ở phố ngọt đượm, cái ngọt rất rơ, ngọt một cách điệu đà. Chả cá ở những vùng thuần nông cũng ngọt nhưng cái ngọt “mỏng” hơn chả cá ở phố. Riêng chả cá ở những làng chài th́ cái ngọt mặn mà, riết róng, bởi vị ngọt này được “chiết xuất” từ thịt của những con cá tươi xanh được nêm bởi những hạt muối tinh chất lượng.
Cửa biển Sa Huỳnh (Quảng Ngăi) mùa này sáng nào cũng tấp nập thuyền về với rất nhiều loại cá. Nhà có đám tiệc, khách khứa, giỗ chạp th́ cứ xuống bến, lựa mua những con cá màu da đang lấp lánh ánh bạc, mắt cá linh hoạt, mang cá đỏ hồng, lấy ngón tay nhấn vào ḿnh cá thấy độ đàn hồi nhanh là bảo đảm cá tươi. Hầu như cá nào cũng có thể làm chả được. Nhưng để có những giề chả ngon đúng chuẩn, người ta thường mua cá thu, cá thửng, cá đục, cá lao, cá nhồng, cá nhái... v́ đó là những loại cá ngọt thịt, ít xương.
Dùng dao bén rọc hai bên lườn cá rồi nạo lấy thịt. Ướp gia vị hành tiêu ớt tỏi, mắm muối, bột nêm, trộn đều với một ít hành lá xắt nhỏ cho thấm rồi đem xay. Không nên xay quá lâu v́ máy nóng sẽ làm thịt cá bở đi. Nên quết cá vài dạo bằng chày nhỏ để tạo độ dai và gịn cho miếng chả.
Cũng phải thôi! Từ cá muốn... lên đời thành chả th́ phải qua vất vả gian nan. Công đoạn này cần một chút cơ bắp nên phái mạnh không ai từ chối khi chị em gọi tên.
Sau khi nhào nặn tạo thành những miếng chả vuông hoặc tṛn th́ bỏ vào xửng hấp độ 20 phút là chín. Lại cho những miếng chả vừa hấp vào chảo dầu sôi nhè nhẹ để chiên hai mặt. Lúc bấy giờ miếng chả vàng đượm, nh́n gợi lắm, muốn cắn ngay. Nhưng đừng vội nhé. Hăy bày ra những thứ có thể ăn kèm với chả cá như tương ớt, dưa leo, cà chín, ng̣, bún tươi hoặc bún ḿ, nồi nước súp nấu với cà chín và chả cá xắt lát. Sắp xếp “đội h́nh” nguyên liệu cho bữa chả cá vậy là hoàn hảo rồi đấy.

Chả cá Sa Huỳnh
Cũng miếng chả đó thôi, nhưng tùy cách ăn mà có những “cung bậc” cảm xúc khác nhau. Nếu ăn chả với chút tương ớt kèm dưa leo, cà chín, rau ng̣, ta sẽ nghe “hải vị” chan ḥa với thảo mộc tạo ra thứ hương vừa chân chất vừa tinh tế. Sẽ thú vị hơn nữa khi ta lắng nghe chút gịn chút dai từ miếng chả ḥa với mùi gia vị thơm lừng. Một mảnh hạt tiêu đă vỡ ẩn trong miếng chả sẽ tặng cho ta chút nồng nàn bất ngờ. Thậm chí một tí lá hành bé nhỏ thôi, cũng thơm một cách vấn vương.
Gắp một nhúm bún tươi chan chút xíu mắm chua ngọt rồi ăn với chả cá kèm xà lách trộn với rau th́ là nghe cũng “có lư” lắm. Cơm từ gạo mà ra, bún cũng vậy. Nhưng khi ngán cơm th́ bún là một sự lựa chọn để “làm mới” bữa ăn.
Nếu muốn miếng chả cá cùng với bún tắm trong nước súp nấu với cà chín th́ hăy đến với cách ăn “mỗi người một tô”. Cách ăn này nước non đầy đủ, dễ vào lắm. Có thể ăn no nhưng không nê. Nghĩa là rất nhẹ bụng. Với món này, miếng chả hấp thụ thêm chút chua thanh của nước cà chín nên khá lạ miệng.
Ba món ăn vừa nêu là một “quy tŕnh” làm nên sự tṛn vị cho món chả cá. Ăn như thế vừa không ngán, vừa tận hưởng hết cái ngon phong phú của chả. Có người khen một cách gọn gàng là “chả ngon” để tạo ra t́nh huống cho một câu nói có duyên: “Chả ngon không phải không ngon mà chả ngon”.
Nhiều nhóm bạn trẻ ở Sa Huỳnh đi picnic hay mang theo chả cá đựng trong bọc lá chuối tươi. Dưới tán cây x̣e rộng, họ trải bạt, xẻ bánh ḿ kẹp chả cá. Đây là cách ăn đơn giản và thú vị, phù hợp với những buổi dạo chơi ngoài trời vốn rất cần sự gọn nhẹ.