Ông Biden nói gì về hội đàm Mỹ - Trung?

[Romano]

Tổng thống Mỹ Joe Biden nói rằng ông tự hào về phái đoàn của Mỹ sau màn đối thoại căng thẳng với phái đoàn Trung Quốc trong cuộc gặp cấp cao đầu tiên diễn ra tại Alaska.
Cuộc đối thoại trực tiếp cấp cao Mỹ - Trung đầu tiên dưới thời Tổng thống Joe Biden chính thức khép lại sau hai ngày với màn "khẩu chiến" của hai bên.

"Chúng tôi đoán trước sẽ có một cuộc đàm phán thẳng thắn và cứng rắn về hàng loạt vấn đề, và thực sự chúng tôi đã có một cuộc đàm phán như vậy", Cố vấn An ninh Nhà Trắng Jake Sullivan nói với các phóng viên ngay sau khi phái đoàn Trung Quốc rời phòng họp ở khách sạn tại Anchorage, Alaska ngày 19/3.

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cũng cho biết: "Chúng tôi biết chắc chắn sẽ có nhiều khía cạnh mà hai bên còn bất đồng, trong đó có các hành động của Trung Quốc ở Tân Cương, hay vấn đề Hong Kong, Tây Tạng, Đài Loan và hành động tấn công mạng. Không có gì ngạc nhiên khi chúng tôi đưa ra những vấn đề này, phía Trung Quốc lập tức phản pháo. Tuy vậy, chúng tôi đã có một cuộc thảo luận rất thẳng thắn trong nhiều giờ với nhiều chương trình nghị sự".

Ông Blinken cho biết, hai bên cũng đạt được đồng thuận một số vấn đề như Iran, Triều Tiên, Afghanistan và biến đổi khí hậu. "Về kinh tế, thương mại và công nghệ, chúng tôi nói với phái đoàn Trung Quốc rằng chúng tôi đang xem xét các vấn đề này trên cơ sở tham vấn quốc hội, đồng minh và đối tác, chúng tôi sẽ tiếp tục quan tâm đến các vấn đề này trên cơ sở bảo vệ và thúc đẩy các lợi ích của người lao động và doanh nghiệp Mỹ", Ngoại trưởng Blinken nói.

Trong khi đó, phái đoàn Trung Quốc rời phòng họp mà không chia sẻ điều gì với báo giới. Nhà ngoại giao cấp cao Trung Quốc Dương Khiết Trì sau đó nói với truyền thông Trung Quốc rằng, cuộc đối thoại "mang tính xây dựng nhưng tất nhiên vẫn còn những bất đồng".

Cuộc đối thoại trực tiếp Mỹ - Trung diễn ra trong bầu không khí căng thẳng hiếm thấy trước sự chứng kiến của truyền thông quốc tế. Hai bên "tố" lẫn nhau vi phạm các giao thức ngoại giao ngay mở đầu cuộc họp chiều 18/3. Theo thỏa thuận, lẽ ra hai bên chỉ được phát biểu khai mạc cuộc họp dài 2 phút với báo chí trước khi bước vào họp kín. Tuy vậy, khi phóng viên bắt đầu rời phòng họp, ông Blinken bất ngờ gọi họ quay lại và tiếp tục phát biểu. Tổng cộng Ngoại trưởng Blinken và Cố vấn An ninh Sullivan đã nói hơn 10 phút. Đáp lại, phái đoàn Trung Quốc cũng tiếp tục phát biểu hơn 20 phút. Họp báo ban đầu dự kiến chỉ diễn ra trong vài phút nhưng cuối cùng kéo dài khoảng 1 tiếng đồng hồ.

Màn "đấu khẩu" căng thẳng hiếm thấy ở mở đầu cuộc họp cho thấy mối quan hệ căng thẳng giữa Trung Quốc và Mỹ dưới thời Tổng thống Biden. Một dấu hiệu khác nữa cho thấy sự căng thẳng này là hai phái đoàn không có bữa tiệc chung nào mặc dù đây là một nghi thức thường thấy với các cuộc họp cấp cao kiểu này. Truyền thông Trung Quốc thậm chí đăng tải một video cuộc trò chuyện giữa hai nhà ngoại giao Trung Quốc, ông Dương Khiết Trì nói đã ăn mì trước khi vào họp.

Bình luận về cuộc đối thoại, Tổng thống Biden nói: "Tôi rất tự hào về Ngoại trưởng (Blinken)". Kể từ khi nhậm chức cuối tháng 1, chính quyền của ông Biden đã có những động thái cứng rắn với Trung Quốc, trong đó có việc liên tục điều tàu quân sự tuần tra nhằm thách thức chính bành trướng chủ quyền của Bắc Kinh ở các vùng biển như Hoa Đông, Biển Đông.