Afghanistan: Taliban kiếm tiền bằng cách nào?

Taliban được cho là một trong những nhóm nổi dậy giàu có nhất trên thế giới, và sau hai thập kỷ chiến đấu với các lực lượng của Mỹ và đối tác, các chiến binh này hiện đã kiểm soát Afghanistan.

Vậy Taliban tự hỗ trợ mình như thế nào?

Taliban giàu đến mức nào?
Taliban cai trị Afghanistan từ năm 1996 đến cuối năm 2001, khi họ bị quân đội Mỹ lật đổ.

Bất chấp cuộc xung đột kéo dài 20 năm sau đó và cái chết của hàng chục nghìn chiến binh Taliban, khả năng kiểm soát lãnh thổ và sức mạnh quân sự của nhóm này đã tăng lên trong những năm gần đây.

Vào giữa năm 2021, ước tính họ có khoảng 70.000-100.000 máy bay chiến đấu, tăng so với khoảng 30.000 của một thập kỷ trước, theo Mỹ.





Taliban được cho là một trong những nhóm nổi dậy giàu có nhất trên thế giới, và sau hai thập kỷ chiến đấu với các lực lượng của Mỹ và đối tác, các chiến binh này hiện đã kiểm soát Afghanistan.

Vậy Taliban tự hỗ trợ mình như thế nào?

Taliban giàu đến mức nào?
Taliban cai trị Afghanistan từ năm 1996 đến cuối năm 2001, khi họ bị quân đội Mỹ lật đổ.

Bất chấp cuộc xung đột kéo dài 20 năm sau đó và cái chết của hàng chục nghìn chiến binh Taliban, khả năng kiểm soát lãnh thổ và sức mạnh quân sự của nhóm này đã tăng lên trong những năm gần đây.

Vào giữa năm 2021, ước tính họ có khoảng 70.000-100.000 máy bay chiến đấu, tăng so với khoảng 30.000 của một thập kỷ trước, theo Mỹ.

Duy trì mức độ nổi dậy này đòi hỏi rất nhiều kinh phí từ các nguồn cả trong và ngoài Afghanistan.

Taliban là ai?

Thu nhập hàng năm của nhóm từ năm 2011 trở đi đã được Liên hợp quốc (LHQ) ước tính vào khoảng 400 triệu đô la (£ 290 triệu).

Nhưng đến cuối năm 2018, con số này có thể đã tăng lên đáng kể, lên tới 1,5 tỷ đô la một năm, theo các cuộc điều tra của BBC.

Taliban lấy tiền ở đâu?
Các cuộc phỏng vấn của BBC được thực hiện trong và ngoài nước cho thấy nhóm này đang điều hành một mạng lưới tài chính và hệ thống thuế phức tạp.

Họ đã phát triển một số nguồn thu nhập. Chúng tôi đã xem xét một số vấn đề chính.

1. Tài trợ nước ngoài

Một số quan chức Afghanistan và Mỹ từ lâu đã cáo buộc một số quốc gia - bao gồm Pakistan, Iran và Nga - viện trợ tài chính cho Taliban. Đây là một thực hành mà họ thường xuyên phủ nhận.

Tuy nhiên, các công dân tư nhân từ Pakistan và một số quốc gia vùng Vịnh bao gồm Ả Rập Xê Út, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất và Qatar được coi là những người đóng góp cá nhân lớn nhất.

Mặc dù không thể đo lường chính xác, nhưng những nguồn tài trợ này được cho là mang lại một tỷ trọng đáng kể trong doanh thu của Taliban. Theo các chuyên gia, con số này có thể lên tới 500 triệu đô la một năm.

Các liên kết này lâu đời. Một báo cáo mật của tình báo Mỹ ước tính rằng trong năm 2008, Taliban đã nhận được 106 triệu USD từ các nguồn nước ngoài, đặc biệt là từ các quốc gia vùng Vịnh.

2. Buôn bán ma tuý

Taliban từ lâu đã được cho là điều hành một hệ thống thuế để chi trả cho các hoạt động nổi dậy của họ, bao gồm cả việc buôn bán ma túy bất hợp pháp.

Afghanistan là nước sản xuất thuốc phiện lớn nhất thế giới, loại thuốc này có thể được tinh chế để tạo ra bạch phiến.

Với giá trị xuất khẩu ước tính hàng năm từ 1,5 đến 3 tỷ USD, thuốc phiện là ngành kinh doanh lớn, cung cấp phần lớn heroin trên toàn thế giới.



Theo các quan chức chính phủ Afghanistan, 10% thuế trồng trọt được thu từ nông dân trồng thuốc phiện.

Theo báo cáo, thuế cũng được thu từ các phòng thí nghiệm chuyển đổi thuốc phiện thành heroin, cũng như các thương nhân buôn lậu ma túy bất hợp pháp.

Hồ sơ của Taliban về sản xuất thuốc phiện là gì?

Ước tính thu nhập hàng năm của Taliban từ nền kinh tế ma túy bất hợp pháp dao động từ 100 triệu đến 400 triệu đô la.

Việc buôn bán ma túy chiếm tới 60% doanh thu hàng năm của Taliban, tướng John Nicholson, chỉ huy Hoa Kỳ, cho biết trong báo cáo năm 2018 của Tổng Thanh tra Đặc biệt về Tái thiết Afghanistan (Sigar).

Nhưng một số chuyên gia cho rằng con số này được đánh giá quá cao.

Taliban thường phủ nhận sự tham gia của họ trong ngành công nghiệp ma túy và tự hào về việc đã cấm trồng cây thuốc phiện trong một thời gian nắm quyền vào năm 2000.

3. Mở rộng phạm vi kiểm soát

Mạng lưới tài chính của Taliban mở rộng ra ngoài việc chỉ đánh thuế vào hoạt động kinh doanh thuốc phiện.

Trong một bức thư ngỏ vào năm 2018, Taliban đã cảnh báo các thương nhân Afghanistan phải trả thuế đối với nhiều loại hàng hóa khác nhau - bao gồm nhiên liệu và vật liệu xây dựng - khi đi qua các khu vực mà chúng kiểm soát.

Sau khi lật đổ chính phủ Afghanistan, Taliban hiện kiểm soát tất cả các tuyến đường thương mại chính ở nước này, cũng như các cửa khẩu biên giới - tạo ra nhiều nguồn thu tiềm năng hơn từ xuất nhập khẩu.



Trong hai thập kỷ qua, một lượng tiền đáng kể của phương Tây cũng vô tình rơi vào túi Taliban.

Thứ nhất, Taliban đã đánh thuế các dự án phát triển và cơ sở hạ tầng - bao gồm đường xá, trường học và trạm y tế - hầu hết do phương Tây tài trợ.

Thứ hai, Taliban được cho là đã kiếm được hàng chục triệu đô la hàng năm từ việc đánh thuế các xe tải cung cấp cho các lực lượng quốc tế đóng quân ở nhiều vùng khác nhau của đất nước.

Họ cũng được cho là đã kiếm được một số tiền đáng kể từ các dịch vụ do chính phủ Afghanistan cung cấp.

Người đứng đầu Công ty Điện lực Afghanistan nói với BBC vào năm 2018 rằng Taliban đã kiếm được hơn 2 triệu USD mỗi năm bằng cách lập hóa đơn cho người tiêu dùng điện ở các vùng khác nhau của đất nước.

Và cũng có thu nhập được tạo ra trực tiếp từ xung đột. Mỗi khi Taliban chiếm được một đồn quân sự hoặc một trung tâm đô thị, chúng sẽ làm trống kho bạc và thu giữ rất nhiều vũ khí, cũng như ô tô và xe bọc thép.

4. Mỏ và khoáng sản

Afghanistan rất giàu khoáng sản và đá quý, phần lớn trong số đó bị khai thác quá mức do hậu quả của nhiều năm xung đột. Theo các quan chức chính phủ Afghanistan, ngành công nghiệp khai thác ở Afghanistan trị giá khoảng 1 tỷ USD hàng năm.

Hầu hết việc khai thác ở quy mô nhỏ và phần lớn được thực hiện bất hợp pháp.



Taliban đã nắm quyền kiểm soát các địa điểm khai thác và tống tiền từ các hoạt động khai thác hợp pháp và bất hợp pháp đang diễn ra.

Trong báo cáo thường niên năm 2014, Nhóm Giám sát Hỗ trợ Phân tích và Xử phạt của Liên Hợp Quốc cho biết Taliban nhận được hơn 10 triệu USD mỗi năm từ 25 đến 30 hoạt động khai thác bất hợp pháp ở tỉnh Helmand phía nam.


Dịch từ: https://www.bbc.com/news/world-46554097

https://www.vietnamngaymai.com/node/57596