Nền kinh tế ảnh hưởng ra sao khi chiến lược tiêm chủng được ông Biden triển khai

[Romano]

Chiến lược tăng cường tiêm chủng vaccine Covid-19 gần đây của Tổng thống Mỹ không chỉ là nỗ lực giúp quốc gia này chống lại đại dịch mà còn ứng phó với mối đe dọa mà virus SARS-CoV-2 đã gây ra cho nền kinh tế.Sự lây lan nhanh chóng biến thể Delta đã tạo ra một lực cản đối với hành trình phục hồi kinh tế của Mỹ. Những tuần gần đây, các thước đo về số lần ghé thăm nhà hàng, đi máy bay và các dịch vụ khác của người dân Mỹ cho thấy, người tiêu dùng đã cân nhắc hơn trong vấn đề chi tiêu.

Tuần trước, Tổng thống Mỹ Joe Biden thừa nhận, biến thể Delta làm chậm tốc độ tăng trưởng việc làm của quốc gia này trong tháng 8/2021. Ông nói: "Thời gian qua, chúng ta rất kiên nhẫn nhưng chúng ta sắp hết kiên nhẫn. Những người không chịu tiêm vaccine đang khiến tất cả mọi người trả giá. Nước Mỹ đang ở trong một giai đoạn khó khăn và điều này có thể kéo dài”.

Biến thể nguy hiểm này đang đe dọa sự phục hồi nền kinh tế lớn nhất thế giới, dù người tiêu dùng và chủ doanh nghiệp không cần phải áp dụng quá nhiều biện pháp hạn chế đối với hoạt động kinh doanh.

Tuy nhiên, trong tháng 8/2021, số ca tử vong tăng vọt đã làm tê liệt niềm tin của người tiêu dùng và có thể mức chi tiêu vào mùa Thu sẽ tiếp tục bị giảm khi người dân lựa chọn mua hàng trên các sàn thương mại điện tử để hạn chế tiếp xúc.

Các nhà kinh tế cũng nhận thấy, sự bùng nổ của các trường hợp mắc Covid-19 mới và các ca tử vong dường như đã ngăn cản nhiều người lao động quay trở lại làm việc. Trong khi đó, các doanh nghiệp đang phàn nàn về tình trạng thiếu lao động và các quan chức chính quyền lại đặt hy vọng vào việc tăng lương để tăng chi tiêu của người tiêu dùng.

Tuần trước, Tổng thống Mỹ tuyên bố, các công ty có hơn 100 nhân sự phải yêu cầu nhân viên tiêm vaccine hoặc xét nghiệm Covid-19 một lần/tuần. Doanh nghiệp nào không tuân thủ quy định có thể bị phạt đến 14.000 USD.

Có khoảng 80 triệu người Mỹ đang làm cho các công ty thuộc diện này. Chủ doanh nghiệp có trách nhiệm cho người lao động nghỉ việc có lương để đi tiêm vaccine và nghỉ ngơi phục hồi sau tiêm.

Các cơ sở y tế tham gia chương trình bảo hiểm y tế Medicare và Medicaid ở Mỹ phải yêu cầu khoảng 17 triệu khách hàng của mình tiêm vaccine Covid-19. Bên cạnh đó, nhân viên bang và người làm việc với các cơ quan chính phủ liên bang cũng phải tiêm vaccine.

Ngoài ra, để đảm bảo trường học an toàn, khoảng 300.000 giáo viên cũng phải bắt buộc tiêm vaccine. Bên cạnh quy định về tiêm vaccine, ông Biden còn đẩy mạnh sản xuất 280 triệu bộ xét nghiệm nhanh Covid-19 với chi phí 2 tỷ USD.

Tổng thống Biden nhấn mạnh: “Chúng tôi có các công cụ để chống lại virus SARS-CoV-2, nếu chúng tôi có thể cùng nhau sử dụng những công cụ đó”.

Vấn đề chính nằm ở vaccine?
Chia sẻ về chiến lược tiêm chủng vaccine mới của Tổng thống Biden, tập đoàn thương mại điện tử Amazon cho biết: "Chúng tôi hiểu, vaccine và xét nghiệm là công cụ hữu ích làm chậm sự lây lan của Covid-19 trong cộng đồng, giữ cho nền kinh tế Mỹ tiếp tục mở cửa và bảo vệ lực lượng lao động của Mỹ".

Các quan chức chính quyền Mỹ luôn xem việc tiêm chủng cho người dân Mỹ là chiến lược chính để phục hồi kinh tế.

Chủ tịch Hội đồng Cố vấn Kinh tế của Nhà Trắng Cecilia Rouse cho hay: “Mỹ phải đối mặt với cuộc suy thoái kinh tế sinh ra từ cuộc khủng hoảng sức khỏe cộng đồng. Vì vậy, để lấy lại ‘sức khỏe’ kinh tế, chúng ta cần vượt qua được virus SARS-CoV-2”.

Nhà kinh tế cao cấp tại Ngân hàng Dự trữ Liên bang Dallas Laila Assanie nhận thấy, ở Texas - bang có tỷ lệ tiêm chủng vaccine tương đối thấp - dường như biến thể Delta đang ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế.

Khảo sát sử dụng lao động trong tiểu bang hằng tháng của Dự trữ Liên bang Dallas cho thấy, chi tiêu của người tiêu dùng đã không giảm nhiều trong mùa Hè này, so với làn sóng Covid-19 lần đầu tiên vào tháng 3/2021. Tuy nhiên, nhiều người sử dụng lao động lại đặc biệt nhấn mạnh, họ đang phải đối mặt với áp lực nhân sự do nhiều công nhân nhiễm Covid-19.

Dữ liệu từ Homebase, công ty cung cấp phần mềm quản lý thời gian cho các doanh nghiệp nhỏ cũng cho rằng, việc làm trong lĩnh vực giải trí, ăn uống và các lĩnh vực nhạy cảm với Covid-19 đã giảm trong những tuần gần đây khi biến thể Delta lan rộng. Nhưng sự sụt giảm này vẫn ở mức tương đối thấp và hoạt động kinh tế đã bớt phụ thuộc vào đại dịch.

Xu hướng đó đã giúp thúc đẩy chi tiêu tổng thể của người tiêu dùng, doanh nghiệp có thể thuê người trong ngắn hạn và đảm bảo nền kinh tế phục hồi đúng hướng.

Song, nếu đại dịch tiếp tục tiếp diễn, sự tham gia của lực lượng lao động sẽ giảm sút và đây là một nỗi lo lớn của nền kinh tế.

Các nhà kinh tế nhận định, ngay cả khi người tiêu dùng đã quen với việc mua sắm, ăn uống tại các cửa hàng và chấp nhận sống chung với Covid-19 thì có rất ít dấu hiệu cho thấy, những người lao động trong lĩnh vực dịch vụ, ngay cả những người đã được tiêm vaccine chấp nhận rủi ro để quay trở lại với công việc.

Nhà kinh tế học tại Đại học California tại Los Angeles Andrew Atkeson nhấn mạnh: “Vấn đề của nền kinh tế không phải là người dân không chi tiêu mà là mọi người vẫn còn e ngại, chưa muốn quay lại tìm việc".

Biến thể Delta cũng đang gây trở ngại cho người lao động khi một số trường học vẫn chưa mở cửa trở lại, buộc phụ huynh phải nghỉ việc hoặc xin nghỉ dài hạn để chăm sóc con.

Một số nhà dự báo tin rằng, chiến dịch tăng cường tiêm vaccine của Tổng thống Biden sẽ sớm ngăn chặn làn sóng biến thể Delta và đưa nền kinh tế trở lại theo hướng tăng trưởng nhanh chóng.

Nhà kinh tế trưởng Ian Shepherdson tại Pantheon Macroeconomics chia sẻ: "Bây giờ là lúc để bắt đầu suy nghĩ về thế giới hậu Delta".

Ngược lại, một số nhà kinh tế cho rằng, làn sóng biến thể Delta tiếp tục gia tăng hoặc sự xuất hiện của một biến thể khác về cơ bản sẽ làm chậm sự phục hồi của nền kinh tế bởi người lao động Mỹ vẫn nhạy cảm với sự lây lan của virus SARS-CoV-2.

Austan Goolsbee, cựu lãnh đạo Hội đồng Cố vấn Kinh tế dưới thời Tổng thống Barack Obama khẳng định, nỗi sợ hãi chứ không phải các hạn chế của chính phủ là vấn đề khiến hoạt động kinh tế chậm lại.

Ông nói: "Bước tiến lớn về tiêm vaccine của Tổng thống Mỹ có thể kiềm chế đại dịch nhưng sẽ không lấy lại được doanh số của các doanh nghiệp hay tạo thêm việc làm mới".

Nghiệp đoàn thực thi công lực liên bang (FLEOA) - đại diện cho gần 30.000 nhân viên chấp pháp của liên bang cũng phản đối mạnh mẽ các biện pháp bắt buộc tiêm vaccine của Tổng thống Biden.

Chủ tịch của FLEOA Larry Cosme nhấn mạnh: "Chính sách này biến những nhân viên còn băn khoăn, do dự chưa muốn tiêm vaccine thành 'kẻ xấu'. FLEOA khuyến khích các thành viên tiêm vaccine và tin tưởng, nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ đạt miễn dịch cộng đồng bằng vaccine tự nguyện".