Con mèo đầu tiên bay vào vũ trụ

[nguoiduatinabc]

Những năm 1960, cuộc đua vào vũ trụ bắt đầu tăng nhiệt. Khi Liên Xô và Mỹ đã đạt được nhiều bước tiến quan trọng. Người Pháp thấy rằng chương trình không gian của họ đang trở nên thua kém.

Họ đã đưa chuột lên vũ trụ bằng tên lửa, nhưng chúng không gây ấn tượng bằng chó Laika của Liên Xô hay tinh tinh Ham của Mỹ, lần lượt bay lên không gian vào năm 1957 và 1961.

Hơn nữa, chuột không mang đến cho các nhà khoa học nhiều thông tin hữu ích về chương trình vũ trụ. Mục tiêu của hoạt động đưa động vật lên vũ trụ là nhằm tìm hiểu cách các chuyến bay vào không gian tác động thế nào đến tâm sinh lý con người. Vì vậy, các nhà khoa học Pháp đã chuyển mối quan tâm của họ sang một loài động vật khác: mèo.

"Mèo là một trong những loài động vật được sử dụng rộng rãi trong các nghiên cứu sinh lý thần kinh vào thời điểm đó", Michel Viso, trưởng khoa sinh học ngoài Trái Đất tại Trung tâm Nghiên cứu Vũ trụ Quốc gia Pháp, giải thích.



Vậy nên, để theo đuổi mục tiêu mới, các nhà khoa học tại Trung tâm Nghiên cứu và Giáo dục Y học Hàng không Vũ trụ Pháp đã thu thập 14 con mèo hoang trên đường phố Paris, tất cả đều là giống cái và đưa chúng vào khóa huấn luyện "phi hành gia". Félicette là một trong số đó.

Félicette cùng 13 con mèo hoang khác đã trải qua quy trình sàng lọc nghiêm ngặt để xem chúng phản ứng như thế nào với chuyến bay vào vũ trụ. Với các điện cực cắm vào đầu, chúng bị nhốt trong không gian kín, phải tiếp xúc với tiếng động lớn của tên lửa và thậm chí cả những buổi quay ly tâm gây đau bụng trong vài tháng.

Sau sàng lọc, Félicette cùng 5 ứng viên mèo khác đủ điều kiện bay vào không gian. Các nhà khoa học cuối cùng chọn Félicette vì nó vẫn giữ được cân nặng ổn định, trong khi những con mèo khác trong khóa huấn luyện đều tăng cân, và bởi nó có phong thái điềm tĩnh.

"Félicette là con mèo phù hợp nhất", một trong những nhà khoa học của CERMA sau đó cho biết. "Nếu có bất kỳ phản ứng hoảng sợ nào, nó sẽ bị loại khỏi chương trình vì điều này khiến các tín hiệu não của nó không thể đọc được".

Ngày 18/10/1963, tại Hammaguir, Algeria, Félicette được đưa vào tên lửa Véronique AG1 và phóng lên vũ trụ lúc 8h09.

"Tên lửa đã bay rất cao, gần 157 km", Viso cho hay. Sau 15 phút bay trên quỹ đạo, Félicette đã trở lại Trái Đất an toàn và được nước Pháp coi như một anh hùng.

Félicette ban đầu chỉ được gọi với mã số "C341". Sau khi hoàn thành hành trình vào vũ trụ, nó được giới truyền thông đặt biệt danh là "mèo phi hành gia Félix", theo tên một bộ phim hoạt hình nổi tiếng. Nhưng vì đây là mèo cái, họ đã đổi tên nó thành Félicette cho nữ tính hơn.

Song khoảnh khắc vinh quang của Félicette không kéo dài lâu. Ngay sau chuyến bay, các nhà khoa học đã cho Félicette "chết êm ái" để nghiên cứu não của nó.

Kể từ đó, Félicette bắt đầu bị lãng quên, không giống như chó Laika của Nga hay tinh tinh Ham của Mỹ, được tôn vinh và nhớ tới cho đến ngày nay.

"Tôi nghĩ vấn đề nằm ở cách lịch sử diễn ra", Robert Pearlman, nhà sử học vũ trụ, biên tập viên trang web lịch sử vũ trụ collectSPACE, nhận định. "Nỗ lực đưa con người vào không gian và cuối cùng là lên Mặt Trăng là cuộc đua giữa Mỹ và Nga".

Vì Pháp chưa bao giờ đưa con người vào không gian nên thành tựu ban đầu của họ đã bị mờ nhạt trước những bước tiến mà Nga và Mỹ đã đạt được. Do đó, câu chuyện về Félicette dần bị lãng quên.

Ngay cả người Pháp cũng quên mất Félicette. Khi một loạt tem được phát hành nhằm tôn vinh chuyến bay vào vũ trụ của Félicette, chúng vô tình mô tả nó là một con mèo đực tên Félix, giống như những gì truyền thông đưa tin ban đầu.

Nhưng mọi chuyện bắt đầu thay đổi vào năm 2017, khi một người đàn ông tên Matthew Serge Guy ở London, Anh, tổ chức một chiến dịch trên trang vận động quyên góp Kickstarter nhằm xây tượng đồng tưởng niệm Félicette.

"54 năm qua, câu chuyện về con mèo duy nhất và đầu tiên bay vào không gian đã bị lãng quên. Nó xứng đáng được tưởng niệm", Guy viết.

Chiến dịch của Guy đã thành công. Anh quyên góp được hơn 57.000 USD để đúc tượng cho Félicette. Bức tượng hiện được đặt tại Đại học Không gian Quốc tế ở Strasbourg, Pháp.

Sau đó, Đại học Toulouse III thông báo sẽ đặt tên đài thiên văn sắp tới của họ theo tên Félicette. Đài quan sát này được lên kế hoạch mở cửa vào năm 2023 và chọn "mèo không gian" Félicette làm hình ảnh biểu tượng.