Thụy Sĩ duyệt chi hơn 5 tỷ USD mua tiêm kích F-35A

[june04]

Quốc hội Thụy Sĩ duyệt kế hoạch mua 36 tiêm kích F-35A giá 5,5 tỷ USD từ Mỹ, bất chấp yêu cầu trưng cầu dân ý về hợp đồng này.

Hạ viện Thụy Sĩ hôm 15/9 duyệt thương vụ mua 36 tiêm kích tàng hình F-35A từ Mỹ với tổng trị giá 5,5 tỷ USD, sau khi Thượng viện Thụy Sĩ thông qua quyết định tương tự. Hội đồng Liên bang, cơ quan điều hành cao nhất của Thụy Sĩ, được yêu cầu ký hợp đồng với hạn chót là tháng 3/2023.

Động thái được tiến hành bất chấp những lời kêu gọi trưng cầu dân ý về thỏa thuận mua F-35A. Phe phản đối thương vụ trước đó thành lập phong trào "Stop F-35" (Ngăn chặn F-35) và thu được hơn 100.000 chữ ký, mức tối thiểu để yêu cầu tổ chức trưng cầu dân ý toàn quốc.

Tiêm kích F-35A Mỹ trong chuyến đánh giá tính năng tại Thụy Sĩ năm 2019. Ảnh: USAF.

Chính phủ Thụy Sĩ thông báo sẽ ký hợp đồng trước khi tổ chức trưng cầu dân ý, do nguy cơ bị tăng giá và thời gian chờ bàn giao máy bay kéo dài nếu hợp đồng không được hoàn tất trước tháng 3/2023. Giới chức nước này thêm rằng nhiều quốc gia cũng đang chờ đợi mua F-35A, trong đó Phần Lan đặt mua 64 chiếc, Đức dự kiến sở hữu 35 máy bay và Canada đặt hàng 88 phi cơ.

Chính phủ Thụy Sĩ trước đó triển khai chương trình Air2030 nhằm mục tiêu thay thế 30 tiêm kích F/A-18C/D Hornet dự kiến loại biên vào năm 2030, cùng phi đội 29 chiếc F-5E/F Tiger II đã quá cũ kỹ.

Hội đồng Liên bang Thụy Sĩ tháng 7/2021 bất ngờ lựa chọn tiêm kích F-35A sau đợt "đánh giá kỹ thuật toàn diện" với sự góp mặt của mẫu máy bay này cùng các đối thủ F/A-18E/F của Boeing, Dassault Rafale của Pháp và Eurofighter Typhoon của liên doanh châu Âu. Đi kèm hợp đồng là chi phí duy trì vận hành gần 18,4 tỷ USD trong vòng 30 năm kể từ khi nhận bàn giao.

Những người phản đối thương vụ cho rằng tiêm kích F-35A quá đắt đỏ và không phù hợp với học thuyết phòng thủ của quốc gia trung lập quân sự như Thụy Sĩ.