Loại kỹ thuật tối tân đã giúp cho tàu đánh cá TQ che giấu các hoạt động hàng hải mờ ám

[trungthuc]

Nhiều con tàu TQ đã phát đi các tín hiệu về vị trí "giả mạo" trên hệ thống định vị hàng hải để thực hiện các hoạt động mờ ám hoặc thậm chí là bất hợp pháp. Điều này có thể tác động sâu sắc đến việc thực thi pháp luật quốc tế.

Một sáng tháng 12/2021, con tàu chở dầu có tên Reliable xuất hiện tại cầu bến cảng ở Venezuela. Nó đi qua hàng loạt con tàu bỏ hoang khác cũng neo đậu ở vùng biển Caribbean này.

Tuy nhiên, trên màn hình máy tính, tàu Reliable lại hiển thị vị trí cách đó gần 300 hải lý. Theo thông tin dữ liệu định vị vệ tinh do Reliable truyền tải, con tàu này chưa hề đến Venezuela trong ít nhất một thập kỷ qua.

Hệ thống định vị tinh vi
Các chuyên gia nghiên cứu các thông tin dữ liệu vận chuyển đã xác định được hàng trăm trường hợp như con tàu Reliable này. Những con tàu này đã truyền đi tọa độ vị trí "giả mạo" để thực hiện các hoạt động kinh doanh mờ ám và thậm chí là bất hợp pháp, đồng thời lách luật và các lệnh trừng phạt quốc tế.

Trong năm qua, Windward, một công ty thông tin dữ liệu về hàng hải lớn, đã phát hiện có hơn 500 trường hợp tàu bè thao túng hệ thống định vị vệ tinh để che giấu vị trí thực tế trên biển.

Các tàu bè này đã thực hiện hành vi lừa dối đó bằng cách áp dụng một kỹ thuật tối tân mà cho đến gần đây vẫn chỉ được các lực lượng Hải quân lớn trên thế giới sử dụng.

Về nguyên tắc, kỹ thuật này có tác dụng như một ứng dụng VPN, khiến cho con tàu hiển thị vị trí ở một nơi, trong khi trên thực tế nó đang ở một điễm khác.

Con tàu Reliable (trên cùng) tại một nhà máy lọc dầu ở Venezuela. (Ảnh: Planet Labs)
Các đội tàu đánh cá của TQ cũng áp dụng chiến thuật này để che giấu hoạt động ở các vùng biển ngoài khơi Nam Mỹ. Một giới chức tình báo của Mỹ cho biết, chiến thuật này còn được sử dụng để buôn lậu vũ khí và ma túy.

Sau khi phát hiện ra hành vi gian lận ở gần các quốc gia bị trừng phạt, Windward đã chứng kiến ​​chiến thuật này lan đến tận nước Úc và Nam Cực.
"Mọi thứ đã diễn ra với tốc độ đáng kinh ngạc và đáng sợ", ông Matan Peled, người sáng lập ra Windward, cho biết.

Theo một nghị quyết về hàng hải của Liên Hiệp Quốc được gần 200 quốc gia ký vào năm 2015, tất cả tàu bè lớn phải có sở hữu và vận hành thiết bị phát và hồi đáp các tín hiệu vệ tinh. Đây là hệ thống nhận dạng tự động (AIS), truyền các thông tin nhận dạng và vị trí điều hướng của tàu.

Dana Goward, cựu giới chức cấp cao của Lực lượng Tuần duyên Hoa Kỳ, nhận định rằng, hành vi thao túng AIS lan rộng cho thấy việc qua mặt kỹ thuật GPS (hệ thống định vị toàn cầu) có thể dễ dàng như thế nào.

Bên cạnh đó, giới chức tình báo Mỹ xác nhận rằng sự phổ biến của kỹ thuật nhằm thao túng AIS là một vấn đề quan trọng đối với an ninh quốc gia. Đây cũng là kỹ xảo phổ biến của các quốc gia bị quốc tế trừng phạt.

Giới chức cho biết TQ trong những năm gần đây cũng có nhiều hoạt động thao túng AIS rất tinh vi. Họ cố gắng che giấu các hoạt động bất hợp pháp của những đội tàu đánh cá khổng lồ trong những năm gần đây.

Dror Salzman, Giám đốc sản phẩm của Windward, lần đầu tiên phát hiện một con tàu dân sự truyền các thông tin hành trình giả vào đầu năm 2021 ở gần Venezuela. Con tàu này, mang tên Berlina, đã phát tín hiệu cho thấy quy luật di chuyển bất thường trong vài tuần ở ngay ngoài vùng biển của Venezuela.

Chuyển động của nó không hợp lý và không tuân theo các quy tắc vật lý căn bản. Con tàu này, với thân dài 270 m, có lúc đã quay 180 độ chỉ trong vài phút.

Những sự bất thường này không thể bắt nguồn từ trục trặc kỹ thuật. Vì các đường truyền AIS được tổng hợp từ nhiều nguồn khác nhau, nên thường có thể giám sát sự chuyển động của tàu lớn ở mức độ gần như hoàn hảo, đặc biệt là ở các khu vực tàu bè đông đúc như vùng biển Caribbean, theo giới chuyên gia cho biết.

Trên thực tế, con tàu Berlina này hoàn toàn không ở gần vị trí mà nó truyền tải tín hiệu vào thời điểm đó. Theo Vortexa, một công ty thông tin về vận tải khác, tàu Berlina khi ấy đang lấy dầu ở cảng José, Đông Venezuela.

Tốc độ phát triển rất nhanh
Các chuyên gia nghiên cứu của Windward nhận ra kỹ thuật làm giả mạo các tín hiệu vệ tinh đang tiến triển với tốc độ rất nhanh.

Kỹ thuật giả mạo tín hiệu vệ tinh đã tồn tại trong nhiều thập kỷ, nhưng trước đây chỉ được sử dụng trong lĩnh vực quân sự, theo Windward. Tuy nhiên, trong hai năm qua, bộ thu phát tín hiệu AIS chuyên dụng trong quân đội, hoặc ít nhất là phần mềm có chức năng tương tự, dường như đã được mua bán trên thị trường chợ đen.
Nó được phổ biến nhanh chóng trong giới buôn bán hàng hóa bất hợp pháp và bị trừng phạt.

Việc sử dụng các tín hiệu vệ tinh "giả mạo" đã tiếp tay cho các hoạt động giao thương mờ ám. Ảnh: New York Times)
Ông Peled cho biết trong tương lai, kỹ thuật này cũng có thể được áp dụng cho các máy bay, vốn sử dụng bộ thu phát tín hiệu vệ tinh tương tự AIS. Điều này có khả năng ảnh hưởng đáng kể đến các hoạt động khủng bố, buôn lậu và khả năng vượt biên.
"Ở đây không phải là vấn đề 'NẾU', mà là 'KHI NÀO'", ông nói.

Việc có nhiều con tàu tìm cách che giấu hành trình đã xuất hiện từ lâu. Sau khi các hệ thống định vị vệ tinh trở nên phổ biến vào những năm 2000, nhiều con tàu đối phó bằng cách tắt thiết bị theo dõi, trong khi thực hiện các hoạt động bất hợp pháp.

Tuy nhiên, chiến thuật này cũng có nhiều hạn chế. Những con tàu có hoạt động mờ ám bị các ngân hàng và công ty bảo hiểm xa lánh, cũng như bị các cơ quan quản lý xem xét kỹ lưỡng.

Ông Salzman nhận định các hoạt động thao túng AIS không ngừng gia tăng đã đem lại lợi ích cho những kẻ gian lận vì cho phép họ thực hiện các hoạt động kinh doanh bất chính, trong khi vẫn giữ được vỏ bọc chính đáng.

Kỹ thuật đằng sau chiến thuật này cũng ngày càng trở nên tinh vi. Nhiều con tàu đang truyền đi tọa độ bị đánh cắp từ các tàu khác, sao chép những chuyến đi thực tế trên biển cả.

Theo các tài liệu được ghi nhận, tàu Reliable này thuộc quyền sở hữu của Christos Georgantzoglou, 81 tuổi, một doanh nhân người Hy Lạp. Con tàu này đã vượt Đại Tây Dương lần đầu tiên ngay sau khi công ty của ông Georgantzoglou mua nó vào năm 2021 và truyền đi tín hiệu tại nhiều địa điểm chung quanh quần đảo phía Đông Caribbean kể từ đó, theo phân tích của công ty Windward.

Tuy nhiên, hồ sơ của công ty dầu khí nhà nước của Venezuela cho thấy tàu Reliable đã từng có mặt ở đây trong thời gian đó. Các giao dịch ấy của chủ tàu Reliable và công ty dầu khí này dường như trái ngược với lời hứa của Hiệp hội Chủ tàu của Hy Lạp vào năm 2020.

Trong khi đó, tàu Reliable vẫn tiếp tục vận chuyển nhiên liệu quanh các cảng của Venezuela hoặc chất dầu thô lên một số con tàu đi đến châu Á ở vùng biển ngoài khơi để che giấu xuất xứ, theo nguồn tin của hai doanh nhân dầu mỏ của Venezuela.

Nó vẫn phát sóng tọa độ của một con tàu đang trôi dạt trên vùng biển Caribbean.

Đây chỉ là đề cập đến con tàu chở dầu bất hợp pháp mang tên Reliable. Còn hàng ngàn tàu đánh cá lớn nhỏ của bọn Tàu cộng đang ráo riết vơ vét nguồn hải sản dồi dào khắp các đại dương bị thế giới lên án nhưng chưa có biện pháp cụ thể và mạnh mẽ nào để ngăn chận lòng tham không đáy của lũ Tàu khốn kiếp này.