Cảnh báo 'bom vi trùng' giữa lúc 2 tướng Sudan quyết đấu ác liệt. Hiện nay các cuộc đụng độ dữ dội tiếp tục nổ ra giữa 2 phe, làm gia tăng rủi ro thảm họa sinh học và trầm trọng thêm tình trạng khan hiếm nguồn cung tại Sudan.

Tướng al-Burhan (phải) và tướng Hemetti (trái) - lănh đạo hai phe phái đang đối đầu tại Sudan. Ảnh: BBC.
Lệnh ngừng bắn giữa quân đội Sudan và Lực lượng Phản ứng Nhanh (RSF) đă bị phá vỡ chỉ sau nửa ngày.
Trong khi đó, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ngày 25/4 cảnh báo về “rủi ro sinh học rất lớn” tại Sudan sau khi một nhóm chiến binh chiếm giữ Pḥng thí nghiệm Y tế trung ương ở thủ đô Khartoum.
Cùng lúc, các quốc gia vẫn đang gấp rút sơ tán công dân nước ḿnh khỏi quốc gia Bắc Phi.
Tính đến ngày 25/4, ít nhất 459 người Sudan đă thiệt mạng và 4.072 người bị thương kể từ khi xung đột bùng phát 10 ngày trước đó, theo WHO.
Hiện tại, các cuộc đụng độ dữ dội tiếp tục nổ ra giữa quân đội và RSF ở phía bắc Khartoum. Các nhà báo CNN ở Khartoum đă nghe thấy tiếng súng và tiếng gầm rú của máy bay chiến đấu vào ngày 25/4, nửa ngày sau khi thỏa thuận ngừng bắn kéo dài 72 giờ mở ra cơ hội cho dân thường tháo chạy khỏi đất nước.
Người dân Sudan di chuyển ra khỏi vùng giao tranh bằng xe buưt. Ảnh: AP.
“Quả bom vi trùng”
Một nguồn tin nói với CNN rằng pḥng thí nghiệm y tế trung ương đă bị lực lượng RSF chiếm đóng. Nơi đây chứa nhiều mẫu bệnh và vật liệu sinh học quan trọng.
Ông Nima Saeed Abid, đại diện WHO tại Sudan, cho biết điều này là “cực kỳ, cực kỳ nguy hiểm” v́ trong pḥng thí nghiệm chứa các mẫu bệnh sởi, tả và bại liệt.
WHO cho biết các kỹ thuật viên không c̣n có thể tiếp cận pḥng thí nghiệm. Cơ sở đă bị cắt điện, nghĩa là “sẽ không thể bảo quản đúng cách các vật liệu sinh học lưu trữ trong pḥng thí nghiệm”.
Theo tổng giám đốc pḥng thí nghiệm, việc cắt điện cũng có nghĩa là các túi máu dự trữ vốn khan hiếm có nguy cơ bị hỏng.
Nguồn tin nói với CNN rằng “nếu có bất kỳ cuộc đối đầu vũ trang nào xảy ra trong pḥng thí nghiệm, nơi đây sẽ trở thành một quả bom vi trùng”.
“Cần có sự can thiệp khẩn cấp và nhanh chóng của cộng đồng quốc tế để khôi phục điện và bảo vệ pḥng thí nghiệm khỏi bất kỳ cuộc đối đầu vũ trang nào, v́ chúng ta đang đối mặt với mối nguy hiểm sinh học thực sự”, nguồn tin cho biết thêm.
Gấp rút sơ tán công dân
Anh, Pháp, Hàn Quốc và một loạt quốc gia khác hôm 25/4 xác nhận họ đang nỗ lực đưa công dân ra khỏi Sudan.
Trong khi đó, Nhà Trắng đang xem xét kế hoạch gửi quân đội Mỹ đến Cảng Sudan để giúp sơ tán công dân Mỹ. Ba tàu chiến của Mỹ cũng đang được triển khai ngoài khơi Sudan.
Pháp và Pakistan đều cho biết họ đă sơ tán hàng trăm công dân, trong khi Trung Quốc cho biết hầu hết công dân của họ đă rút khỏi Sudan.
Ít nhất một công dân Mỹ đă bị sát hại ở Khartoum ngày 25/4.
Theo đó, tiến sĩ Bushra Ibnauf, người Mỹ gốc Sudan, giảng dạy tại Đại học Khartoum đă chết sau khi bị đâm liên tiếp trước cửa nhà bởi những người chưa rơ danh tính, theo giới chức Sudan.
Kể từ khi xung đột bùng phát hồi giữa tháng 4, đă có nhiều thỏa thuận ngừng bắn được kư kết, để rồi bị phá vỡ chỉ sau vài giờ.
Thỏa thuận mới đây do Mỹ làm trung gian đă làm dấy lên hy vọng rằng nó sẽ giúp các quốc gia nước ngoài nhanh chóng đưa công dân và nhân viên đến nơi an toàn.
Tuy nhiên, ngày 25/4, cả 2 bên xung đột đều cáo buộc nhau vi phạm lệnh ngừng bắn.
Quân đội cho biết RSF đang di chuyển các đoàn xe quân sự đến thủ đô để thực hiện một chiến dịch quân sự quy mô lớn, đồng thời bố trí các tay súng bắn tỉa ở nhiều địa điểm và hoạt động gần các đại sứ quán.
Trong khi đó, RSF đổ lỗi cho quân đội vi phạm thỏa thuận ngừng bắn khi "tiếp tục tấn công Khartoum bằng máy bay".
Nguồn cung cạn kiệt
Đến tuần thứ 2 của cuộc xung đột, nguồn cung nước và lương thực đang dần cạn kiệt ở thủ đô Khartoum.
“Các cửa hàng hoàn toàn cạn kiệt thực phẩm. Một số nhà máy thực phẩm đă bị cướp phá”, một nhân chứng giấu tên nói với CNN.
“Về nguồn cung nước, chúng tôi đă không có nước 11 ngày nay. Chúng tôi phải lấy nước từ một cái giếng gần đó”, nhân chứng nói.
Ông Saif Mohamed Othman, 51 tuổi, sống tại thành phố Bahri cũng cho biết kho dự trữ thực phẩm của các cửa hàng đă cạn kiệt. Mọi chuyện càng trở nên tồi tệ hơn khi chợ trung tâm, nơi cung cấp phần lớn rau và thịt cho người Bahri, đă bị đốt cháy rụi.
Người dân cũng gặp khó khăn về tài chính khi nhân viên nhà nước chưa nhận được lương và các cây ATM của ngân hàng đă ngừng hoạt động.
Ông Othman cho biết mới đây đă có các cuộc tuần tra để bảo vệ khu phố khỏi nạn cướp bóc tràn lan do thiếu sự hiện diện của cảnh sát.
Ngày 24/5, Văn pḥng Điều phối các vấn đề nhân đạo của Liên Hợp Quốc cảnh báo t́nh trạng thiếu lương thực, nước, thuốc men và nhiên liệu đang trở nên “cực kỳ nghiêm trọng” ở Khartoum và các khu vực lân cận.
Nhiều người Sudan mắc kẹt trong cuộc giao tranh đă bất chấp hiểm nguy để trốn thoát khỏi thủ đô, tận dụng thời gian ngừng bắn ngắn ngủi để chạy đến nơi an toàn.
VietBF@ sưu tập