Tìm ra kẻ chủ mưu sát hại nhà báo người Anh ở vùng rừng Amazon

[Hanna]

Cảnh sát Brazil vừa buộc tội thủ lĩnh của một tổ chức tội phạm xuyên quốc gia về tội chủ mưu vụ sát hại nhà báo người Anh Dom Phillips và chuyên gia bản địa Bruno Pereira ở vùng Amazon năm 2022.

Bị tổ chức tội phạm theo dõi từng bước

Nhà báo Dom Phillips và ông Bruno Pereira - một cựu quan chức chính phủ, chuyên gia giúp đỡ các nhà hoạt động xã hội bảo vệ vùng đất bản địa khỏi nạn khai thác và đánh bắt trái phép - đã bị bắn khi đang trở về sau chuyến đi đưa tin tới vùng thung lũng Javari xa xôi vào ngày 5-6-2022. Trong vụ án này, 3 đối tượng người địa phương đang bị giam chờ phiên tòa xét xử. Vào tối 4-6, đài truyền hình Brazil TV Globo đưa tin, cảnh sát liên bang đã chính thức buộc tội thêm 2 người liên quan đến vụ giết người. Đó là Ruben Dario da Silva Villar, ngư dân cầm đầu một mạng lưới đánh cá bất hợp pháp xuyên quốc gia hoạt động ở khu vực biên giới giữa Brazil, Colombia và Peru cùng Janio Freitas de Souza, “cánh tay phải” của Silva Villar.

Cảnh sát liên bang Brazil xác định, Silva Villar ra lệnh giết người và che giấu thi thể nạn nhân. Bản cáo trạng dài 6 trang của cảnh sát liên bang Brazil chỉ ra rằng, Silva Villar và Souza đã nói chuyện nhiều lần quanh thời gian diễn ra vụ án. Hai đối tượng đã gọi cho nhau tổng cộng 419 lần từ ngày 1-6-2022, khi 2 nạn nhân đến Javari để bắt đầu chuyến đi kéo dài 4 ngày và ngày 6-6, một ngày sau khi họ bị sát hại.

Bằng chứng thu thập được trong cuộc điều tra kéo dài 1 năm qua cho thấy ông Phillips, 57 tuổi và ông Pereira, 41 tuổi, đã bị tổ chức tội phạm theo dõi từng bước trong những ngày cuối cùng của cuộc đời họ. Nhà báo Phillips đến khu vực này để tìm hiểu về các đội tuần tra của người bản địa mà ông Pereira đã giúp thành lập nhằm bảo vệ lãnh thổ của người bản địa ở Thung lũng Javari khỏi các nhóm ngư dân và thợ mỏ bất hợp pháp.

Tài liệu của cảnh sát liên bang công bố ngày 31-5-2023 cũng cho biết, một thẻ nhớ của nhà báo người Anh mà các nhà điều tra tìm thấy ở khu vực hiện trường có hình ảnh họ nói chuyện với Souza ở gần đó vào buổi sáng xảy ra án mạng.

Bản cáo trạng cáo buộc Silva Villar - người có quốc tịch Brazil, Colombia và Peru là người đứng đầu một tổ chức đánh cá bất hợp pháp có vũ trang, chuyên khai thác trái phép cá từ các vùng Amazon của Brazil để bán ở các thị trấn bên kia biên giới Colombia và Peru. Còn Souza sống ở Sao Rafael, ngôi làng ven sông mà Phillips và Pereira khởi hành bằng thuyền vài phút trước khi họ bị phục kích và bắn. Một trong 3 bị cáo đang chờ xét xử vì tội giết người, Amarildo da Costa de Oliveira, giữ vai trò là người chỉ điểm của băng đảng ở Sao Gabriel, một cộng đồng đánh cá khác gần đó.

Không để câu chuyện về những người bảo vệ rừng Amazon dang dở

Thông tin được đưa ra khi bạn bè và những người yêu mến Phillips và Pereira chuẩn bị kỷ niệm một năm ngày mất của họ cũng như tôn vinh sự nghiệp mà họ ấp ủ. Các sự kiện sẽ được tổ chức tại Thủ đô Brasília của Brazil, nơi ông Pereira từng làm việc cho cơ quan Người bản địa và trên bãi biển Copacabana của Rio, nơi nhà báo Phillips thường chèo ván khi sống ở thành phố ven biển này. “Nhiều người xúc động trước thảm kịch này. Các sự kiện được tổ chức để mọi người xích lại gần nhau và cùng nhớ về họ”, em gái của phóng viên người Anh, Sian Phillips, cho biết.

Phillips, một phóng viên có tiếng và cộng tác viên lâu năm của The Guardian, đã viết một cuốn sách có tựa đề “Làm thế nào để cứu Amazon: Hãy hỏi những người biết”. Chuyến thám hiểm đầy rủi ro vào năm ngoái để phỏng vấn những người bảo vệ bản địa chống lại hoạt động tội phạm ở thung lũng Javari là một trong những chuyến đi cuối cùng để ông có thể hoàn thành cuốn sách. Để bày tỏ sự ngưỡng mộ sâu sắc với những gì nhà báo Phillips đã khơi dậy, bạn bè và đồng nghiệp của ông đang cố gắng hoàn thành nốt cuốn sách để những câu chuyện về những người bảo vệ rừng Amazon không còn dang dở.

Một nhóm nhà văn của Anh, Mỹ, Brazil cùng các nhà bảo vệ môi trường sẽ thực hiện các chuyến đi lần theo các bước của Phillips để viết các chương còn lại của cuốn sách, xử lý bản thảo đã hoàn thành một phần cũng như các ghi chú và nghiên cứu mở rộng của Phillips. Bà Sian Phillips cho biết, dự án không chỉ tôn vinh công việc cả đời của anh trai bà mà còn là một nguồn lực cực kỳ quan trọng để tiếp tục nâng cao nhận thức về các mối đe dọa đối với rừng nhiệt đới Amazon và những người bản địa đang bảo vệ nó.