Thương vụ PGA Tour - PIF Saudi hình thành thế nào

[sunshine1104]

Cuộc đàm phán giữa PGA Tour và Quỹ đầu tư công (PIF) Saudi bắt nguồn từ doanh nhân người Anh Roger Devlin, theo hồ sơ từ tiểu ban chuyên trách trong thượng viện Mỹ.

Tại Washington ngày 11/7, Thượng nghị sĩ Richard Blumenthal, với tư cách Chủ tịch tiểu ban thường trực các cuộc điều tra, đã chủ trì buổi chất vấn công khai đối với dự án PGA Tour làm ăn chung với PIF Saudi. Cuộc mổ xẻ này diễn ra bởi chính quyền đang muốn làm rõ nguồn gốc thương vụ, điều khoản và phương thức hợp tác cụ thể cũng như những tác động, tính cả rủi ro đối với nền golf chuyên nghiệp Mỹ trong tương lai.

Các đương sự được mời đến giải trình trực tiếp gồm Đặc phái viên PGA Tour Jay Monahan, Chủ tịch Yasir Al-Rumayyan của tổ chức kinh tế Saudi và CEO Greg Norman ở LIV Golf League. Tuy nhiên, cả ba nhân vật chính vắng mặt, trong đó Monahan còn nghỉ ốm đến ngày 17/7, còn Al-Rumayyan và Norman đều bận việc riêng.

Vì thế, những người giải trình thay Monahan là thuộc cấp Ron Price và Jimmy Dunne. Price giữ ghế phó Chủ tịch, phụ trách vận hành PGA Tour, còn Dunne nắm chức danh tương đương bên Hội đồng Chính sách.

Theo tài liệu chất vấn, doanh nhân người Anh Roger Devlin đã chủ động gửi e-mail đến Dunne vào ngày 8-12 để bày tỏ ý định làm đầu mối hoà giải. "Hiện tại cho thấy golf đang chia rẽ, nhưng tôi tin rằng các ngôi sao hàng đầu và ngài Al-Rumayyan rất mong môn này sớm thống nhất trở lại để tiếp tục phát triển từ 2024", Devlin gợi ý.

Ngoài ra, Devlin cũng kể việc giúp PIF Saudi nắm 80% cổ phần CLB bóng đá Newcastle United hồi tháng 10/2021 và sau đó đầu tư mạnh để đội này đứng thứ tư Ngoại hạng Anh mùa 2022-2023, trở lại đấu trường Champions League mùa tới, sau 20 năm vắng bóng.

Devlin còn tiết lộ Al-Rumayyan đã gặp cựu số một thế giới Rory McIlroy tại Dubai hồi tháng 11 năm ngoái để hai bên thảo luận về lý do và giải pháp chấm dứt xung đột giữa hai bên. Tháng trước, McIlroy cũng nói đã tiếp xúc và nhận xét tích cực về kiến thức và tư tưởng của lãnh đạo tối cao tại PIF Saudi.

Lúc tiếp xúc Al-Rumayyan, McIlroy, ngoài chuyên môn, còn là thành viên hội đồng chính sách PGA Tour, được xem là phát ngôn viên cho đấu trường golf hạng nhất Mỹ trên mặt trận chống LIV Golf League do PIF Saudi sở hữu.

Sau vài trao đổi ngắn với Dunne, đến 3/1/2023, Devlin gửi thêm e-mail và đề xuất cuộc gọi giới thiệu với phía Saudi. Khi đó, Dunne phản hồi: "Có lẽ chưa đến lúc". Giữa tháng tư, Devlin nhắc lại và vài ngày sau đó, đại diện Mỹ đã gửi tin nhắn WhatsApp cho Al-Rumayyan, rằng "Tôi xin gọi trước và hy vọng đến gặp ngài sau".

Dunne và nhân vật quyền lực nhất PIF đã trao đổi với nhau qua hàng loạt tin nhắn vui vẻ. Cuối cùng, hai bên chốt cuộc gặp đầu tiên trong hai ngày, 23 và 24/4 tại London. Sau phiên mở màn là ba lần khác, tại Venice, San Francisco và New York, đều có Đặc phái viên Monahan - nhân vật nắm quyền cao nhất PGA Tour.

Quá trình đàm phán kéo dài bảy tuần, giới hạn ở cấp cao nhất và trong bí mật. Thời gian đó, ngoài các buổi làm việc trực tiếp, phía Saudi đã gửi loạt điều khoản để thoả hiệp với PGA Tour, gồm:

- Hai bên lập tức ngừng tranh chấp pháp lý - kiện nhau tại toà án Mỹ với nghi vấn cạnh tranh không lành mạnh

- Hợp tác và cùng quản trị golf trên nguyên tắc bình đẳng, tính cả quyền sở hữu chéo bản quyền truyền thông, bên cạnh việc đưa lịch LIV Golf League hoà nhập với PGA Tour

- PGA Tour phải khôi phục hoàn toàn quyền lợi thi đấu và tính điểm thế giới cho các đấu thủ LIV Golf, tính cả thời gian bị cấm cửa. Ngoài ra, lính biên chế LIV Golf không bị trở ngại trong việc dự các giải major, Ryder Cup và Presidents Cup nếu đủ điều kiện tham chiến.

Ngoài danh mục trên, phía Saudi đề nghị PGA Tour cùng đồng minh DP World Tour cân nhắc thêm các đề xuất:

- Đưa Tiger Woods và McIlroy sang LIV Golf League làm đội trưởng và thi đấu ít nhất 10 giải

- Hai giải đặc biệt trên PGA Tour gắn với tập đoàn dầu khí Aramco hoặc đơn vị trực thuộc PIF Saudi

- Xúc tiến giải đồng đội theo mô hình LIV Golf với sự tham gia của các siêu sao từ cả ba đấu trường, có cả LPGA Tour.

- Lập quỹ đầu tư golf toàn cầu do PIF Saudi quản lý

- LIV Golf League được chủ động kiếm nguồn thu từ bản quyền truyền hình.

- Al-Rumayyan được giữ chức Giám đốc Liên đoàn Golf Quốc tế và có thẻ hội viên sân Augusta National (nơi khét tiếng kén hội viên và độc quyền sở hữu major Masters) cũng như Royal & Ancient (tổ chức nắm major The Open, đang cùng Hiệp hội Golf Mỹ ra luật chơi và quản lý golf thế giới).

Đến 30/5, PGA Tour và PIF Saudi chốt thoả thuận và dự kiến công bố vào sáng 6/6.

Tuy nhiên, bốn ngày trước giờ khai hoả "bom tấn", Dunne đề nghị hoãn đến khi đạt thoả thuận chi tiết. Dù vậy, cố vấn PIF Saudi Michael Klein nhấn mạnh rằng vụ này quá to, không thể trì hoãn. Klein phúc đáp: "Ta càng đợi, nguy cơ hỏng việc càng cao vì sẽ thêm nhiều người nhảy vào phản đối".

Tối 5/5, quy trình truyền thông sự kiện được đưa ra, trong đó phân công Monahan và CEO DP World Tour phải gọi báo tin theo danh sách định sẵn lúc 9h sáng ngày công bố. Sau đó 90 phút, bản ghi nhớ gửi golfer thành viên và thông cáo báo chí dự kiến được phát đi. Riêng Monahan phụ trách liên lạc với Tiger Woods và McIlroy. Dù vậy, sau khi "bom nổ", McIlroy nói anh nhận tin từ Dunne lúc 6h30 sáng.

Đến nay vẫn chưa rõ thời điểm Monahan gọi Woods.

10h30 ngày 6/6, Monahan cùng Al-Rumayyan lên CNBC để công bố liên minh gây sốc trong golf hiện đại. Họ chỉ đưa ra chương trình hợp tác sơ bộ với thông điệp thống nhất golf. Theo đó, PGA Tour, DP World Tour và LIV Golf League gộp hoạt động thương mại vào một doanh nghiệp chung.

Trong liên doanh, Al-Rumayyan nắm ghế chủ tịch hội đồng quản trị trong khi Monahan - giữ vị trí CEO, còn ban lãnh đạo sẽ có đa số thành viên từ PGA Tour. Tổ chức chủ quản đấu trường golf hạng nhất Mỹ khẳng định họ sẽ nắm quyền kiểm soát và PIF Saudi là cổ đông thiểu số và chỉ đầu tư.

Phiên chất vấn ngày 11/7, thượng nghị sĩ Blumenthal yêu cầu lãnh đạo PGA Tour dự kiến khoản đầu tư từ PIF Saudi. Vị này ước tính hơn 1 tỷ USD, gần bằng tổng tài sản ròng của PGA Tour khi tổng kết năm 2022.