Ấn Độ: Dấu hỏi cho tham vọng tái thiết khu ổ chuột lớn nhất thế giới của tỉ phú Adani

[Hanna]

Kế hoạch tái định cư cho 1 triệu người sống tại khu ổ chuột lớn nhất thế giới của tỉ phú Ấn Độ Gautam Adani đang dấy lên nhiều nghi ngại, giữa lúc ông đang gặp nhiều khó khăn về tài chính.Khu ổ chuột Dharavi, có diện tích khoảng 2,34 km vuông, từng xuất hiện trong bộ phim đoạt giải Oscar năm 2008 của Danny Boyle, "Triệu phú khu ổ chuột" (Slumdog Millionaire). Tại đây, hệ thống cống thoát nước và nhà vệ sinh chung, nằm gần sân bay quốc tế Mumbai và các tòa nhà cao tầng dành cho các công ty nước ngoài, là bức tranh trái ngược với sự phát triển bùng nổ của Ấn Độ.

Sau khi chính quyền bang Maharashtra phê duyệt hợp đồng trị giá 614 triệu USD vào tháng 7, ông Adani đã tuyên bố kế hoạch tái thiết khu phố Dharavi – vốn nổi tiếng là nơi sản xuất đồ da – sau nhiều năm nỗ lực không thành công.

Adani Group đặt mục tiêu phá bỏ những gì họ mô tả trong các văn bản pháp lý là khu vực có điều kiện “mất vệ sinh, tồi tệ” và xây dựng các tòa tháp mới trên mảnh đất thuộc sở hữu của nhà nước để phục vụ người dân và doanh nghiệp. Công ty tư vấn Liases Foras ước tính Adani có thể đầu tư tới 12 tỉ USD vào việc tái thiết Dharavi và đổi lại nhận được quyền khai thác có thể mang lại doanh thu lên tới 24 tỉ USD.

Chỉ những người đã sống ở Dharavi trước năm 2000, hầu hết là cư dân ở tầng thấp, mới đủ điều kiện sở hữu nhà miễn phí trong quá trình tái thiết. Khoảng 700.000 cư dân ở tầng lửng và các tầng trên được chính phủ coi là không đủ điều kiện và sẽ được cung cấp các căn hộ ở vị trí cách xa tới 10 km. Nhiều người ở khu ổ chuột cho rằng điều này có thể buộc họ phải trả chi phí trả trước hoặc tiền thuê cao hơn.

Kế hoạch tái thiết dự kiến sẽ khởi động vào khoảng tháng 9, cũng là thời điểm đầy biến động đối với ông Adani. Nhà tài phiệt này từng là người giàu thứ 3 thế giới cho đến tháng 1, thời điểm xuất hiện nhiều cáo buộc của công ty Mỹ Hindenburg – bên bán khống cổ phiếu của Adani Group – liên quan tới các giao dịch trái phép đã xóa sạch 150 tỉ USD giá trị vốn hoá của tập đoàn này. Cá nhân ông Adani phủ nhận mọi cáo buộc.

Trong các cuộc phỏng vấn với Reuters, một số cư dân của Dharavi cho rằng những rắc rối tài chính của vị tỉ phú này khiến họ bất an.

Mối đe dọa mới đối với kế hoạch của ông Adani là thách thức pháp lý từ nhà thầu đối thủ SecLink Technologies Corporation. Tập đoàn có trụ sở tại Dubai, được hoàng gia Bahrain hậu thuẫn, cáo buộc bang Maharashtra đã hủy bỏ một cuộc đấu thầu năm 2018 một cách không minh bạch trong khi SecLink đã trả giá cao nhất vào thời điểm đó. Bang này cũng bắt đầu lại quy trình với các điều khoản mới vào năm 2022 để Adani có thể giành chiến thắng, theo hồ sơ tòa án.

Dư chấn từ vụ Hindenburg
Theo đại diện của hàng nghìn gia đình địa phương cũng như 25 cư dân và chủ doanh nghiệp khác được Reuters phỏng vấn, báo cáo của Hindenburg và sự giám sát theo quy định sau đó đối với Adani đã làm dấy lên sự ngờ vực trong cộng đồng người sống ở khu ổ chuột Dharavi.

Rajendra Korde, Chủ tịch Ủy ban Tái phát triển Dharavi, hiện đang kêu gọi tham vấn cộng đồng, cho biết: “Mọi người nghi ngờ về hình ảnh của Adani sau sự kiện Hindenburg. Có những vấn đề về lòng tin”.

Vào đầu tháng 8, khoảng 300 người ủng hộ phe đối lập và người dân đã tập trung tại Dharavi để phản đối sự tham gia của Adani vào dự án tái thiết Dharavi. Một số mang biểu ngữ in hình khuôn mặt của Adani với chữ thập đỏ, hét lên: "Loại bỏ Adani, cứu Dharavi".

Nhiều người nói với Reuters rằng họ cảm thấy lo lắng trước những thất bại tài chính của Tập đoàn Adani, bao gồm cả việc định giá của tập đoàn này sụt giảm.

“Nếu điều tương tự xảy ra một lần nữa và nếu ông ta không thể hoàn thành dự án thì những người như chúng tôi sẽ đi về đâu?”, Radha Pawar, một nhân viên dọn dẹp sân bay 50 tuổi, cho biết.

Thách thức khổng lồ
Ông Gautam Adani, 61 tuổi, trong một bài phát biểu qua video vào tháng 7, cho biết tập đoàn của ông đã huy động vốn kể từ sau báo cáo của Hindenburg và các nhà đầu tư vẫn ủng hộ các hoạt động quản trị và phân bổ vốn của tập đoàn.

Tuy nhiên, trong một bài đăng trên blog vào tháng trước, ông Adani thừa nhận rằng dự án xây dựng lại Dharavi đặt ra những thách thức "to lớn" - mặc dù ông hy vọng khu vực này trong tương lai sẽ tạo ra "những triệu phú không còn xuất thân từ khu ổ chuột".

Theo kế hoạch, vị tỉ phú sẽ cần phải xây dựng những căn hộ lớn hơn với diện tích 300-350 feet vuông (27-32 mét vuông), trong đó nhà nước khuyến nghị sử dụng đồ trang trí của các thương hiệu kính nước ngoài như Saint-Gobain của Pháp.

SVR Srinivas, người đứng đầu Cơ quan Tái phát triển Dharavi, cho biết sẽ nỗ lực để giảm thiểu sự gián đoạn. Nhưng người dân vẫn còn tâm lý lo lắng.

Mohammad Hasmat Ullah, người đã sống tại Dharavi từ năm 1995 và hiện quản lý một cơ sở thêu trên một căn gác thuê, đối mặt với việc không có đủ điều kiện để sở hữu một căn nhà mới sau khi dự án hoàn tất. Ông kiếm được khoảng 145 USD mỗi tháng để nuôi gia đình có 7 người con.

“Chúng tôi lo lắng rằng ông Adani sẽ 'ném' chúng tôi ra khỏi đây”, ông Ullah, 44 tuổi, nói khi ngồi trong nhà xưởng có lối đi bằng cầu thang hẹp và dốc của mình. "Nếu ông Adani cho chúng tôi nhà ở và việc làm thì tốt. Nếu không, chúng tôi sẽ buộc phải quay về làng của mình"./.