Thật dễ cúi đầu trước Trung Quốc

[vuitoichat]

Theo như trong một bài viết bày tỏ quan điểm gần đây, nhà báo Úc Thành Lôi (Cheng Lei), người từng bị ĐCSTQ tùy tiện giam giữ trong ba năm với những cáo buộc không rõ ràng, đã khuyến nghị rằng Úc nên trì hoãn việc chỉ trích ĐCSTQ.

Ngoại trưởng Úc Penny Wong (trái) gặp nhà báo Úc Thành Lôi (phải) khi đến Sân bay Melbourne ở Melbourne, Úc, vào ngày 11/10/2023. (Ảnh do Bộ Ngoại giao và Thương mại Úc (DFAT) cung cấp)

Hầu hết người Úc không đọc Global Times (Thời báo Hoàn cầu), cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ).

Quả thực, đại đa số người dân Úc chưa bao giờ nghe nói đến tờ báo do chế độ này xuất bản trực tuyến.

Họ sẽ ngạc nhiên khi biết rằng ấn phẩm này thường xuyên dành chỗ để chỉ trích Úc, thường trích dẫn các "chuyên gia" về một loạt các vấn đề liên quan đến quan hệ giữa hai nước. Bài viết của ấn phẩm này củng cố lập trường của các quan chức ĐCSTQ.

Giọng điệu thường mang tính hiếu chiến. Bất kỳ sự chỉ trích nào đối với ĐCSTQ đều bị lên án là “chống Trung Quốc”, vô ích, thân Mỹ hoặc kích động chiến tranh: đôi khi là tất cả những điều trên.

Những câu hỏi chính đáng về chế độ thì bị coi là một sự xúc phạm đối với người dân Trung Quốc.

Vụ việc mới nhất liên quan đến hành động nguy hiểm của Hải quân Quân đội Giải phóng Nhân dân (PLA) khi kích hoạt hệ thống định vị thủy âm (sonar) gần các thợ lặn Úc.

Bị buộc tội kích hoạt hệ thống định vị thủy âm gần các nhân viên hải quân Úc đang cố gắng gỡ lưới đánh cá khỏi chân vịt mắc vào chiếc tàu của Úc trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Nhật Bản, người Trung Quốc đã phản ứng phẫn nộ. Sao các anh dám nêu ra vấn đề này?

Cho dù đó là lời kêu gọi hợp tác để truy tìm nguồn gốc phát sinh đại dịch Covid-19 hay mối lo ngại về việc chế độ này liên tục vi phạm luật pháp quốc tế, thì phản ứng luôn giống nhau: chúng tôi luôn đúng và các anh thậm chí không có quyền đặt câu hỏi.

Những nguyên nhân thường gắn liền với những lời đe dọa về việc Úc đang làm tổn hại như thế nào đến các mối quan hệ tốt đẹp, hòa bình và thịnh vượng.

Lấy các bài báo của tờ Global Times tuần trước làm ví dụ.

Theo ông Lưu Kiến Siêu (Liu Jianchao), một quan chức Trung Quốc, sự cố kích hoạt hệ thống định vị thủy âm xuất phát từ hành vi của Úc trong khu vực, đã gửi đến "người Trung Quốc một thông điệp rằng các tàu hải quân Úc ở đó để kiềm chế Trung Quốc. Điều gì sẽ xảy ra nếu một tàu hải quân Trung Quốc đến vùng biển hoặc vùng biển của anh hoặc vùng biển của Úc? Đương nhiên là anh phái tàu của mình đi theo dõi và nhận dạng”.

Không hề đề cập đến vùng biển Nhật Bản, hay thậm chí là việc sử dụng hệ thống định vị thủy âm một cách nguy hiểm. Chỉ là những lời lẽ bác bỏ thông thường.

Ông Lưu tiếp tục nói rằng Úc không nên cho rằng họ có thể tự do “khiêu khích” ĐCSTQ với sự hậu thuẫn của Hoa Kỳ, và rằng Canberra nên “tránh đối đầu” với Bắc Kinh để đổi lấy hòa bình và an ninh khu vực.

Ông nói thêm rằng việc “phục vụ với tư cách là người lính Mỹ” sẽ gây tổn hại đến lợi ích quốc gia của Úc.

Trong nhiều trường hợp khác, những bình luận này thường liên quan đến thương mại quốc tế, kèm theo những lời đe dọa trả đũa nếu nêu ra bất kỳ vấn đề phiền phức nào, nghĩa là bất kỳ quan điểm nào khác ngoài việc ca ngợi Trung Quốc.

Úc nên chơi ván bài này ra sao?

Các quốc gia như Úc nên ứng phó với chính phủ Trung Quốc như thế nào?

Trong một bài viết bày tỏ quan điểm gần đây, nhà báo Úc Thành Lôi (Cheng Lei), người từng bị ĐCSTQ tùy tiện giam giữ trong ba năm với những cáo buộc không rõ ràng, đã khuyến nghị rằng Úc nên trì hoãn việc chỉ trích ĐCSTQ.

Bà viết trên tờ báo The Australian rằng: “Trung Quốc tự coi mình là tấm thảm chùi chân vào đầu thế kỷ 20; họ mang một con chip trên vai. ‘Xương sống của chúng tôi bây giờ đã cứng cáp hơn. Chúng tôi đã uống thuốc bổ sung canxi’. Tuyên bố nửa đùa nửa thật này đến tai quần chúng là sự kết hợp giữa lối hùng biện tuyên truyền và niềm tự hào thực sự".

“Chúng ta nghe nói rằng việc đối phó với Trung Quốc đòi hỏi một cách tiếp cận ‘sắc thái’. Nhưng điều đó thực sự hàm ý điều gì và nó liên quan như thế nào đến các sự kiện hiện tại? Nó đòi hỏi sự hiểu biết khi nào, ở đâu và làm thế nào để giao tiếp cũng như tương tác với ai. Đó là sự lựa chọn giữa đường lối cứng rắn và sự khấu đầu”.

Bà Thành Lôi nói tiếp: “Úc nên và có những nguyên tắc. Tuy nhiên, cũng như với tất cả các mối quan hệ, việc luôn sống và chết theo nguyên tắc là điều cứng nhắc một cách vô lý - anh sẽ xung đột rất nhiều và không được ưa chuộng. Nó không có tác dụng trong gia đình, doanh nghiệp hoặc chính trị. Việc chỉ dựa trên nguyên tắc có hai mặt. Thứ nhất, anh có thể không nhìn mọi thứ theo quan điểm của người khác; và thứ hai, anh không bao giờ chấp nhận khả năng mình có thể sai”.

Tuy nhiên, bà thừa nhận: “Những gì xảy ra với tôi đã củng cố lập luận cho một thái độ cứng rắn vì nó làm nổi bật sự suy thoái của Trung Quốc trong các quyền tự do công dân và sự hoang tưởng về an ninh ngày càng gia tăng”.

Ngoài việc tỏ ra thông cảm với thái độ của Đảng Lao động đối với ĐCSTQ - có lẽ vì chính phủ hiện tại đã đạt được việc trả tự do cho bà - vấn đề khó khăn trong lập luận của bà là nó phù hợp với câu chuyện của ĐCSTQ và kỳ vọng của họ về sự phục tùng.

Úc có ba lựa chọn.

Thứ nhất, nước này có thể chấp nhận cách tường thuật các sự kiện của ĐCSTQ, nhưng điều này sẽ khuyến khích Bắc Kinh trở nên hung hăng hơn. Đây không phải là một kịch bản thực tế.

Thay vào đó, Úc có thể đưa ra một phản ứng chắc chắn và có nguyên tắc đối với nhiều vấn đề, đồng thời thể hiện lợi ích quốc gia của nước này mà không vấp phải bất kỳ sự phẫn nộ giả tạo nào mà ĐCSTQ thường xuyên sử dụng.

Những nguyên tắc này bao gồm tôn trọng trật tự dựa trên luật lệ và nhân quyền, đồng thời bác bỏ những tuyên truyền vô căn cứ và gây hấn trắng trợn.

Ngoài ra, đôi khi nó nguyên tắc này có thể bị đẩy lùi một cách mạnh mẽ, đặc biệt là khi an ninh quốc gia của Úc bị đe dọa. Nó phải đáp ứng một cách kịp thời và nhất quán.

Không có chỗ cho những mơ tưởng viển vông về ĐCSTQ. Họ sẽ không thay đổi - nhưng chúng ta không cần phải bằng lòng với họ.

Chúng ta không cần phải chấp nhận lời tường thuật của ĐCSTQ - cũng như những yêu sách của họ để giữ thể diện.

Như cố Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã chứng minh, lập trường cứng rắn với Bắc Kinh giờ đây càng trở nên cần thiết hơn.