Ukraine dồn dập tấn công Crimea, Nga nỗ lực bảo vệ “viên ngọc quý”

[Romano]

Newsweek dẫn lời các chuyên gia quân sự cho biết, hơn hai năm sau khi Nga triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine, sự kiểm soát của Moscow đối với Bán đảo Crimea, nơi được coi như “viên ngọc quý” của Nga, đang gặp thách thức.
Ukraine liên tục tung đòn tấn công Hạm đội Biển Đen
Ông Robert Murrett, Phó đô đốc Hải quân Mỹ đã nghỉ hưu, cho rằng, trái ngược với những bước tiến đáng chú ý mà Nga giành được trên chiến trường ở Ukraine trong những tuần gần đây, “Ukraine đã giành chiến thắng phần lớn trong trận chiến ở Biển Đen”.Hạm đội Biển Đen của Nga đã chịu nhiều tổn thất sau các cuộc tấn công của Ukraine kể từ tháng 2/2022. Nga đã kiểm soát Crimea kể từ khi sáp nhập bán đảo này từ Ukraine vào năm 2014, nhưng Kiev tuyên bố sẽ giành lại Crimea.Andriy Ryzhenko, đại tá hải quân Ukraine đã về hưu, cho rằng trong thập kỷ qua, Nga đã có ý định sử dụng các căn cứ tại Biển Đen ở Crimea để triển khai sức mạnh trên biển về phía Nam Ukraine.

Tuy nhiên, kế hoạch này của Nga đang đối mặt với nhiều thách thức khi Ukraine liên tục đạt được những bước tiến xung quanh Bán đảo Crimea. Ukraine cũng tuyên bố đã phá hủy một tàu ngầm lớp Kilo của Nga cũng như làm hư hại một số tàu đổ bộ của Moscow như Minsk, Saratov và Olenegorsky Gornyak. Trong khoảng thời gian đầu của cuộc xung đột, soái hạm Moskva của Hạm đội Biển Đen đã bị phá hủy.

Xuồng tự sát không người lái của Ukraine đã phá hủy tàu hộ tống trang bị tên lửa Ivanovets của Nga vào tháng 2 và tấn công một số tàu đổ bộ của Nga.Vào giữa tháng 2, Ukraine cho biết họ nhắm mục tiêu vào Caesar Kunikov, một tàu đổ bộ lớn, gần thành phố Alupka phía Nam Crimea, phía Đông Nam căn cứ hải quân của Nga tại Sevastopol. Cuộc tấn công đã làm suy giảm đội tàu đổ bộ vốn tương đối khan hiếm của Nga.

“Hôm nay chúng tôi đã tăng cường an ninh ở Biển Đen và tiếp thêm động lực cho lực lượng của chúng tôi”, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nói ngay sau vụ tấn công.

Ông Ryzhenko cho rằng, việc thiệt hại tàu đổ bộ đang hạn chế mọi hoạt động tấn công đổ bộ của Nga.

Ukraine đã mở rộng phạm vi hoạt động tới phía Đông Crimea, bao gồm cảng Feodosia của Nga và cây cầu Kerch quan trọng, nối Bán đảo Crimea với khu vực Krasnodar của Nga.

Mới đây, ngày 5/3, Ukraine tuyên bố đã gây hư hại tàu tuần tra mới nhất của Hạm đội Biển Đen của Nga, tàu Sergey Kotov, bằng cách sử dụng xuồng không người lái hải quân Magura V5.“Do cuộc tấn công của xuồng Magura V5, tàu tuần tra Sergey Kotov thuộc Đề án 22160 của Nga bị hư hại phần đuôi cùng hai bên mạn”, cơ quan tình báo quân sự Ukraine cho biết ngày 5/3, nói thêm rằng hoạt động tấn công này do đơn vị đặc biệt mang tên Nhóm 13 thực hiện gần eo biển Kerch ở Bán đảo Crimea.

Theo một blogger quân sự Ukraine, tàu Sergey Kotov được đưa vào biên chế Hạm đội Biển Đen của Nga vào ngày 30/7/2022, vài tháng sau khi Nga triển khai "chiến dịch quân sự đặc biệt" ở Ukraine.

Cũng trong ngày 5/3, một số kênh Telegram quân sự và truyền thông Nga cho biết, lực lượng vũ trang Ukraine thực hiện nỗ lực tập kích quy mô lớn nhằm vào Bán đảo Crimea, dùng UAV nhắm vào mục tiêu trên bộ và xuồng tự sát tập kích các tàu thuộc Hạm đội Biển Đen.

Vào cuối tháng 12 năm ngoái, Bộ trưởng Quốc phòng Anh Grant Shapps cho biết Nga đã mất 20% Hạm đội Biển Đen trong 4 tháng trước đó. “Sự thống trị của Nga ở Biển Đen hiện gặp phải nhiều thách thức”, ông Shapps nói.

Theo đánh giá của giới phân tích, các cuộc tấn công của Ukraine nhằm vào Crimea ngoài mục đích làm suy yếu Hạm đội Biển Đen Nga, còn mang giá trị biểu tượng, vì Kiev vẫn coi đây là một phần lãnh thổ của mình dù bán đảo đã sáp nhập Nga cách đây gần 10 năm. Việc gia tăng các cuộc tập kích nhằm vào Crimea cũng buộc nhiều du khách Nga phải tránh xa bán đảo này, vốn là điểm đến nghỉ mát ưa thích.

Nga xoay chuyển tình thế ra sao trên Biển Đen?
Bán đảo Crimea, nơi đặt căn cứ hải quân quan trọng của Nga, thường xuyên trở thành mục tiêu của các cuộc tấn công của Ukraine. Ukraine cũng đã nhiều lần tấn công cơ sở hạ tầng cảng của Nga ở Sevastopol, bao gồm cầu dài 19 km nối bán đảo Crimea với lục địa Nga.

Các cuộc tấn công liên tục của Ukraine, thường sử dụng máy bay không người lái của hải quân và tên lửa hành trình do phương Tây cung cấp, đã đẩy lực lượng Nga về phía Đông Biển Đen, đe dọa an ninh của Moscow xung quanh Bán đảo Crimea.

Daniel Rice, cựu cố vấn đặc biệt của ông Valery Zaluzhny, hiện đang giữ chức Hiệu trưởng Đại học Mỹ tại Kiev, cho biết: “Nga không có lựa chọn nào khác ngoài việc di chuyển lực lượng về phía Đông. Tuy nhiên, Nga nguy cơ mất quyền kiểm soát Crimea khi làm như vậy”.

Ông Murrett cho rằng, Nga buộc phải mở rộng cơ sở hạ tầng cảng ở phía Đông Biển Đen vì các cơ sở của nước này xung quanh Crimea, chẳng hạn như căn cứ chính ở Sevastopol, đang gặp rủi ro.

Nga đã chuyển một số khí tài tới Novorossiysk, một thành phố cảng ở Biển Đen. Các báo cáo cũng cho thấy, Nga đang lên kế hoạch xây dựng một căn cứ quân sự mới tại cảng Ochamchire ở Abkhazia. Các nhà quan sát đánh giá rằng, động thái này có thể sẽ đẩy các khí tài của Nga ở Biển Đen ra xa bờ biển Ukraine hơn nữa.

Ông Ryzhenko cho biết, Nga hiện nay thận trọng hơn nhiều trong việc giữ an toàn cho các tàu lớn, mới hơn của nước này ở Crimea và đã chuyển một số tàu đến Novorossiysk.

“Hai trong số những giả định cơ bản của Nga trước khi xung đột ở Ukraine nổ ra chắc chắn là giành quyền kiểm soát không phận và quyền kiểm soát lực lượng hải quân ở Biển Đen. Tuy nhiên, Nga đã không đạt được cả hai mục tiêu này”, bà Rice cho hay.

“Ukraine cũng đã xuất khẩu hàng triệu tấn ngũ cốc qua Biển Đen. Nhưng điều này không có nghĩa là Ukraine đã giành được quyền kiểm soát những khu vực này. Nga vẫn chiếm ưu thế trên phần lớn Biển Đen, ngay cả khi Moscow bị hạn chế ở phía Tây Bắc vì các cuộc tấn công của Kiev”, ông Ryzhenko nói. Ông cho biết, đây là cái được gọi là “vùng xám”, nơi không quốc gia nào có thể thiết lập quyền kiểm soát hoàn toàn.