Để lại ấn tượng trong ḷng khán giả về chiếc lưng gù nhưng ít ai biết rằng, ngoại h́nh thật của Lưu Dung không hề giống như hậu thế tưởng tượng.
Năm 1996, bộ phim "Tể tướng Lưu gù" dưới sự thể hiện của Lư Bảo Điền, Trương Quốc Lập và Vương Cương đă gây được tiếng vang lớn. Nội dung của bộ phim nói về câu chuyện đầu đời nhà Thanh có chàng thanh niên ở Sơn Đông tên là Lưu Thạch Am, lên kinh thành ứng thí. Chàng trai trẻ với h́nh hài kỳ dị chính là Lưu Dung, tuy mang tấm lưng gù nhưng bên trong là một tấm ḷng trong sáng và trí tuệ hơn người.

Lư Bảo Điền hóa thân thành vai diễn Lưu Dung kinh điển nhất màn ảnh.
Ông có ḷng yêu nước, thương dân, thanh liêm lại có tài văn chương, thơ phú nên dần dần được thăng tiến lên chức tể tướng. Trái ngược với Lưu Dung là đại gian thần Ḥa Thân luôn t́m cách vơ vét cho ḿnh và lấy ḷng hoàng thượng. Cuộc đối đầu giữa Lưu Dung và Ḥa Thân đă làm nảy sinh nhiều t́nh huống kinh điển trên phim.
Giống như h́nh tượng trong phim, Lưu Dung ngoài đời là một học giả lớn, học rộng, uyên thâm. Sống qua 4 đời vua Khang Hi, Ung Chính, Càn Long, và Gia Khánh. Theo dân gian, chi tiết Lưu Dung gù, không phải là bị tật từ nhỏ mà đến năm 40 tuổi ông mới bị gù. Thế nhưng, sự thật dung mạo của Lưu Dung và tấm lưng gù mang ông đến biệt danh nổi tiếng lại ít ai biết tới. Nhà sử học Khương Vĩ Đường trong tác phẩm “Khảo biệt hiệu Lưu gù của Lưu Dung” đă nhận định, Lưu Dung không phải là người gù bẩm sinh.
Theo ông, đời nhà Thanh xưa nay tuyển chọn quan lại luôn lấy 4 tiêu chuẩn "thân, ngôn, thư, phán" làm gốc ("thân"- ngoại h́nh, “ngôn” - ngôn từ, “thư” - chữ viết và “phán” - văn lí). Trong đó, “thân” là yếu tố quan trọng hàng đầu, yêu cầu ngũ quan đoan chính, dáng vẻ đường hoàng, mới có cơ hội dấn thân vào quan lộ. V́ vậy, nếu Lưu Dung là người gù lưng th́ nhất định không qua được cửa ải này.
Một số học giả khác c̣n khẳng định, việc Lưu Dung vượt qua được kỳ “Đại Khiêu” cũng đủ để chứng minh ông là người có dáng vóc b́nh thường. Chỉ những người có ngoại h́nh đạt chuẩn, lời lẽ biết phân biệt phải trái, chữ viết đẹp, rắn rỏi, lời văn phải đúng quy cách, vượt trội th́ mới có cơ hội bước vào đường quan lộ.
Lưu Dung không phải là người gù bẩm sinh giống như h́nh ảnh trên phim.
Sau kỳ thi Hội, bộ Lại sẽ đích thân tổ chức thêm một phần thi có tên là “Đại Khiêu”. Phần thi này lấy tướng mạo làm đầu, nếu như thân thể có nửa điểm bất thường hay như việc hai vai không bằng nhau, thí sinh sẽ dễ dàng bị đánh trượt. Do vậy, có thể khẳng định dù Lưu Dung có tướng mạo không thuộc hàng xuất chúng nhưng cũng không đến mức thân thể bị tật gù lưng như nhiều người đồn đại.
Một số nguồn tư liệu khác c̣n khẳng định, Lưu Dung sinh thời vốn không phải là người thấp lùn, thậm chí c̣n sở hữu vóc dáng cao lớn nhưng v́ ham đọc sách đến nỗi lưng c̣ng nên mọi người mới gọi vui là “Lưu gù”. Nữ sĩ Lưu Cẩm – con cháu của gia tộc họ Lưu từng cho biết vào năm 1958, mộ của Lưu Dung và cha là Lưu Thống Huân vô t́nh bị khai quật. Người dân địa phương khi ấy tận mắt nh́n thấy di cốt của ông đều khẳng định: “Xương chân đặc biệt dài, dựa vào khung xương có thể áng chừng chiều cao của Lưu Dung lên tới 1m90!”.
Lưu Dung ngoài đời thực có chiều cao lên đến 1m90.
Mặt khác, biệt hiệu “Lưu gù” của ông cũng không phải tự nhiên mà có. Theo sử sách ghi lại, lúc ấy Lưu Dung đă gần 80 tuổi, không tránh khỏi bị kḥm lưng, thế nên Gia Khánh hoàng đế đă đặt biệt hiệu “Lưu gù” này cho ông. Tuy nhiên, những người đời sau khi nghe biệt hiệu này đều cho rằng Lưu Dung vốn bị gù mà không biết rằng đó chỉ là biệt hiệu lúc về già của ông mà thôi.
Từ trước đến nay, nhắc tới “Lưu gù”, h́nh tượng một người bị gù lưng luôn hiện lên trong tâm trí mọi người và ai cũng mặc nhiên cho rằng dung mạo của Lưu Dung vốn như thế. Cuối cùng sự thật cũng được phơi bày, "nỗi oan ngàn thu" của ông đă được giải.
VietBF@ sưu tập