1. Sắc, Giới (Lust, Caution) – 2007
Đứng đầu danh sách là Lust, Caution, bộ phim do đạo diễn Lư An thực hiện với sự tham gia của Thang Duy và Lương Triều Vỹ. Phim lấy bối cảnh chiến tranh thế giới thứ hai, kể về câu chuyện phức tạp giữa một nữ sinh viên tham gia hoạt động gián điệp và một quan chức chính trị.
Điều đặc biệt là quá tŕnh quay các cảnh thân mật trong phim kéo dài tới 100 giờ, một con số hiếm gặp trong lịch sử điện ảnh Trung Quốc. Sự đầu tư kỹ lưỡng này nhằm tạo nên những phân cảnh chân thực và cảm xúc nhất, không dùng kỹ xảo hay diễn viên đóng thế. Kết quả là phim tạo được nhiều ấn tượng mạnh với khán giả. Tuy nhiên, nội dung có phần nhạy cảm đă khiến phim bị cắt giảm đáng kể khi phát hành tại Trung Quốc, đồng thời nữ diễn viên chính Thang Duy cũng gặp khó khăn trong sự nghiệp trong một thời gian dài.
2. Di Ḥa Viên (Summer Palace) – 2006
Di Ḥa Viên là một bộ phim tâm lư – t́nh cảm nổi bật của đạo diễn Lâu Diệp, lấy bối cảnh Trung Quốc trong giai đoạn xă hội chuyển ḿnh đầy biến động cuối thế kỷ 20. Tác phẩm xoay quanh chuyện t́nh mănh liệt nhưng nhiều trắc trở giữa hai sinh viên trẻ – những người vừa bước vào ngưỡng cửa của t́nh yêu, vừa phải đối mặt với những đổi thay to lớn của thời đại.
Phim gây chú ư v́ cách thể hiện t́nh cảm đầy bản năng, không né tránh, cùng với nhiều chi tiết phản ánh hiện thực cuộc sống và cảm xúc cá nhân một cách chân thực, trực diện. Chính điều này đă khiến Di Ḥa Viên trở thành đề tài gây tranh căi dữ dội. Ngay sau khi ra mắt tại Liên hoan phim Cannes, phim bị cấm chiếu tại Trung Quốc v́ không qua được khâu kiểm duyệt, c̣n đạo diễn Lâu Diệp cũng bị đ́nh chỉ hoạt động trong hai năm. Mặc dù vậy, nhiều người vẫn ca ngợi đây là một trong những tác phẩm nghệ thuật táo bạo và sâu sắc nhất của điện ảnh đương đại Hoa ngữ.
3. Lạc Lối Ở Bắc Kinh (Lost in Beijing) – 2007
Lạc Lối Ở Bắc Kinh là một trong những bộ phim gây chú ư nhất trong sự nghiệp của Phạm Băng Băng, đồng thời cũng là tác phẩm tiêu biểu cho xu hướng làm phim phản ánh hiện thực xă hội một cách trực diện và gai góc. Phim xoay quanh cuộc sống của một cặp vợ chồng nhập cư nghèo đang chật vật mưu sinh tại thủ đô, và những biến cố xảy ra khi người vợ vướng vào mối quan hệ phức tạp với ông chủ của ḿnh.
Thông qua câu chuyện đầy mâu thuẫn và cảm xúc, bộ phim phơi bày các vấn đề nhức nhối của xă hội hiện đại như sự chênh lệch giai cấp, ḷng tham, và sự bế tắc về đạo đức trong môi trường đô thị đang phát triển nhanh chóng. Một số cảnh phim thể hiện t́nh huống nhạy cảm theo hướng hiện thực đă gây nhiều tranh căi, khiến Lạc Lối Ở Bắc Kinh không vượt qua được kiểm duyệt trong nước và bị cấm chiếu hoàn toàn tại Trung Quốc.
Dù vấp phải làn sóng phản đối trong nước, bộ phim vẫn được tŕnh chiếu tại nhiều liên hoan phim quốc tế và nhận được đánh giá tích cực nhờ cách tiếp cận trực diện, dũng cảm với các vấn đề xă hội đương đại. Đây cũng là một trong những tác phẩm tiêu biểu cho làn sóng phim hiện thực mới tại Trung Quốc vào những năm 2000.
4. Quân Trung Lạc Viên (Paradise In Service) - 2014
Quân Trung Lạc Viên là tác phẩm 18+ gây chú ư của đạo diễn Nữu Thừa Trạch, lấy bối cảnh đơn vị quân sự 831 tại đảo Kim Môn – nơi được xem là tuyến đầu chống lại Trung Quốc đại lục trong giai đoạn 1969–1972. Nội dung phim theo chân một chàng lính trẻ trải qua nghĩa vụ quân sự, khám phá cuộc sống và những mảng tối trong một doanh trại đặc biệt, nơi tồn tại hệ thống "phục vụ đặc biệt" cho binh lính.
Bộ phim nổi bật với hai tuyến chuyện t́nh: một bên là cặp đôi Tiểu Bảo – Ny Ny mang đầy khát vọng tuổi trẻ, bên kia là mối t́nh già nua nhưng day dứt giữa lăo Trương và A Kiều – một phụ nữ bán hoa. Những mối quan hệ này phản ánh sự đơn độc, khao khát yêu thương và sự giằng xé nội tâm trong bối cảnh chiến tranh. Trong đó, nhân vật A Kiều gây chú ư mạnh khi có nhiều cảnh nóng được thể hiện trực diện, khắc họa một cuộc đời nhiều đau khổ, gắn với thân phận phụ nữ bị giam cầm giữa t́nh dục và chiến tranh.
Mặc dù mang yếu tố nhạy cảm và bị xếp loại 18+, phim vẫn được đánh giá cao nhờ kịch bản có chiều sâu, cách kể chuyện tinh tế và thông điệp nhân văn. Tác phẩm từng được tŕnh chiếu tại nhiều liên hoan phim quốc tế như Toronto, Busan, và giành được nhiều lời khen từ giới phê b́nh.
5. Thiên Dục (The Sent Down Girl) - 1998
Thiên Dục là bộ phim đầy tranh căi của đạo diễn Trần Xung, kể về Văn Tú – một cô gái thành thị bị đưa lên thảo nguyên sinh sống theo chính sách "thanh niên có văn hóa về nông thôn" sau Cách mạng Văn hóa. Tại đây, cô dần rơi vào bi kịch khi bị lợi dụng, chà đạp bởi nhiều người đàn ông, từ cán bộ xă đến trí thức có chức quyền.
Phim khắc họa chân thực số phận nghiệt ngă của người phụ nữ trong thời kỳ biến động, với nhiều cảnh quay táo bạo. Đạo diễn Trần Xung từng chia sẻ rằng sự "trần trụi" chính là ư tưởng cốt lơi khi làm phim. Thiên Dục bị cấm chiếu tại Đại lục, c̣n đạo diễn chịu án phạt ba năm không được làm phim. Tuy nhiên, tác phẩm lại được giới phê b́nh quốc tế đánh giá cao. Nữ chính Lư Tiểu Lộ, khi đó mới 17 tuổi, đă giành giải Ảnh hậu Kim Mă, trở thành người trẻ tuổi nhất nhận vinh dự này. Phim c̣n đoạt giải Kịch bản xuất sắc, Đạo diễn xuất sắc, được đề cử tại LHP Berlin và lọt top phim hay của năm do tạp chí Time b́nh chọn.
VietBF@ Sưu tập