Những gương mặt của các nghệ sĩ bán hàng lừng danh (Facebook)
Trong vài năm trở lại đây, không ít các nghệ sĩ Việt Nam tên tuổi liên tục bị dính vào chuyện um xùm trong các quảng cáo về thuốc men, thực phẩm chức năng với nội dung sai lệch, cố t́nh cho thổi phồng hoặc gây ra hiểu lầm nghiêm trọng. Danh sách ấy ngày càng dài ra.
Có người tự quay clip, cầm hộp thuốc giới thiệu bằng giọng điệu êm ái, thân t́nh như đang chia sẻ với người thân. Có người đọc sẵn kịch bản được soạn bởi nhăn hàng. Cũng có người thậm chí c̣n không biết ḿnh đă bị cắt ghép h́nh ảnh để gắn vào một thương hiệu nào đó, rồi đến lúc vỡ lở ra, mới lật đật lên tiếng thanh minh.
Nhưng không phải ai cũng vô can.
MC Quyền Linh từng quảng cáo sản phẩm sữa
Diasure, với những lời lẽ đầy tự tin rằng anh đă có sử dụng, cảm thấy khỏe khoắn hơn, không c̣n đi tiểu đêm, tay chân tê mỏi cũng giảm, đường huyết gần như trở về mức b́nh thường. Những lời chia sẻ này được thốt ra từ một người từng nổi tiếng, có h́nh ảnh thân thương, gần gũi với cộng đồng, càng dễ tạo ra cảm giác an tâm tuyệt đối cho dư luận khắp nơi. Thế nhưng, chính cái nội dung quảng cáo này đă bị giới chuyên môn phản ứng dữ dội v́ gây ra hiểu lầm cho người bệnh tiểu đường, một dạng bệnh cần được theo dơi y tế khá nghiêm ngặt. Sau các phản ứng từ dư luận và chuyên gia y tế, chính Quyền Linh đă phải lên tiếng xin lỗi và xin rút lại các phát ngôn sai lệch trước đây.
NSND
Hồng Vân cũng từng vướng chuyện tranh căi khi ra sức quảng cáo cho một loại viên sủi thảo dược, nói thật quá đáng về công dụng, gợi ư cho rằng, đây là giải pháp giúp cải thiện sức khỏe rơ rệt mà không cần phải đến gặp bác sĩ hay bệnh viện. Sau khi bị cộng đồng mạng phản ứng dữ dội, bà này đă cho xóa bài và đăng lời xin lỗi công khai. Tương tự, NSƯT
Cát Tường cũng từng tham gia quảng cáo sữa
Diasure với lời lẽ sai sự thật và sau đó buộc phải cho đính chính lại.
Cả ba nghệ sĩ nói trên đều là những người từng được giới công chúng quư mến, tin tưởng, nhưng chỉ cần qua một vài phút quảng cáo, một vài ḍng kịch bản không được kiểm chứng đă làm rạn nứt ḷng tin của hàng triệu người.
Vụ việc gần đây nhất có liên quan đến hoa hậu
Nguyễn Thúc Thùy Tiên càng làm dấy lên sự cảnh giác. Cô này đă từng quảng cáo
kẹo Kera, một sản phẩm được cho là giúp cho trẻ em tăng chiều cao vượt trội. Trong khi sản phẩm này không được cấp giấy phép cho sử dụng như thuốc men hay thực phẩm chức năng có chứng minh qua thử nghiệm lâm sàng, lời quảng cáo này lại khiến cho nhiều bậc phụ huynh bị ngộ nhận và sẳn sàng chi tiền cho thứ
"kẹo ngọt mơ mộng" ấy.
Câu hỏi được đặt ra ở đây:
V́ sao những nghệ sĩ đă có vị trí, có h́nh ảnh đẹp, có tài năng và thu nhập ổn định lại dễ dàng đánh đổi uy tín, danh dự cá nhân để nói ra những lời không đúng sự thật về sản phẩm dành cho sức khỏe? Phải chăng v́ đồng tiền quá dễ kiếm từ các hợp đồng quảng cáo láo khoét này? Hay v́ họ đánh giá quá thấp trách nhiệm đi kèm với danh tiếng?
Một gương mặt nổi tiếng khi cầm trên tay một sản phẩm về y tế, dù là thuốc trị bệnh hay thực phẩm chức năng, đều mang theo sức nặng của mức ảnh hưởng xă hội. Người cao tuổi, bệnh nhân măn tính, thậm chí cả phụ huynh nuôi con nhỏ rất dễ bị lay động bởi những lời khuyên từ những người đă nổi tiếng. Chính v́ vậy, hậu quả không chỉ đơn thuần là sự lầm lẫn, mà có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe: Người bệnh bỏ toa thuốc bác sĩ kê ra, cho thay bằng
"viên sủi do nghệ sĩ chỉ dẩn uống", dẫn đến các biến chứng xấu, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.
Không thể viện ra lư do
"thiếu hiểu biết" hay
"bị nhăn hàng gài" để trút bỏ trách nhiệm. Nghệ sĩ khi nhận quảng cáo về sản phẩm liên quan đến sức khỏe bắt buộc phải cho kiểm chứng, t́m hiểu kỹ lưỡng, thậm chí nên từ chối nếu không đủ căn cứ khoa học. Danh tiếng không thể trở thành bàn đạp để hợp thức hóa lối tắt nhằm lừa dối người tiêu dùng.
Đă đến lúc cần phải có quy định chế tài về luật pháp mạnh tay hơn. Không chỉ có xử phạt hành chính vài chục triệu đồng rồi cho qua, mà cần phải làm rơ trách nhiệm cá nhân, áp dụng các biện pháp kiểm tra h́nh ảnh, thậm chí cấm sóng tạm thời đối với những nghệ sĩ nào đă vi phạm nghiêm trọng. Một lời xin lỗi không thể gỡ lại niềm tin đă bị đánh mất, và cũng không thể làm cho người bệnh hết đau ốm.
Công chúng có thể yêu mến nghệ sĩ v́ tài năng, v́ nhân cách, v́ sự đồng hành trong những khoảnh khắc đẹp. Nhưng nếu nghệ sĩ tiếp tục lợi dụng ḷng tin ấy để tiếp tay cho những sản phẩm mập mờ, sai sự thật, th́ chính họ đang tự cắt đứt sợi dây kết nối với khán giả thân thương.
Một gói thuốc sai có thể bán được vài ngàn hộp. Nhưng một lời nói sai sẽ mất đi cả sự nghiệp lẫn danh dự và sự mến mộ của rất nhiều người. Và điều đó nên được nhắc đi nhắc lại, càng nhiều càng tốt.