Lá chắn phòng không nửa tỷ USD của Ukraine 'cạn tên lửa'

[june04]

Ukraine dường như đã cạn sạch tên lửa cho SAMP/T, hệ thống phòng không do châu Âu sản xuất và được coi là đối trọng với dòng Patriot của Mỹ.

Tờ Le Monde của Pháp ngày 26/5 dẫn các nguồn tin giấu tên tại Ukraine cho biết nước này "không còn tên lửa cho hai khẩu đội SAMP/T trong biên chế", cũng như không nhận được đạn dược cho hệ thống phòng không tầm ngắn Crotale trong suốt 18 tháng qua.

Tờ Corriere della Sera của Italy trước đó cũng đưa tin hai khẩu đội SAMP/T được Rome và Paris chuyển cho Kiev đã gần như cạn sạch đạn. "Ukraine suốt nhiều tuần đề nghị hai nước chuyển thêm ít nhất 50 tên lửa cho hệ thống SAMP/T, song kho dự trữ của Italy cũng đã xuống tới mức báo động và số đạn còn lại phải dùng để bảo vệ các mục tiêu trong nước", tờ báo cho hay.

Quân đội Ukraine chưa bình luận về thông tin.


Tên lửa Aster-30 rời bệ phóng của tổ hợp SAMP/T trong thử nghiệm tháng 10/2024. Ảnh: MBDA

SAMP/T là hệ thống phòng không tầm trung - xa do liên doanh EuroSAM của Pháp và Italy phát triển. Tổ hợp sử dụng mạng lưới radar và cảm biến, trong đó có radar mảng pha quét điện tử chủ động, để đối phó với hàng loạt mối đe dọa như máy bay, tên lửa đạn đạo chiến thuật, tên lửa hành trình và máy bay không người lái (UAV).

Mỗi hệ thống có giá 500-800 triệu USD tùy khí tài đi kèm. Khẩu đội cơ bản gồm một radar đa chức năng Arabel, xe chỉ huy, 4-6 xe bệ phóng mang được tối đa 48 tên lửa Aster-30, trong đó mỗi quả đạn có giá khoảng 2 triệu USD.

Về lý thuyết, hệ thống SAMP/T có thể phát hiện mục tiêu trong tầm 350 km và đánh chặn ở khoảng cách tối đa 150 km bằng tên lửa Aster-30, so với tầm bắn 120 km của mẫu PAC-3 MSE hiện đại nhất trên tổ hợp Patriot. Điều này khiến nó được coi là đối trọng với hệ thống phòng không do Mỹ sản xuất.

Ukraine tiếp nhận hệ thống SAMP/T đầu tiên vào tháng 5/2023 và triển khai chiến đấu sau đó khoảng một tháng. Phần lớn thành phần trong tổ hợp được rút từ kho dự trữ của Italy, kèm theo một số khí tài do Pháp cung cấp.

Quân đội Nga hồi tháng 1/2024 tuyên bố tập kích, phá hủy hệ thống SAMP/T của đối phương trong đòn tập kích hiệp đồng nhằm vào hàng loạt mục tiêu ở Ukraine. Không quân Ukraine không bình luận về số phận của hệ thống SAMP/T, nhưng ngầm thừa nhận đã để lọt nhiều tên lửa đạn đạo Iskander-M và tên lửa diệt hạm siêu thanh Kh-22 trong cuộc tấn công.

Một quan chức ngoại giao châu Âu ngày 26/5 bày tỏ hoài nghi về khả năng đối phó tên lửa đạn đạo của SAMP/T, cho biết năng lực này vẫn chưa được chứng minh trong thực tế. Tờ Wall Street Journal hồi tháng 3 dẫn các nguồn thạo tin tiết lộ phần mềm điều khiển khẩu đội SAMP/T của Ukraine liên tục gặp trục trặc và hệ thống này không thể chặn tên lửa đạn đạo Nga.

Ngoài thách thức kỹ thuật, EuroSAM cũng gặp khó khăn trong sản xuất tên lửa, do vũ khí này chưa được triển khai rộng rãi. Nhu cầu không cao khiến dây chuyền sản xuất không thể hoạt động với công suất lớn, dẫn đến kho dự trữ tên lửa Aster 30 rất hạn chế. Quá trình sản xuất mỗi tên lửa Aster 30, từ khi khách hàng ký hợp đồng đặt mua đến lúc xuất xưởng, hiện mất đến 40 tháng.