Israel bất ngờ thực hiện chiến dịch không kích quy mô lớn nhằm vào Iran ngày 13/6, khiến nhiều lănh đạo quân đội cấp cao và các nhà khoa học hạt nhân hàng đầu thiệt mạng.
Tổng Tham mưu trưởng quân đội Iran Mohammad Bagheri. Ảnh: Iranwire
Rạng sáng 13/6, hơn 200 máy bay chiến đấu của Israel đă đồng loạt xuất kích, tấn công hơn 100 mục tiêu chiến lược trên khắp Iran. Chiến dịch, được đặt tên là "Operation Rising Lion" (Sư tử trỗi dậy), tập trung vào các cơ sở hạt nhân, nhà máy tên lửa đạn đạo, trụ sở quân sự và đặc biệt là các nhân vật chủ chốt trong bộ máy an ninh - quốc pḥng Iran, theo Reuters.
Đ̣n phủ đầu chưa từng có của Israel
Theo các nguồn tin quốc tế, đây là cuộc không kích lớn nhất mà Israel từng tiến hành nhằm vào lănh thổ Iran, vượt xa về quy mô so với những chiến dịch trước đó tại Syria hay Lebanon. Đợt không kích đă gây ra hàng loạt vụ nổ tại các thành phố lớn như Tehran, Isfahan và Arak, làm rung chuyển cả hệ thống hạ tầng dân sự và quân sự Iran.
Thông tin chính thức từ chính phủ Iran xác nhận ít nhất 4 tướng lĩnh quân đội cấp cao và 6 nhà khoa học hạt nhân hàng đầu đă thiệt mạng trong loạt không kích của Israel.
Đài truyền h́nh nhà nước Iran IRIB cho biết nhiều giới chức quân sự và hạt nhân cấp cao của nước này có thể đă thiệt mạng trong đợt tấn công ở thủ đô Tehran. Ảnh: Reuters.
Trong số các nạn nhân có: Thiếu tướng Mohammad Bagheri, Tổng Tham mưu trưởng Quân đội Iran, được xem là một trong những kiến trúc sư trưởng của chiến lược pḥng thủ khu vực; Thiếu tướng Gholam Ali Rashid, chỉ huy Bộ Tư lệnh Khatam al-Anbiya, chịu trách nhiệm giám sát hệ thống pḥng thủ tên lửa và chiến lược tấn công tầm xa; Thiếu tướng Hossein Salami, cựu Tư lệnh Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC), người từng đứng sau nhiều chiến dịch quân sự chống lại Israel và Mỹ ở Trung Đông và ông Ali Shamkhani, cựu thư kư Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao, cố vấn cấp cao của Lănh tụ tối cao Ali Khamenei – người từng giữ vai tṛ cầu nối giữa Iran và các nhóm vũ trang ở Iraq, Lebanon.
Khói bốc lên từ cơ sở hạt nhân Natanz của Iran sau vụ không kích Một video cho thấy khói đen bốc lên dày đặc từ khu vực làm giàu uranium Natanz - một trong những trung tâm hạt nhân trọng yếu của Iran - sau cuộc không kích của Israel.
Ngoài ra, 6 nhà khoa học hạt nhân bị thiệt mạng bao gồm những nhân vật chủ chốt trong chương tŕnh phát triển nguyên tử gây tranh căi của Iran. Trong đó có Fereydoun Abbasi-Davani, cựu Giám đốc Tổ chức Năng lượng Nguyên tử Iran, và Mohammad Mehdi Tehranchi, giáo sư vật lư từng nghiên cứu về công nghệ laser và hạt nhân tại Đại học Shahid Beheshti.
Đài truyền h́nh nhà nước Iran đưa tin các đ̣n không kích sử dụng bom xuyên boongke và tên lửa hành tŕnh, có độ chính xác gần như tuyệt đối. Một số ṭa nhà chính phủ và cơ sở khoa học bị san phẳng hoàn toàn.
Lực lượng Pḥng vệ Israel (IDF) thông báo đă hoàn tất giai đoạn đầu của chiến dịch tấn công các mục tiêu quân sự liên quan chương tŕnh hạt nhân của Iran. Ảnh: Reuters.
Iran trả đũa
Chỉ vài giờ sau cuộc tấn công, Iran đă phóng hơn 100 UAV tự sát và tên lửa tầm ngắn về phía Israel. Tuy nhiên, Lực lượng Pḥng vệ Israel (IDF) cho biết phần lớn các thiết bị này đă bị hệ thống pḥng không đánh chặn ngay trên không phận Iraq và Syria.
Trong tuyên bố chính thức, Lănh tụ tối cao Ali Khamenei gọi cuộc không kích là “hành vi khủng bố quốc tế nghiêm trọng”, thề rằng “Israel sẽ phải trả giá rất đắt” cho hành động này. Một loạt cuộc họp khẩn cấp đă được triệu tập tại Tehran, trong khi quân đội được đặt vào t́nh trạng sẵn sàng chiến đấu toàn diện.
Lănh đạo tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei. Ảnh: Reuters.
Tính đến chiều 13/6, Israel tuyên bố “đă hoàn thành mục tiêu chiến dịch”, nhưng vẫn duy tŕ mức cảnh báo cao độ. Người dân Israel ở khu vực miền Bắc đă được lệnh sơ tán hoặc trú ẩn trong hầm.
Tại Iran, hàng triệu người xuống đường biểu t́nh phản đối, yêu cầu chính phủ đáp trả cho cái chết của các tướng lĩnh và nhà khoa học.
Trong bối cảnh đó, giới quan sát lo ngại Trung Đông có thể đối mặt với một chu kỳ xung đột mới, nguy hiểm hơn cả những ǵ đă xảy ra vào năm 2023–2024.