Alfred Rosenberg được coi là nhà lư luận và nhà tư tưởng chính của Đế chế thứ ba, là kẻ thân tín của Quốc trưởng, đă viết nhiều tác phẩm được Đức Quốc xă coi là không kém cuốn sách “Mein Kampt” (Cuộc chiến của tôi) của Hitler. Tại phiên ṭa Nuremberg, Rosenberg phủ nhận việc ḿnh có liên quan đến vụ thảm sát diệt chủng ở Holocaust và tuyên bố rằng hắn không nhúng tay vào máu.
Tuy nhiên, mới đây một cuốn nhật kư cá nhân của hắn được phát hiện cho thấy Alfred Rosenberg đă không ngừng t́m mọi cách tiêu diệt người Do Thái, hệ tư tưởng của hắn là nhất quán và cực kỳ vô nhân đạo.
Xuất thân đặc biệt
Alfred Rosenberg sinh năm 1893 tại thành phố Revel, tỉnh Estland, lúc đó là một phần của Đế quốc Nga trong một gia đ́nh người Đức là thương gia giàu có vùng Baltic. Mất cha mẹ từ nhỏ, Alfred được người cô ruột nuôi dưỡng. Ban đầu Alfred được học tại Trường Thực nghiệm Revel Petrovsky, ở đó việc giảng dạy bằng tiếng Nga đă trở thành ngôn ngữ gốc đối với hắn.

A.Rosenberg phát biểu trước khai mạc Nước Đức vĩnh cửu.
Ngay từ nhỏ, Alfred đă bộc lộ khả năng vẽ và sau khi tốt nghiệp đại học đă học tại khoa kiến trúc của Học viện Bách khoa Riga. Nhưng do sự bùng nổ Thế chiến I và chiến sự ở Riga, Alfred buộc phải rời đến Moscow và tiếp tục học tại Trường Kỹ thuật Hoàng gia, sau này đổi tên thành Trường Kỹ thuật cao cấp Baurman.
Tại Moscow, Alfred đă chứng kiến Cách mạng Tháng Mười, những sự kiện này đă gây cho hắn ấn tượng buồn. Được nuôi dưỡng bằng những ư tưởng về chủ nghĩa dân tộc Đức vốn cực kỳ phổ biến trong cộng đồng người Đức vùng Blatic vào thời điểm đó, Alfred luôn có ư nghĩ rằng, nước Nga vốn trở thành nạn nhân của một âm mưu cách mạng sẽ phải chịu sự hỗn loạn và hủy diệt. Nhưng Alfred vẫn hoàn thành chương tŕnh học, nhận được bằng tốt nghiệp về kiến trúc rồi quay trở lại Revel lúc đó đă bị quân Đức chiếm đóng.
Tại đây, Alfred cố gắng gia nhập đơn vị Dân quân Baltic của Đức, được thành lập để bảo vệ Latvia khỏi những người Bolshevik, nhưng hắn bị từ chối v́ là “người Nga”. Điều này đă trở thành một cú đ̣n thực sự đối với hắn, người tự coi ḿnh là một “người Aryan đích thực” và khiến hắn phải rời vùng Baltic vào năm 1918 để đến nước Đức, quê gốc của tổ tiên.
Nhưng sau đó, nghịch lư này vẫn theo Alfred suốt đời. Ở Đức, hắn tiếp tục bị coi là “người Nga”, ở Nga th́ bị coi là một “người Đức”. Có lẽ điều này buộc hắn cả đời phải chứng minh ḿnh thuộc về “chủng tộc Aryan thượng đẳng” và thích làm một nhà tư tưởng Đức Quốc xă hơn làm nghề kiến trúc sư.

A.Rosenberg (phải) và Adolf Hitler.
Hoạt động chính trị của Alfred Rosenberg bắt đầu vào năm 1919 khi chuyển đến sống ở Munich, nơi hắn coi là cái nôi thực sự của lịch sử Đức và các lực lượng cấp tiến xuất hiện để phục hưng “nước Đức vĩ đại” từng bị hạ thấp và rơi vào cuộc khủng hoảng kinh tế trầm trọng sau Thế chiến I.
Những năm đầu tiên ở Munich vô cùng khó khăn khi Rosenberg đến đó cùng với người vợ trẻ người Estonia. Hắn buộc phải kiếm thêm tiền bằng cách dạy kèm và bán các bức vẽ của ḿnh. Nhưng vốn là một người chống Cộng sản và bài Do Thái, hắn đă t́m thấy sự ủng hộ từ các nhóm cực đoan nhỏ đang phát triển tại thành phố. Hắn đi làm cho một tờ báo cực hữu ngầm và gia nhập đảng Công nhân Đức, sau này trở thành đảng Quốc xă vào năm 1920.
Không lâu sau, Rosenberg kết bạn với một trong những thành viên tích cực của đảng và là nhà xuất bản của một tạp chí bài Do Thái. Dietrich Eckart đă giới thiệu hắn với Adolf Hitler lúc đó c̣n chưa được ai biết đến. Họ t́m thấy tiếng nói chung dựa trên niềm đam mê hội họa và kiến trúc. Đồng thời, Rosenberg bắt đầu viết bài cho tạp chí của Eckart về các chủ đề mà ḿnh quan tâm, đặc biệt là vấn đề về chủng tộc. Từ năm 1920 đến 1923, hắn đă viết không dưới 7 tác phẩm trở thành phổ biến đối với những người theo chủ nghĩa Xă hội Quốc gia. Năm 1923, Rosenberg trở thành Tổng biên tập tờ báo này.
Tháng 11/1923, Rosenberg tham gia vào vụ đảo chính ở Munich Beer Hall, kết quả của vụ này là Hitler bị bắt. Được Hitler bổ nhiệm làm lănh đạo tạm thời của Đảng Quốc xă, Rosenberg ra sức để ngăn chặn sự sụp đổ của phong trào Đức Quốc xă. Sau khi Hitler được trả tự do, Rosenberg đă quay trở lại nghề báo và bắt đầu viết cuốn sách “Huyền thoại thế kỷ XX”. Vào đầu Thế chiến II, khoảng 1 triệu bản của cuốn sách này đă được bán, điều này đă củng cố vị thế của Rosenberg với tư cách là một nhà tư tưởng của đảng phái.
Năm 1930, Alfred Rosenberg được bầu vào Quốc hội Đức và trở thành chuyên gia về chính sách đối ngoại của đảng Quốc xă. Ngay sau khi Hitler được bổ nhiệm làm Thủ tướng, Rosenberg đứng đầu Cục Chính sách đối ngoại của đảng Quốc xă. Tiếp theo đó giữ thêm các chức vụ trong đảng, là thành viên trong ban lănh đạo cấp cao của đảng và một năm sau là ủy viên giám sát việc đào tạo hệ tư tưởng của đảng.
Dưới cái bóng của Hitler
Bước tiến tới quyền lực chính trị lớn hơn của Alfred Rosenberg bắt đầu vào năm 1938, khi Hitler tán thành ư tưởng của hắn về một hệ thống đại học mới, hoàn toàn theo chủ nghĩa Quốc xă, sẽ gắn chặt đảng và giới tinh hoa tương lai của quốc gia vào hệ tư tưởng phân biệt chủng tộc. Một phần không thể thiếu của hệ thống này là “Viện nghiên cứu vấn đề Do Thái”, được thiết kế để mang lại tính hợp pháp cho các chính sách bài Do Thái bằng cách chứng minh sự tồn tại “âm mưu của người Do Thái”, dựa trên sách và tài liệu lưu trữ tịch thu từ người Do Thái. Chiến tranh đă tạo điều kiện thuận lợi rất nhiều cho các hoạt động như vậy, v́ nó có thể tổ chức cướp bóc các thư viện, bộ sưu tập của người Do Thái và các tài sản tương tự khác ở các quốc gia bị quân Đức chiếm đóng.
Được thành lập bởi Rosenberg vào tháng 10/1940, ERR - một tổ chức chuyên tịch thu và di dời tài sản văn hóa khỏi các vùng lănh thổ bị chiếm đóng, cho đến cuối chiến tranh đă có gần 1,5 triệu toa tàu chở các tác phẩm nghệ thuật và hiện vật từ châu Âu do Đức kiểm soát tới Đế chế.
Vào đầu năm 1941 Rosenberg tiến gần với giới chức thân cận của Hitler, những kẻ đang chuẩn bị cho một cuộc tấn công của Đức vào Liên Xô. Nền giáo dục Nga của Rosenberg kết hợp với thái độ chống Cộng sản không khoan nhượng đă mang lại cho hắn những lợi thế lớn trong cuộc chiến này, được tính toán nhằm hướng tới sự thống trị lâu dài của Đức tại lănh thổ vô cùng rộng lớn này. Ngay sau cuộc tấn công vào Liên Xô, Hitler đă bổ nhiệm Rosenberg làm Bộ trưởng Đế chế tại khu vực phía đông đă chiếm đóng và những vùng dự kiến sẽ chiếm đóng trong tương lai gần, bao gồm khu vực Baltic, Belarus và Ukraine.
V́ vậy, khi ở dưới cái bóng của Hitler, Rosenberg đă có được quyền hành pháp vô hạn. Và mặc dù hắn chỉ trích việc cấp dưới của ḿnh đối xử quá khắc nghiệt với dân thường tại các vùng bị chiếm đóng, nhưng nó chẳng khác ǵ tṛ phản tác dụng để đạt mục tiêu chiến thắng của “nước Đức vĩ đại” trong cuộc chiến.
Tại các vùng dưới sự kiểm soát của Rosenberg, “vấn đề Do Thái” đă được giải quyết một cách nhất quán bằng việc sát hại đàn ông, phụ nữ và trẻ em Do Thái một cách có hệ thống. Đến cuối năm 1941, hơn nửa triệu người Do Thái đă bị tiêu diệt và Estonia, nơi hắn sinh ra và lớn lên, trở thành khu vực đầu tiên do Đức chiếm đóng được tuyên bố là “không c̣n người Do Thái”. Các sĩ quan SS và cảnh sát cùng với các quan chức của Rosenberg theo dơi sít sao để những người Do Thái bị giam trong các trại tập trung sẽ bị giết ngay lập tức hoặc bị bóc lột sức lao động và họ sẽ không c̣n cơ hội sống sót ở đó.
V́ vậy, Bộ của Rosenberg đă đóng một vai tṛ then chốt trong việc phát triển “Giải pháp cuối cùng cho vấn đề Do Thái”. Đây là cơ quan chính phủ duy nhất đă cử không chỉ một mà là hai đại diện tới Hội nghị Wannsee khét tiếng diễn ra vào ngày 20/1/1942 để điều phối các bước tiếp theo cho việc sát hại tập thể người Do Thái tại khu vực châu Âu do Đức kiểm soát.
Cái kết tại ṭa án
Khi kết cục của cuộc chiến đă trở nên rơ ràng, Alfred Rosenberg bắt đầu đổ lỗi thất bại cho các tướng lĩnh quân sự - Bormann, Himmler và Goering về cuộc “tiến về phía Đông” không thành, c̣n bản thân hắn càng cố sức tránh xa các hoạt động tích cực trong cuộc chiến này, gọi ḿnh là một triết gia, chứ không phải là người lính.
Vào mùa xuân năm 1945, nhận thấy sự sụp đổ của Đức Quốc xă là không thể tránh khỏi, “nhà tư tưởng” chính của Đế chế thứ ba đă chuyển từ Berlin đến Flensburg, tin rằng nơi đây nằm dưới sự kiểm soát của người Anh và Vương quốc Anh sẽ không có yêu sách nào chống đối. Tuy nhiên, người Anh sau khi bắt giữ Rosenberg đă giao hắn cho ṭa án quân sự.
Đối với Rosenberg điều này là hoàn toàn bất ngờ. Tại phiên ṭa Nuremberg, hắn cư xử ngang ngược, cố chứng tỏ rằng ḿnh bị sa vào đây một cách t́nh cờ, cáo buộc các nhà lănh đạo của Đế chế thứ ba về sự thoái hóa của “ư tưởng” Xă hội chủ nghĩa quốc gia. Hắn sửa lỗi cho phiên dịch, thổi phồng kiến thức tiếng Nga của ḿnh. Rosenberg cũng cố gắng thuyết phục các thẩm phán rằng ḿnh luôn đối xử nhân đạo với thường dân ở các vùng lănh thổ bị chiếm đóng và bàn tay của hắn ta không vấy máu.
Tuy nhiên, ṭa tuyên hắn ta phạm tất cả mọi tội danh và kết án tử h́nh. Bản án đă khiến Rosenberg bị sốc, ngay lập tức trở nên tàn tạ, thu ḿnh lại và là người duy nhất trong số tất cả các bị cáo từ chối nói lời cuối cùng. Ngày 16/10/1946 bản án được thi hành.
Một trong những bằng chứng về những tội ác của Rosenberg tại phiên ṭa Nuremberg là cuốn nhật kư cá nhân của hắn được phát hiện sau chiến tranh tại một trong những lâu đài ở Bavaria. Trong 500 trang đă tiết lộ thế giới nội tâm của một kẻ có ư tưởng mở đường cho Holocaust. Các công tố viên đă xem xét cuốn nhật kư trong phiên ṭa, nhưng sau khi Rosenberg bị kết tội và bị kết án tử h́nh, nó đă biến mất một cách bí ẩn và từ đó vẫn được coi là đă bị thất lạc vĩnh viễn.
67 năm sau, cuốn nhật kư đă xuất hiện tại một cuộc đấu giá quốc tế và được bán với giá 1 triệu đôla. Hóa ra sau phiên ṭa, nó đă bị một trong những công tố viên người Mỹ nắm giữ bất hợp pháp. Cuốn nhật kư này hiện nằm tại Bảo tàng Holocaust ở Mỹ. Gần đây nó đă được xuất bản, nhưng không có ǵ đảm bảo rằng người Mỹ đă xuất bản nó với đầy đủ những ư tưởng và sự lầm tưởng về chủng tộc của Đế chế thứ ba mà tác giả của nó đă suy nghĩ và phản ánh.
VietBF@ sưu tập