Từ huyền thoại “Cosa Nostra” đến những vụ thảm sát đẫm máu, “Năm Gia đ́nh” mafia – từng là thế lực ngầm chi phối cả một thành phố và gieo rắc nỗi sợ khắp nước Mỹ.
Trong suốt gần một thế kỷ, năm gia đ́nh mafia từng thao túng New York như những đế vương bóng đêm. Đó là nơi mà những cái bắt tay mang giá trị triệu đô, và những cái gật đầu có thể kết thúc một mạng sống.
Sự ra đời của một “chính phủ trong bóng tối”
Vào đầu thế kỷ 20, New York trở thành trung tâm hội tụ của các tổ chức tội phạm gốc Ư, đặc biệt là từ đảo Sicily. T́nh trạng tranh giành quyền lực, thanh trừng đẫm máu giữa các băng đảng mafia gốc Ư khiến thành phố rơi vào t́nh trạng hỗn loạn. Cao trào của xung đột này là “Chiến tranh Castellammarese” vào cuối những năm 1920 và đầu 1930, giữa hai ông trùm Joe Masseria và Salvatore Maranzano.
Sau khi cả hai bị ám sát, Charles “Lucky” Luciano – một tay giang hồ trẻ nhưng đầy mưu lược – đă nắm lấy thời cơ để thiết lập lại trật tự thế giới ngầm. Năm 1931, Luciano chia quyền lực tại New York cho 5 tổ chức lớn, gọi là “Năm Gia đ́nh”, đồng thời thành lập một “ủy ban” tối cao (The Commission) để điều hành toàn bộ mafia Mỹ, giải quyết tranh chấp và phối hợp hành động giữa các gia đ́nh.
Các gia đ́nh này tham gia vào rất nhiều hoạt động khác nhau. Họ điều hành các đường dây cờ bạc và buôn bán ma túy, kiểm soát các công ty xây dựng và vận tải.
Gia đ́nh Genovese: Rolls Royce” của mafia Mỹ
Nếu mafia là một thương hiệu, th́ gia đ́nh Genovese chính là phiên bản Rolls-Royce: kín tiếng, quyền lực và đầy tinh vi. Trong thế giới ngầm New York, gia đ́nh Genovese luôn là cái tên khiến cả mafia lẫn cơ quan chức năng phải e dè – không v́ sự ồn ào, mà v́ sự im lặng chết người.
Dưới thời Vito Genovese, họ không bắn nhiều, không khoe khoang, nhưng điều khiển cả hệ thống từ phía sau bức màn.
Chân dung John Gotti — ông trùm gia đ́nh Gambino, thường được gọi là “The Teflon Don” hoặc “The Dapper Don” trong thế giới ngầm và truyền thông Mỹ.
Genovese cắm rễ vào các ngành xây dựng, vận tải, thậm chí cả công đoàn. Họ không cần nổ súng – chỉ cần một cái nhấc điện thoại, mọi thứ sẽ được “sắp xếp”. Họ tồn tại qua nhiều đời chính quyền, và đến nay vẫn được cho là gia đ́nh có ảnh hưởng mạnh mẽ nhất c̣n sót lại.
Ông trùm khét tiếng nhất của họ – Vito Genovese – từng tham vọng thống trị toàn bộ mafia Mỹ. Tuy nhiên, chính tính cách tàn nhẫn và lộ liễu đă khiến ông vướng ṿng lao lư. Sau đó, Genovese chuyển ḿnh thành gia đ́nh “ẩn thân”, sống sót dai dẳng hơn.
Dù không có những vụ thanh trừng công khai hay h́nh tượng truyền thông như Gotti, Genovese vẫn duy tŕ quyền lực lặng lẽ. Đó chính là thứ khiến họ trở thành “ông trùm của các ông trùm” – không cần nổ súng, chỉ cần ra hiệu.
Gia đ́nh Gambino: Vinh quang, phản bội và cái chết dưới ánh đèn
Gambino là gia đ́nh mafia sở hữu nhiều “ngôi sao” nhất – từ ông trùm kín tiếng Carlo Gambino đến huyền thoại truyền thông John Gotti. Nhưng trước đó, câu chuyện bắt đầu bằng máu: Vincent Mangano, ông trùm đầu tiên, mất tích bí ẩn năm 1951. Kẻ t́nh nghi? Người kế nhiệm – Albert Anastasia. Và rồi Anastasia cũng bị ám sát ngay tại tiệm cắt tóc, trong âm mưu do chính Carlo Gambino dàn dựng.
Gambino lên ngôi và giữ quyền lực suốt 20 năm, cho đến khi qua đời.
Thập niên 1980, John Gotti lên nắm quyền sau vụ ám sát ông trùm Paul Castellano. Với phong cách hào nhoáng, Gotti trở thành "Teflon Don" – người trốn tránh pháp luật ngoạn mục. Nhưng năm 1992, hắn bị kết án nhờ lời khai của tay chân thân tín Sammy the Bull.
Gotti chết trong tù, nhưng cái tên Gambino măi măi gắn với thời kỳ rực rỡ – và khốc liệt – nhất của mafia New York.
Gia đ́nh Lucchese: Khi mafia bước lên màn bạc
Nếu có một gia đ́nh mafia sống động nhất trong kư ức đại chúng – th́ đó chính là Lucchese. Không chỉ bởi khả năng điều hành “như doanh nghiệp” mà c̣n v́ câu chuyện của họ đă trở thành chất liệu cho một trong những bộ phim kinh điển nhất Hollywood: Goodfellas.
Gia đ́nh này được thành lập dưới sự lănh đạo của ông trùm Tommy Gagliano, một nhân vật trầm lặng, ít thị phi, nhưng có ảnh hưởng lớn trong “Ủy ban” Cosa Nostra. Gagliano điều hành gia đ́nh cho đến năm 1951, khi ông nghỉ hưu v́ bệnh. Người kế nhiệm – Tommy “Three-Finger Brown” Lucchese – không chỉ là người đặt tên cho gia đ́nh, mà c̣n biến nó thành một thế lực thực sự.
Lucchese qua đời năm 1967 v́ khối u năo, nhưng di sản của ông vẫn tiếp tục sống trong những vụ cướp liều lĩnh, những đường dây rửa tiền tinh vi – và cả những bộ phim.
Nổi bật nhất là vụ cướp Lufthansa năm 1978 – một trong những vụ trộm lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ. Đêm đó, tại sân bay quốc tế John F. Kennedy, một nhóm sát thủ và tay trong của Lucchese đă cuỗm đi khoảng 5 triệu USD tiền mặt cùng 800.000 USD trang sức.
Kẻ cầm đầu phi vụ, Henry Hill, sau này trở thành người cung cấp thông tin cho FBI. Hill được đưa vào chương tŕnh bảo vệ nhân chứng – và trở thành một biểu tượng văn hóa đại chúng khi nhà văn Nicholas Pileggi kể lại câu chuyện đời anh trong cuốn sách Wiseguy: Life in a Mafia Family (1985).
Tác phẩm này sau đó được đạo diễn Martin Scorsese chuyển thể thành phim Goodfellas (1990) – một tượng đài điện ảnh về thế giới mafia, đưa h́nh ảnh của gia đ́nh Lucchese khắc vào trí nhớ người Mỹ.
Gia đ́nh Bonanno: Từ đỉnh cao đến cú sụp đổ lịch sử
Joseph Bonanno từng là một ông trùm đáng kính, cho đến khi ông mưu đồ chiếm đoạt chiếc “ghế chủ tọa” của “ủy ban” mafia tối cao. Cuộc đảo chính thất bại, gia đ́nh rơi vào khủng hoảng và bạo lực nội bộ kéo dài gần một thập kỷ.
Bonanno mưu đồ thâu tóm cả ủy ban, dẫn đến một cuộc khủng hoảng nội bộ kéo dài suốt thập niên 1960–1970. Mất kiểm soát, gia đ́nh này dần rơi vào tầm ngắm của FBI – và rồi một cái tên xuất hiện, làm thay đổi mọi thứ: Donnie Brasco.
Từ năm 1976 đến 1981, đặc vụ FBI Joseph Pistone đă bí mật thâm nhập vào gia đ́nh Bonanno dưới vỏ bọc Donnie Brasco – một tay buôn đồ trang sức đầy máu lạnh. Sự liều lĩnh của Pistone đă mang về hơn 100 bản án liên bang cho FBI, và phơi bày những bí mật chưa từng có của thế giới ngầm. Vụ việc không chỉ là một chiến thắng lịch sử cho cơ quan điều tra, mà c̣n là cú đánh chí mạng vào uy tín của gia đ́nh Bonanno – vốn tự hào về khả năng kín tiếng.
Năm 2004, Salvatore “Good Guy” Bonanno – trở thành “ông trùm đầu tiên” làm nhân chứng cho FBI.
Gia đ́nh Colombo – Biến động triền miên
So với các gia đ́nh mafia khác, Colombo luôn là một trường hợp lạ lùng: nhỏ nhất, bất ổn nhất và đầy những khúc quanh phản trắc. Nhưng chính điều đó lại khiến họ trở thành một phần không thể thiếu trong bức tranh mafia New York – nơi mọi cuộc thăng tiến đều trả giá bằng máu hoặc phản bội.
Gia đ́nh này khởi đầu dưới sự dẫn dắt của Joseph “Vua Dầu Ô Liu” Profaci, một ông trùm khéo léo và kín tiếng, nắm quyền từ năm 1931 đến khi qua đời v́ ung thư năm 1962. Kế nhiệm ông là Joseph “Mắt Ác” Magliocco, nhưng triều đại này nhanh chóng sụp đổ khi Magliocco bị phát hiện âm mưu cùng Joseph Bonanno ám sát Carlo Gambino và Tommy Lucchese – hai ông trùm lớn của Ủy ban.
Colombo cố xây dựng h́nh ảnh công khai bằng cách lập ra Liên đoàn Quyền Dân Ư–Mỹ và tổ chức các cuộc biểu t́nh chống FBI. Nhưng chính điều đó đă khiến ông bị ám sát vào năm 1971 – một tay súng lạ mặt bắn ông giữa sự kiện, khiến ông bị liệt suốt phần đời c̣n lại.
Câu chuyện kỳ lạ hơn nữa đến từ một cái tên khác trong gia đ́nh: Gregory “The Grim Reaper” Scarpa. Trong suốt thập niên 1960 đến 1990, Scarpa không chỉ là sát thủ đáng sợ của Colombo mà c̣n làm việc như một tay trong của FBI. Ông ta cung cấp thông tin cho cơ quan điều tra, đổi lại được bảo vệ khỏi nhiều bản án – cho đến khi bị kết tội năm 1993.
VietBF@ Sưu tập
|
|