Không phải ngày nào McDonald's cũng thông báo giảm giá. Nhưng hôm thứ Năm, gă khổng lồ thức ăn nhanh này cho biết sẽ giảm giá các suất ăn kết hợp. Tờ Wall Street Journal đưa tin: "Động thái này là một phần trong nỗ lực của chuỗi cửa hàng nhằm khôi phục danh tiếng về giá cả phải chăng, vốn đă bị ảnh hưởng bởi những người tiêu dùng đang eo hẹp về tài chính. Các nhà hàng, đặc biệt là các chuỗi thức ăn nhanh, đang gặp khó khăn trong việc thu hút khách hàng vốn đang kiệt quệ v́ lạm phát và bất ổn về nền kinh tế Mỹ."
Nhưng trong khi McDonald's cố gắng bù đắp cho những người tiêu dùng "kiệt quệ", các tập đoàn lớn khác vẫn đang tăng giá — do thuế quan của Tổng thống Donald Trump.
Ví dụ, hôm thứ Tư, Sony đă thông báo rằng họ sẽ tăng giá máy chơi game PlayStation 5 thêm 50 đô la, mặc dù theo truyền thống, máy chơi game chỉ trở nên rẻ hơn sau hơn bốn năm kể từ khi ra mắt. Trong trường hợp lư do công ty đưa ra về "môi trường kinh tế đầy thách thức" không đủ rơ ràng để liên kết với thuế quan, th́ mức tăng này chỉ áp dụng cho người tiêu dùng Hoa Kỳ. Các đối thủ cạnh tranh trong lĩnh vực tṛ chơi điện tử của Sony đă tăng giá, với việc Microsoft tăng giá Xbox Series X thêm 100 đô la, Nintendo tăng giá Switch và tăng giá phụ kiện cho Switch 2 mới.
Home Depot hôm thứ Ba đă thông báo rằng họ sẽ bắt đầu tăng giá do thuế quan, sau khi trước đó đă phản đối việc tăng giá. Cuối tháng trước, Procter and Gamble (sản xuất hàng chục thương hiệu gia dụng) cho biết họ sẽ tăng giá 25% doanh số bán hàng tại Hoa Kỳ. Và sáng thứ Năm, Walmart cho biết họ đă bắt đầu tăng giá, với Giám đốc Tài chính của Walmart, John David Rainey, phát biểu với CNBC rằng "chi phí bị ảnh hưởng bởi thuế quan đang tiếp tục tăng lên".
Mặc dù những tên tuổi lớn này được đưa tin rầm rộ, nhưng tất nhiên, các doanh nghiệp nhỏ - vốn ít linh hoạt hơn trong việc ứng phó với thuế quan - cũng đang tăng giá. Marketplace đưa tin, với việc người tiêu dùng “nhạy cảm và nghi ngờ ḷng tham của các tập đoàn hơn, đặc biệt là sau nhiều năm lạm phát”, “các công ty đang t́m kiếm những cách thức có chủ đích để tăng giá, đôi khi có vẻ lén lút” — chẳng hạn như cắt giảm miễn phí vận chuyển hoặc tăng phí dịch vụ.
Như Chủ tịch Hội đồng Dự trữ Liên bang Jerome Powell đă lưu ư, “một số công ty chắc chắn sẽ lợi dụng” thuế quan để tăng giá ngay cả khi họ không bị ảnh hưởng — cũng giống như nhiều công ty đă đẩy giá lên cao trong đại dịch, bất kể họ có bị ảnh hưởng bởi các vấn đề về chuỗi cung ứng hay không.
Bên cạnh tất cả những đợt tăng giá này, giá điện đang tăng gấp đôi tốc độ lạm phát, và nhà ở vẫn nằm ngoài khả năng chi trả của hàng triệu người. Đúng như dự đoán, những lời hứa hạ giá của Trump, điều mà ông đă lặp lại rất nhiều lần trong cuộc bầu cử năm ngoái, đă tỏ ra sáo rỗng.
Nhưng cử tri vẫn chưa quên những lời hứa đó. Không có ǵ ngạc nhiên khi, trong bối cảnh Trump đang tụt hạng trong các cuộc thăm ḍ dư luận, lạm phát là vấn đề khiến vị thế của ông sụt giảm mạnh nhất. Trong khi đó, từ ứng cử viên thống đốc bang Virginia Abigail Spanberger đến ứng cử viên thị trưởng thành phố New York Zohran Mamdani, đảng Dân chủ đă thành công trong việc giảm chi phí sinh hoạt.
Nhưng việc đảo ngược thuế quan sẽ không giải quyết được vấn đề lạm phát của người Mỹ. "Nền kinh tế 'h́nh chữ K' đă quay trở lại, nơi có sự phân hóa rơ ràng giữa tầng lớp thượng lưu và tầng lớp hạ lưu", cây bút cộng tác Heather Long của tờ Washington Post đă viết trong tháng này. "Bất kỳ công ty nào có thể làm được điều đó đều đang cố gắng vươn lên 'cao cấp' hết mức có thể trong môi trường này."
Theo Moody's Analytics, 10% hộ gia đ́nh có thu nhập cao nhất (những người kiếm được 250.000 đô la trở lên mỗi năm) hiện chiếm khoảng một nửa tổng chi tiêu tiêu dùng, tăng từ mức 36% của ba thập kỷ trước. Với số tiền khổng lồ ở tầng lớp thượng lưu, việc tăng giá và nhắm mục tiêu vào một số ít người giàu là một chiến lược khả thi hơn nhiều đối với nhiều doanh nghiệp so với việc giảm giá và mở rộng cơ sở khách hàng.
Quan điểm nhanh chóng trở nên tiêu cực của người Mỹ về cách Trump xử lư lạm phát là một lời nhắc nhở rằng, nếu họ giành lại quyền lực, Đảng Dân chủ sẽ không có nhiều thời gian ân hạn để giảm bớt khó khăn về tài chính cho cử tri.
Đảng cần thống nhất một kế hoạch có thể được thực hiện nhanh chóng và trên quy mô lớn sau thất bại liên tiếp của Trump. Cử tri đang tức giận, vấn đề đang ở mức độ nghiêm trọng, và việc cứu trợ cần thiết là cấp bách. Nhưng phần thưởng cho đảng nào cuối cùng mang lại được sự cứu trợ đó sẽ rất lớn.
|