Hết lũ, mọi người dắt nhau rời hang đá về làng. Nhà cửa chẳng c̣n thứ ǵ nữa. Lối về bùn ngập đến ống chân. Giữa đêm, hai bên đường c̣n nghe tiếng khóc của người trở về trên nền nhà cũ.
Bây giờ nhiều người đă dựng được mái nhà. Dù nhà c̣n thiếu bức phên, chiếc áo con nhỏ đón Tết sờn vai rách không đủ tiền mua nhưng ai nấy đều vui khi năm mới sắp đến rồi.
C̣n đất là c̣n sống
Cơn lũ đă lấy đi cả cuộc đời gầy dựng của nhiều người dân Tân Hóa. Ông Cao Quí Sỹ, 60 tuổi, ngồi bên căn nhà trống hoắc. Nhà trôi, bộ đội vừa dựng lại cho, bốn bề phên chưa có. Dọn nhà xong được mấy ngày, ông vừa làm vừa động viên các con không được bỏ cuộc, “c̣n đất là c̣n sống”. Trâu chết, ông chạy đi mướn mấy con ḅ về tập cày. Nhưng cày xong đâu có phân thuốc ǵ để gieo hạt, giữa đêm ông âm thầm đưa vợ và hai đứa con ra thị trấn đón xe đ̣ lên Tây Nguyên hái cà phê thuê một thời gian. Đồng ruộng một ḿnh ở nhà tự tay ông làm. Đất có bàn tay người cầy xới, ngô khoai đă mơn mởn tốt xanh. Ông mừng “Hôm vợ tôi có gửi về ít tiền thuê máy cày đánh phay (đánh lần cuối) mấy sào đất để gieo sạ. Cánh đồng ngô giờ đă lên được ba lá rồi. Tết này, mẹ con nó về chắc cũng kiếm được ít nữa, sắm lại mấy vật dụng trong nhà”.
Thung lũng Bá Vạo nằm giữa bốn vách núi bắt đầu xanh màu ngô khoai
Về Tân Hóa mới biết dù có rơi vào cảnh khốn cùng thế nào cũng không ngăn được bước chân vươn lên. Khó khăn như thách thức bản lĩnh những phận đời nhỏ bé. Ông Trường Văn Minh ngồi bên vợ là Đinh Thị Miên nói đời ông khốn khó nhưng “khó mấy tui cũng cố lo cho đám nhỏ được học hành”. Nhà không có vách, ông ngồi đan tấm phên tre để che tạm đợi qua mùa nắng. Miếng đất trước hiên nhà giờ khoai, rau cải đă nhú mầm. Chỉ ít lâu nữa là có cái ăn, cái ra chợ bán. Ông bảo Tết này cố sắm cho bọn nhỏ bộ đồ Tết v́ tất cả quần áo đă bị lũ cuốn trôi. Cả tháng nay mấy đứa đi học là nhờ có chiếc áo cũ hàng cứu trợ.
Cho nhau mượn trâu ḅ
Đi trên cánh đồng ngô xanh mượt, ông Cao Quư Ninh – phó chủ tịch UBND xă Tân Hóa – nhớ lại: “Sau lũ, Tân Hóa từ một xă giàu nhất huyện trở về cánh đồng mất trắng. Trước kia, dù là xă vùng núi cao nhưng Tân Hóa chỉ c̣n 10% hộ nghèo”. Lũ xong tất cả đều trắng tay. Nhưng không, cả xă quyết tâm cùng chia nhau khó khăn, vượt qua nghịch cảnh.
Hôm b́nh xét lại hộ nghèo, anh em cán bộ cấp xă ai cũng xin thôi vào diện hộ nghèo. Sao lạ vậy? Ông nói biết là cả xă giờ ai chẳng nghèo. 90% dân nghèo là được rồi, 10% c̣n lại là an hem cán bộ mà cán bộ có khó th́ phải phấn đấu hơn, làm gương cho bà con. Vả lại anh em cán bộ phải nhường cho bà con, có chút hàng viện trợ ǵ ưu tiên cho họ v́ họ là hộ nghèo.
Cái khó ló cái khôn, người dân càng biết chia sẻ. Trâu ḅ trong xă chết gần hết. Ông Ninh nói khi c̣n ngồi trên đỉnh lũ ông đă thấy lo v́ không biết mai này dân lấy ǵ để làm sức kéo. Đúng thật, lũ xong trâu ḅ trôi gần sạch. Đám trâu, nghé c̣n lại th́ mất sức, cộng với đồng cỏ cây chết hết không có thức ăn nên con nào cũng ốm nhách. Thấy vậy xă phát động phong trào “bà con cho nhau mượn trâu ḅ”.
“Rứa mà hay, mượn được trâu ḅ ai cũng hăng hái lên đồi cắt cỏ về bồi dưỡng cho chúng. Trâu, nghé lấy lại sức, vậy là bà con thay nhau cày, cho mượn vô tư lắm” – ông chỉ tay ra cánh đồng vừa cày, cười sung sướng.
Khi cơn lũ nhấn ch́m xă vùng sâu Tân Hóa (huyện Minh Hóa, Quảng B́nh) vào tháng 10/2010, 3.149 người dân của xă kịp thoát khỏi ṿng vây của ḍng nước khi leo lên núi, chui vào hang đá Hung Voi lánh nạn và ở đó cà tuần trong cảnh vô cùng thiều thốn.
Người dân trú trong lán trại trên núi ngóng những chuyến hàng cứu trợ trong đợt lũ kinh hoàng hồi tháng 10/2010
Ông Định Hồng Hộ, phó chủ tịch UBND huyện Minh Hóa, nói: “Tân Hóa lúc này như trở về thời đồ đá rồi. Vùng quê yên b́nh giữa bốn bề núi dựng như một trận chiến vừa quét qua”.
(Theo Bee.net.vn)