Trung quốc nằm bên cạnh Việt nam được lợi những gì?

Trong khi thế giới đang bước vào khủng hoảng lương thực trầm trọng thì Trung quốc đất nước với hơn tỷ người lại vẫn cứ bình chân như vại. Lý do cho câu trả lời này là họ đã sống ngay sát cạnh một vựa thóc lớn vô tận và giá rẻ như bèo chỉ bằng 1/4 giá gạo trong nước mà ngày ngày cung cấp cho mình. Đó là nhận định của giáo sư Nguyễn Quốc Việt, người chuyên nghiên cứu về lương thực thế giới đã phát biểu.

Theo giáo sư Việt thì Trung Quốc đang đối mặt với đợt hạn hán nghiêm trọng nhất 60 năm qua, và Tổ chức Lương nông Liên Hiệp Quốc (FAO) lo ngại diễn biến này có thể đẩy giá lúa gạo thế giới tăng cao.


Một nông dân Trung Quốc bơm nước từ dòng kênh đang khô cạn để tưới cho cánh đồng lúa mì

Theo Tân hoa xã, mùa mưa vừa qua, nhiều vùng nông nghiệp chính của Trung Quốc chỉ nhận được một lượng mưa rất ít, dẫn đến nhiều nơi bị khô hạn. Riêng tỉnh Sơn Đông (miền đông Trung Quốc), một trong những “vựa lúa” chủ yếu của cả nước, hạn hán được đánh giá là tồi tệ nhất 200 năm qua: từ tháng 9 năm ngoái, tỉnh này chỉ nhận được lượng mưa 12mm, tức chỉ bằng 15% so với bình thường. Mặc dù chính quyền địa phương đã huy động hơn 4.000 trạm bơm nước, tình hình vẫn hết sức tồi tệ: hơn 1/2 trong số 4 triệu hecta đất trồng lúa mì bị khô nẻ không thể trồng trọt.

Tình hình tại tỉnh Hà Nam (miền trung Trung Quốc) cũng không khá hơn khi lượng mưa ở đây xuống thấp nhất trong 60 năm qua. Khoảng 1,4 triệu hecta đất trồng đang chờ được tiếp nước.

Tại nhiều nơi ở tỉnh Hà Bắc, suốt 5 tháng qua không có một trận mưa nào. Không có nước, người dân phụ thuộc hoàn toàn vào nước giếng. Nhưng nước giếng cũng đang cạn dần và không còn sạch. “Nước không thể uống được, chỉ có thể dùng để giặt giũ”, một người dân nói. Và để có nước sinh hoạt, họ buộc phải đi lấy nước ở cách đó nhiều km. Hạn hán thậm chí tấn công cả những nơi vốn có khí hậu ẩm ướt, chẳng hạn phía bắc tỉnh Giang Tô.

Hãng tin ABC (Úc) ngày 9-2 cho biết tình hình này khiến Tổ chức Lương nông Liên Hiệp Quốc lo ngại. Họ nhận định nếu không có mưa trong vài tháng tới, vụ lúa mì của Trung Quốc sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Khi đó, nước này sẽ phải nhập khẩu thêm lúa gạo để đáp ứng nhu cầu trong nước, và điều này sẽ gây áp lực lên giá lương thực thế giới – hiện đã ở mức khá cao.


10% số gạo bán ra tại Trung Quốc có chứa cadmium - Ảnh: AFP

Cũng theo báo chí Trung quốc loan tải thì hiện nay có đến 60 % diện tích trồng trọt của Trung quốc bị mất đi với hai lý do là hạn hán khiến bị sa mạc hóa không còn cơ hội cho canh tác và nạn lấy đất xây dựng thành phố, nhà máy công xưởng của chính sách đô thị hóa hiện nay gây ra. Còn ngay cả số diện tích canh tác còn lại rau và gao, bột mỹ nếu có trồng thì cũng không thể xử dụng được vì trong đất chưa hàm lượng độc hại quá lớn do các nhà máy, công xưởng thải ra hàng ngày. Một ví dụ vừa qua người ta đã phát hiện trong gạo được trồng ở Trung quốc nhiễm độc tố cadmium, cao gấp 5 lần mức độ cho phép, người ăn vào có thể bị gây bệnh ung thư dạ dầy, ung thư máu và các chứng bệnh nguy hiểm khác như phù thận v.v… Khoảng 10% lượng gạo bán ra tại Trung Quốc có chứa cadmium, một loại hóa chất độc hại có thể gây ra bệnh suy thận và mềm hóa xương, Tuần san Thế Kỷ của Bắc Kinh (Trung Quốc) đưa tin. Hóa chất trên được phát hiện có trong gạo được sản xuất ở các tỉnh phía nam Trung Quốc như: Giang Tây, Hồ Nam và Quảng Đông.

Tuần san Thể kỷ nói đất trồng ở Trung Quốc đang bị nhiễm một số kim loại nặng xuất phát từ vấn nạn khai thác mỏ ồ ạt cũng như hoạt động của các ngành công nghiệp khác suốt nhiều năm qua. Tờ tuần san trên còn dẫn kết quả nghiên cứu của trường Đại học Nông nghiệp Nam Kinh cho biết, một số hóa chất khác, trong đó có chì, cũng được phát hiện thấy trong gạo.

Bài báo của Tuần san Thế kỷ nói hàng chục người dân ở một ngôi làng tại huyện Dương Sóc, thuộc Khu tự trị dân tộc Choang tỉnh Quảng Tây, nơi có mức độ ô nhiễm cadmium nặng, được cho là có triệu chứng của bệnh itai-itai. Đây là một loại bệnh liên quan đến xương. Chữ “itai-itai” có nghĩa là “đau – đau” trong tiếng Nhật.

Bài báo cũng trích dẫn thống kê từ Viện Công nghệ tỉnh Quế Lâm chỉ ra rằng mức cadmium có trong mỗi kg gạo trồng ở tỉnh này vào năm 1986 là 1,005mg, cao gấp 5 lần mức độ cho phép. Theo các nhà khoa học thì càng gần các thành phố công nghiệp hay đô thị lớn thì gạo mỳ và rau quả càng nhiễmc chất độc nặng hơn gấp nhiều lần vì ở đây chất thải công nghiệp và ô nhiễm cũng cao hơn. Vì thế hiện nay có tình trạng nhiều quan lớn và các đại gia đã lập vườn rau sạch trong biệt thự sang trọng của mình để cung cấp cho họ hàng ngày còn gạo và lúa mỳ thì mua từ Việt nam hay Thái lan để ăn chứ tuyệt nhiên không giám đụng hàng Trung quốc. Nhiều nhà hàng nổi tiếng Trung quốc cũng phải đăng tin cơm hay mỳ là loại hảo hạng từ Việt nam hay Thái lan để câu khách. Tất nhiên là người nghèo Trung quốc vâncứ phải dùng nó và một phần thì họ lại mang vào bán tại Việt nam và Lào hay các nước lân bang rồi lại mua lương thực thực phẩm từ đó mà mang vào Trung quốc.

Theo giáo sư Quốc Việt thì trong tiềm thức sâu thẳm người Trung quốc cho rằng ai có nhiều tiền kẻ đó thắng và mình đang ở gần vựa lúa Việt nam, Thái lan thì làm gì mà phải sợ. Đất có cho là bị sa mạc hết hay đô thị hóa thì vẫn có nơi giá rẻ lại ngon cung cấp cho mình nên làm gì phải lo tính nhiều cho bạc tóc? Vào những năm sau đây khi Việt nam cũng rơi vào tình trạng đô thị hóa và các sân Gofl bành trướng và nạn nước dâng lên hàng năm ngày càng cao khiến đồng bằng sông Cửu long diện tích canh tác lua sẽ thu hẹp lại thì chắc chắn giá lương thực sẽ cao lên rất nhiều và chính người Việt nam sẽ chịu khó khăn về lương thực trước tiên mặc dù là mình trồng ra nhưng sống bên cạnh đất nước có nguồn dự trữ ngoại tệ lớn như núi thì chắc chắn gạo Việt nam và Thái lan sẽ lại được các thương lái mang về Trung quốc. Đây là câu hỏi lớn đang đặt ra cho các nhà chiến lược Việt nam phải tính toán cả về hai mặt quản lý bảo vệ diện tích đất canh tác và bảo vệ lương thực chặt chẽ qua các cửa khẩu với Trung quốc. Có như vậy mới hy vọng đáp ứng được tình hình lương thực hiện nay và trong tương lai.

Vì thế trong nhiều năm qua Trung quốc tăng cường mở rộng các cửa khẩu giao thông đường bộ, đường thủy, cầu hàng không và đặc biệt là tẩu hỏa để họ thuận lợi cho việc mua lương thực cung cấp cho trong nước và bán đi những thứ hàng mà họ không thể giám sài cũng như các mặt hàng công nghệ nhái từ ti-vi, hàng điện đồ dân dụng và mọi thứ mà dân Trung quốc nay không dùng mà chỉ để xuất sang các nước lân bang thu lợi nhuận. Đường tầu hỏa cao tốc xuyên Việt Lào, Campuchia, indonexia, Malaixia, Sinhgapo là cả một kế hoạc lớn chiến lược để chiếm lĩnh thị trường to lớn này và vững tâm cho thu mua lương thực thực phẩm cho chính họ.

Đúng là ở gần Việt nam Trung quốc lợi đủ mọi đường.

© Nguyễn Hoàng Hà
© Đàn Chim Việt Online