Kinh tế thế giới trong tuần: 'Bình thường' và 'bất thường'

Kinh tế thế giới tuần qua được phản ánh bởi những tin tức "bình thường" và "bất thường" từ các nền kinh tế lớn.

Tại Trung Quốc và Eurozone là những thông tin về tăng lãi suất, về đồng NDT tăng giá, về khó khăn của một số nước thuộc Eurozone và qui mô quĩ cứu trợ... Đó là những tin tức "bình thường".

Trong khi đó nước Mỹ đã nói đến cắt giảm ngân sách, nói đến lạm phát cơ bản tăng, hay nước Nhật đã bắt đầu nói đến tăng trưởng kinh tế... Đó là những tin tức "bất thường".

Thế giới tuần qua có những sự khác biệt và tương phản sâu sắc.

Mỹ: Sau giai đoạn "vô tư" bơm tiền để kích thích kinh tế. Kinh tế Mỹ đã chứng kiến những "tác dụng phụ". Nợ công đã đạt khoảng 14.000 tỷ USD (khoảng 90% GDP), thâm hụt ngân sách sắp "cán đích" (14.000 tỷ USD/14.300 tỷ USD), thất nghiệp vẫn ở mức cao (9%), lạm phát cơ bản bắt đầu tăng... Nước Mỹ đã bắt đầu nghĩ đến cắt giảm thâm hụt ngân sách như là một chiến lược kinh tế mới.

Dư luận được biết đến thông điệp này vào ngày 14/2 vừa qua khi Tổng thống B. Obama đưa ra dự thảo ngân sách năm 2012 (bắt đầu từ 1/10/2011) với một tham vọng cắt giảm 1.100 tỷ USD tiền ngân sách trong vòng 10 năm tới. Với số liệu "hoành tráng" này, tỷ lệ thâm hụt ngân sách sẽ được giảm từ 10,9% GDP hiện nay xuống còn 2,9% vào năm 2018.

Đây có thể hiểu là thay đổi có tính "bước ngoặt" nếu so với lập trường không cắt giảm ngân sách của Mỹ tại Hội nghị thượng đỉnh G20 tại Toronto (Canađa vào tháng 6/2010).

Lúc đó nước Mỹ đã không chịu cắt giảm thâm hụt ngân sách như châu Âu. Do vậy không phải ai cũng "tin tưởng" kế hoạnh cắt giảm thâm hụt ngân sách của Tổng thống B.Obama.

Hội đồng Quan hệ Đối ngoại (CFR) cho rằng kế hoạch này thiếu tính khả thi và chính quyền đã lạc quan quá mức khi đánh giá triển vọng kinh tế Mỹ trong giai đoạn hiện tại và những năm tiếp theo.

Trong một diễn biến khác, 497,8 tỷ USD là con số thâm hụt thương mại năm 2010 do Bộ Thương mại Mỹ ngày 11/02 vừa qua. Mặc dù tỷ giá NDT đã điều chỉnh theo hướng tăng giá nhưng con số 273,1 tỷ USD thâm hụt thương mại với Trung Quốc đã nói lên vấn đề tại sao Mỹ hay "gay gắt" với Trung Quốc trong giai đoạn vừa qua.

Trung Quốc: Tiếp tục "cuộc chiến" chống lạm phát, ngày 18/2, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC – Ngân hàng Trung ương) đã quyết định tăng dự trữ bắt buộc thêm 0,5% và đạt 19,5%. Không những vậy, khả năng tăng dự trữ bắt buộc lên 23% cũng là phương án được đề cập tới nếu tình hình không sáng sủa.

Các biện pháp quyết liệt chống lạm phát của Trung Quốc trong thời gian gần đây cũng là điều dễ hiểu vì diễn biến của lạm phát tại Trung Quốc đang theo dạng hình Sin và ở mức cao, 5,1% trong tháng 12/2010 xuống 4,6% trong tháng 12/201 và có thể tăng lên 4,9% trong tháng 1/2011.

"Một lượng lớn tín phiếu đang đáo hạn vì thế PBOC phải nâng tỷ lệ dự trữ bắt buộc nhằm thắt chặt thanh khoản", nhận xét của ông Wang Hu, nhà kinh tế tại Thượng Hải.

Trong "cuộc chiến" chống lạm phát, Trung Quốc đã sử dụng cả "2 võ" nâng dự trữ và tăng lãi suất nhưng nâng dự trữ bắt buộc vẫn là biện pháp "ưa dùng" hơn cả.

Điều này có thể hiểu Trung Quốc muốn xử lý lạm phát trong phạm vi trong nước, nếu nâng lãi suất lên cao, dòng tiền "nóng" từ ngoài có thể vào Trung Quốc và có thể gây phức tạp thêm tình hình.

"Dự trữ bắt buộc sẽ là lựa chọn hàng đầu của Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC)", nhận định của Trung tâm Thông tin Nhà nước (SIC).

Ở khía cạnh khác, Trung Quốc vẫn có thể "hân hoan" khi GDP năm 2010 đạt 5.879 tỷ USD trong khi đó Nhật Bản rất "cố gắng" mới đạt 5.474 tỷ USD. Khả năng bỏ xa Nhật trong những năm tới là điều hoàn toàn có thể xảy ra.
Điều cần biết rằng là số 2 thế giới tính theo GDP nhưng "những vấn đề như mất cân đối, không hài hòa của Trung Quốc vẫn nổi bật", khẳng định của người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc, ông Mã Triều Húc.

Châu Âu: Tiếp tục "cuộc chiến" nợ công, tiếp tục đóng góp tiền để phòng ngừa các cuộc khủng khoảng trong tương lai vẫn là chủ đề chính của Châu Âu trong giai đoạn hiện nay.

Theo tin tức mới nhất, EU cho biết đã thống nhất tăng gấp đôi qui mô Quĩ giải cứu và đạt 500 tỷ EUR (tương đương 675 tỷ USD). Ngoài ra việc tăng cường Quỹ bình ổn tài chính châu Âu (EFSF) vẫn là chủ đề bàn thảo nhưng chưa có sự thống nhất cuối cùng. Châu Âu hiện nay có rất nhiều quĩ nhưng là quĩ "phòng cháy".

Trong khi tích cực "phòng cháy", Châu Âu và Eurozone tiếp tục nhận được "tin buồn", kinh tế Bỗ Đào Nha đang suy thoái đó là xác nhận của Thống đốc Ngân hàng Trung ương Bồ Đào Nha Carlos Costa. Thất nghiệp cao nhất trong vòng 10 năm trở lại đây và đạt 11,1%. Với thông tin này, kinh tế Bồ Đào Nha vẫn là những 'mắt xích" yếu nhất trong Eurozone và Châu Âu.

Nhật Bản: Một trong những nguyên nhân GDP Nhật Bản thấp hơn Trung Quốc trong năm 2010 do GDP quí 4/2010 suy giảm và cầu tiêu dùng không đạt như kỳ vọng.

Hiện nay tại Nhật đang tranh luận Trung Quốc vượt qua Nhật Bản vào thời điểm nào? Nhiều nhà phân tích cho rằng cuối quí 3/2010 đã xuất hiện tình huống này và sự vượt trội của kinh tế Trung Quốc vào quí 4/2010 đã chính thức "đưa" Nhật Bản xuống thứ 3 thế giới. Thực tế cũng đúng như vậy.

Người Nhật có thế "an ủi" phần nào khi bước sang năm 2011 triển vọng có chuyển biến theo hướng tốt hơn.
Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) nâng triển vọng kinh tế do xuất khẩu và đà tăng trưởng kinh tế của nhiều đối tác thương mại lớn. BOJ cho rằng "Nền kinh tế Nhật Bản đang dần phục hồi và thoát khỏi giai đoạn giảm tốc như hiện nay".

Lưu Văn Vinh (tổng hợp)
TamnhinNet