Cuộc chiến chống 'vàng tặc'

Hàng chục phu vàng bỏ mạng, hàng trăm phu vàng khác bị thương, giữa thời khắc sốt vàng, hàng trăm người dân tràn vào mỏ vàng Bồng Miêu để khai thác bất chấp hiểm nguy rập rình…

Đâu có vàng là ta cứ đi

Những ngày mưa rét của thời tiết thất thường cuối tháng 3, hàng trăm người dân từ các nơi vẫn nườm nượp đổ về mỏ vàng Bồng Miêu, xã Tam Lãnh, huyện Phú Ninh, Quảng Nam để khai thác vàng, bất chấp sự cản ngăn của chính quyền địa phương. PV VietNamNet đã 'hóa thân' thành phu vàng để tận mắt chứng kiến 'cuộc chiến vàng tặc' nơi mỏ vàng lớn nhất nước này. Trên đường vào mỏ vàng Thác Trắng, trò chuyện với nhiều phu vàng đang tìm cách vượt qua hàng rào bảo vệ để tiếp cận hầm vàng nơi đây, tất cả đều bảo: “Nơi nào có vàng là ta cứ đi”.

Trong khi đó, lực lượng bảo vệ mỏ vàng dường như bất lực đứng nhìn. Hỏi không sợ bị bắt à? Một phu vàng trả lời tỉnh bơ: “Có chi mà sợ. Mấy ổng có đến truy đuổi thì chạy. Chỉ cần một tạ quặng là sống vô tư rồi...”.

Có đến trên 50 tấn quặng dân khai thác trái phép bỏ lại tại các bãi bờ.

Nhiều chủ vàng tại xã Tam Lãnh, Tam Thái, Tam Dân, khi được hỏi chuyện 'bị bắt' đều nhoẻn miệng cười bí hiểm: “Bắt à? Ai bắt, thì cứ bắt, bọn tui cứ làm…”. “Anh vô đây làm vàng, hay công an, nhà báo mà điều tra dữ vậy? Trong ni anh em đông lắm, chẳng làm được chi mô. Mấy chục năm ni vẫn vậy à. Đuổi thì chạy, bắt thì xin. Xin không được thì nộp tiền. Nói chung là hên xui thôi mà…” - chủ vàng tên L. tâm sự.

"Thế không sợ sập hầm à?". "Có chi mà sợ, chết sống có số cả mà. Đi đào vàng nếu sập hầm còn có cơ may sống. Còn ở nhà chết đói là cái chắc chú ơi…” - một phu vàng tâm sự.
"Đi làm vàng sợ nhất cái gì?" - tôi hỏi. “Nhiều cái sợ lắm. Sợ truy đuổi khi mới vào hầm chưa làm được chi. Sợ sập hầm, sợ đào không trúng vỉa. Nếu trúng vỉa sợ bị đánh cướp. Mà khi bị đánh cướp phải đánh trả, thế là đầu rơi máu đổ. Để được phân vàng đôi lúc phải trả bằng máu anh ạ…”, chủ một hầm vàng tâm sự.

"Không phân thắng bại"

Từ sau Tết Nguyên đán đến nay, cuộc chiến vàng tặc nơi mỏ vàng Bồng Miêu vẫn chưa phân thắng bại. Một bên là chính quyền địa phương kết hợp với Công ty khai thác vàng Bồng Miêu đang "đối đầu" với hàng trăm người dân từ các nơi đổ về đào bới, bất chấp hiểm nguy, bất chấp cản ngăn và kể cả súng đạn, công cụ hỗ trợ của lực lượng bảo vệ.

Trưởng Ban An ninh mỏ vàng Bồng Miêu Võ Hoàng Anh cho biết: “Tại khu vực này mỗi ngày có trên 300 người bất chấp hiểm nguy đến đây khai thác quặng vàng. Đất đai ở đây rất dễ bị sạt lở. Vụ sạt lở núi tại Sũng Mùn mới đây chôn vùi 7 người khai thác quặng vẫn không làm họ run sợ…”.
Còn chủ tịch UBND xã Tam Lãnh Bùi Quang Minh khẳng định, chính quyền xã đã gần như bất lực.

Trong một văn bản gửi các cơ quan chức năng, ông Minh khẳng định: Từ sau tết Tân Mão đến nay, tình hình khai thác vàng trái phép tại mỏ vàng Bồng Miêu diễn biến phức tạp, ngoài tầm kiểm soát của chính quyền địa phương.

Thống kê chưa đầy đủ, tại khu vực Thác Trắng, Núi Kẽm, mỏ vàng Bồng Miêu hiện đang có 70 máy xay vàng hoạt động suốt ngày đêm.

Lều trại do các đối tượng khai thác quặng trái phép để lại.

Một số chủ vàng từ các nơi đổ về đang tranh giành hầm khai thác tại các bãi số 6, bãi số 11 và đập thải số 3 gây mất an ninh trật tự. Đó là chưa kể hàng trăm người từ các xã lân cận và các nơi đổ về kết hợp với người dân địa phương tổ chức lấy trộm và cướp quặng tại các hầm lò của Công ty khai thác vàng Bồng Miêu đưa về xay và chế biến vàng tại các khu dân cư.

Đáng quan tâm hơn, hàng chục máy xay vàng được các chủ vàng đưa vào tận hầm sâu nơi mỏ vàng Bồng Miêu để khai thác các vỉa quặng từ hầm lò cũ thời Pháp để lại. Tại đây, vào ngày 14-3, đã xảy ra vụ sập hầm lò làm chết tại chỗ 1 người và 2 phu vàng khác bị thương nặng.

Trước sức ép của cuộc chiến vàng tặc nơi mỏ vàng Bồng Miêu, chính quyền địa phương huyện Phú Ninh đã thiết lập vùng cấm tại khu vực này. Thế nhưng, đội quân 'vàng tặc' dưới sự chỉ huy của những chủ bãi đã kiên quyết mở cuộc “chiến tranh du kích” để giành bãi khai thác vàng. Chính quyền xã Tam Lãnh bất lực, kêu gọi huyện hỗ trợ, nhưng chính quyền huyện cũng đành bó tay và cầu cứu chính quyền tỉnh.

Trong một văn bản gửi lên tỉnh, Phó Chủ tịch UBND huyện Phú Ninh Nguyễn Phi Thạnh đã khẳng định, cuộc chiến với "vàng tặc" tại mỏ vàng Bồng Miêu sẽ còn gian nan và kéo dài nếu không có sự hỗ trợ của chính quyền địa phương cấp tỉnh. Hàng trăm người dân địa phương được cho là vàng tặc đã bất bình trước tình trạng tài nguyên khoáng sản quí hiếm là vàng đã được công ty nước ngoài tổ chức khai thác trong nhiều năm qua.

Nhưng người dân sống trên đất vàng thì không được hưởng lợi gì từ dự án khai thác vàng này. Chính vì vậy, hàng trăm "vàng tặc" là người dân địa phương đã đồng loạt kéo vào mỏ vàng này để khai thác, bất chấp sự ngăn cản của chính quyền địa phương cũng là điều dễ hiểu.

Vũ Trung
(VNN)