Fukusima: quan tài bê tông hay tiếp tục làm mát?

Bằng chuyên môn và "kinh nghiệm xương máu", chuyên gia Nga chia sẻ biện pháp đối phó với khủng hoảng hạt nhân ở Nhật Bản.


Giáo sư Vladimir Asmolov: "Sự thật không phải ở việc doạ nạt, mà ở thông tin khách quan". Theo GS Asmolov, sự thổi phồng nguy cơ nhiễm xạ sẽ tạo nền móng cho sự bài xích phóng xạ.

Trụ sở IAEA ở Viên (Áo) đã diễn ra Hội nghị quốc tế về Công ước an ninh hạt nhân, với chủ đề chính liên quan đến tai nạn tại nhà máy điện nguyên tử của Nhật Bản. Phó Tổng giám đốc tập đoàn Năng lượng nguyên tử Nga, Phó Giám đốc Trung tâm khoa học Nga, Viện Kurchatov giáo sư Vladimir Asmolov đứng đầu một trong các nhóm công tác của Hội nghị. Ông đã dành cho bình luận viên báo “Tin tức” cuộc nói chuyện sau về những gì mới nhất vừa diễn ra ở Nhật Bản.

Dưới đây là nội dung cuộc trao đổi:

PV Tin tức - Hàng ngày báo chí phát thanh truyền hình đưa tin về rò rỉ, lan truyền phóng xạ mới. Đồng thời đang thực hiện việc đổ bê tông các tổ máy bị hư hại của nhà máy điện nguyên tử. Liệu đổ bê tông có phải là giải pháp hữu hiệu?

GS Asmolov - Đây là sự hoang phí sức lực. Kinh nghiệm Chernobyl chỉ rõ điều đó. Hồi đó không ít người hăng hái muốn đổ bê tông chôn vùi lò phản ứng. Người ta đã xây một quan tài bê tông khổng lồ, song trong thân công trình này có nhiều lỗ thông làm rò rỉ, mà làm sao tránh hoàn toàn không có lỗ thông được. Trong khi bê tông ngăn cản đường tiếp cận tới nơi bị tai hoạ và gây khó khăn cho việc kiểm soát tình hình và các công việc có hiệu quả nhằm khắc phục hậu quả. Tình hình có thể diễn biến tới mức phải phá bỏ bê tông. Mà phá bỏ thì còn khó hơn đổ bê tông nhiều lần.

- Vậy giải pháp nào là hiệu quả nhất cho Fukushima?

- Thiết lập sự lưu chuyển nước làm mát lò phản ứng. Đây không chỉ là ý kiến cá nhân tôi, mà là ý kiến của tất cả các chuyên gia có uy tín. Phải đảm bảo một chu trình nước làm mát khép kín. Hiện đã có và đã ứng dụng các công nghệ làm sạch nước bị nhiễm xạ bằng các chất hấp phụ.

Ở giai đoạn cuối cùng sẽ phải chôn nước bị nhiễm xạ – cũng đã làm chủ được các công nghệ này. Các lò phản ứng của nhà máy Fukusima sẽ nguội dần, lượng nước làm mát sẽ giảm dần. Với mức độ toả nhiệt 5-6 MW một giờ cần 50 tấn nước làm mát. Đây là việc vừa sức ngay cả với đất nước không phát triển bằng Nhật Bản.

- Có những tin rất đáng lo ngại về nước biển bị nhiễm phóng xạ khủng khiếp.

- Đương nhiên không được để nước bị nhiễm phóng xạ thoát ra khỏi khu vực nhà máy điện vào môi trường. Song nếu việc đã xảy ra, phải đánh giá mức độ nguy hiểm đối với các hệ sinh thái. Các con số chưa thể nói lên điều gì. Và điều dở nhất có thể nghĩ ra là làm cho dân chúng thiếu hiểu biết lo sợ các “liều” và “mức độ”, tạo nền móng cho sự bài xích phóng xạ.

Người ta đã tính toán rồi. Ở khu vực bị nhiễm xạ do rò rỉ từ nhà máy Fukusima, một người phải ăn hết 1 tấn măng tây hoặc 1 tấn rong biển thì mới bị nhiễm lượng phóng xạ nguy hiểm tới tính mạng. Cũng không có nguy cơ đối với các hệ sinh thái toàn cầu.

Tôi xin nói lại: không cần phải doạ mọi người. Tai nạn ở nhà máy điện nguyên tử là việc nghiêm trọng, nhưng sự thật không phải ở việc doạ nạt, mà ở thông tin khách quan.

Một người phải ăn hết 1 tấn măng tây hoặc 1 tấn rong biển thì mới bị nhiễm lượng phóng xạ nguy hiểm tới tính mạng. Trong ảnh: rau, củ, quả được trồng ở khu vực Fukushima.

Các dữ liệu khách quan cho biết, hậu quả của các vụ tràn dầu lớn, thường xảy ra khi các tầu chở dầu bị nạn, có quy mô lớn hơn nhiều so với tai nạn ở nhà máy điện nguyên tử Fukushima. Nhưng tai nạn nguyên tử đáng sợ hơn đối với chúng ta. Nguyên nhân là tác động trong lĩnh vực tâm lý.

- Các biện pháp do các nhà khoa học hạt nhân Nhật Bản đang áp dụng hiệu quả đến mức nào?

- Các chuyên gia Nhật Bản đã lấy lại tinh thần sau mấy ngày đầu bị sốc. Sau khi các chuyên gia Nga và Mỹ đến giúp, họ dẫu sao cũng đã kìm nén lòng tự hào dân tộc và tiếp thu kinh nghiệm của người khác. Đến nay sự căng thẳng đã liên tục dịu đi. Càng ngày càng ít các lá cờ nhỏ màu đỏ báo hiệu nguy hiểm cao nhất trong khu vực nhà máy điện nguyên tử.

- Nhưng trong thâm tâm người dân thường thì quan tài khổng lồ chôn nhà máy dẫu sao vẫn là cứu cánh tốt hơn.

- Quan tài khổng lồ là cái hố hình phễu, sẽ gây nên những vấn đề khó khăn mới mà không có gì đảm bảo sẽ giải quyết được và đòi hỏi những khoản chi khổng lồ. Con người phải có đường tiếp cận đến nơi bị tai nạn, chứ không phải trốn vào quan tài khổng lồ như con đà điểu ngu ngốc.

Nguyễn Vũ (theo Tin Tức)