Hơn một tháng nay, mỗi ngày có hàng trăm người vào khu rừng đặc dụng A Lin, A Pát, thuộc Khu Bảo tồn Sao La ở xă A Roàng, huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên - Huế tàn phá cây rừng để t́m lấy hạt ươi.
Để đi vào được khu rừng có cây ươi, người dân ở xă A Roàng, A Đớt, Hương Lâm, huyện A Lưới phải mất 2 giờ đi bộ men theo con đường ṃn độc đạo. V́ vậy, họ phải khởi hành từ lúc 3-4 giờ sáng mới kịp trở về nhà trong ngày.
Cổ thụ bị đốn hạ ngổn ngang
Ngay từ sáng sớm, trên tuyến đường Hồ Chí Minh, đoạn qua xă A Roàng, có hàng chục xe máy mỗi chiếc chở 2-3 người, phóng vù vù tới khu rừng A Lin, A Pát, nằm sát hầm A Roàng số 2 để t́m hạt cây ươi. Men theo con đường nhỏ chỉ vừa một người đi, xung quanh cây cối um tùm, chúng tôi theo chân những người t́m hạt ươi đến khu rừng A Lin.
Những cây ươi 20-30 năm tuổi ở Khu Bảo tồn Sao La (Thừa Thiên - Huế) bị đốn hạ nằm ngổn ngang trong rừng
Rương - một thanh niên ở xă A Roàng - cho biết hạt ươi dùng để làm thức uống giải khát rất tốt, giá 120.000 đồng/kg. Mỗi chuyến đi ít th́ thu được 5-7 kg, nhiều th́ vài chục kg nên có nhiều gia đ́nh có tới 4-5 người cùng vào rừng kiếm hạt ươi. Dọc đường đi, chúng tôi bắt gặp rất nhiều tốp người, mỗi tốp 7-10 người cùng vào rừng, mang theo bao tải, ba lô, ŕu, rựa.
Dọc đường, những cây ươi có đường kính 0,7-0,8 m, dài hàng chục mét, bị đốn hạ nằm ngổn ngang. Dấu ŕu chặt vẫn c̣n tươi rói, lá cây đă bắt đầu héo khô. Sau khi hạ cây, người t́m hạt ươi chỉ lấy hạt rồi vứt bỏ thân cây lại giữa rừng v́ gỗ cây ươi không có giá trị kinh tế.
Vắng bóng lực lượng quản lư rừng
Sau hơn 2 giờ đi bộ, chúng tôi t́m tới được khu rừng mà người dân hiện vẫn đang khai thác hạt ươi. Tiếng ŕu chặt cây, tiếng cây ươi đổ sàn sạt vang cả một khu rừng. Hàng trăm người chia nhau lục t́m không chừa một tấc đất để kiếm “lộc trời”. Sum (30 tuổi), trú thôn AK2, xă A Roàng, cho biết: “Trước đây, người ta dùng cưa máy để hạ cây nhưng nay sợ kiểm lâm nên dùng ŕu cho an toàn”.
Ông Văn Thân, Phó Giám đốc Ban Quản lư Khu Bảo tồn Sao La, cho biết việc hạ sát cây ươi cũng đă diễn ra vào những năm trước nhưng người dân vào rừng khai thác hạt ươi rầm rộ và đốn chặt cây bắt đầu từ cuối tháng 7 đến nay. Đây chủ yếu là khu rừng đặc dụng, thuộc vùng lơi của khu bảo tồn. Ban Quản lư Khu Bảo tồn Sao La phối hợp với Trạm Kiểm lâm Tà Lệnh, thuộc Hạt Kiểm lâm huyện A Lưới đă thu giữ được 1,5 tạ hạt ươi, hiện đang giao cho kiểm lâm xử lư.
Theo chúng tôi ghi nhận, số cây ươi lớn, có từ 20-30 năm tuổi, đă bị đốn hạ rất nhiều, nằm sâu trong rừng nhưng ông Thân khẳng định chỉ có lác đác một vài cây bị chặt do lúc đó mùa ươi mới bắt đầu, ban quản lư chưa đi tuần tra nghiêm ngặt (?).
Theo ông Thân, Khu Bảo tồn Sao La có 24 người quản lư, được chia thành 4 nhóm tuần tra liên tục trong rừng và chốt chặn những nơi vào rừng. Tuy nhiên, theo quan sát của chúng tôi trong chuyến đi thực địa th́ không gặp bất kỳ người nào đi tuần tra. Hàng trăm người t́m hạt ươi vẫn thản nhiên vào ra rừng mà không bị ai ngăn cản.
Theo Người Lao Động