WESTMINSTER (NV) - Tiết lộ trong các công điện ngoại giao quanh vụ người dự tính tự thiêu trước cửa ṭa Tổng Lănh Sự Mỹ ở Sài G̣n cho thấy sự bất đồng giữa đoàn ngoại giao Mỹ và giới lănh đạo Phật Giáo Ḥa Hảo Thuần Túy tại Việt Nam.
Cổng TLSQ Mỹ tại Sài G̣n, nơi xảy ra vụ tự thiêu hụt. (H́nh tư liệu)
Vụ tự thiêu xảy ra năm 2005, và nhiều báo chí hải ngoại đă đưa tin, theo tin của thông tấn xă AP, hoặc theo tin của Giáo Hội PGHH Thuần Túy Việt Nam.
Trong một công điện đánh đi trong ngày vụ tự thiêu hụt xảy ra, 19 tháng 8, 2005, Tổng lănh sự Seth Winnick kể lại sự việc:
“Vào khoảng 9 giờ sáng địa phương, 19 tháng 8, một người đàn ông không rơ danh tánh, mặc đồ b́nh thường, ngă gục ở gần công vào Tổng Lănh Sự Quán Hoa Kỳ tại TP.HCM.
Lính gác địa phương tại ṭa Tổng Lănh Sự chạy đến giúp đỡ, th́ thấy quần áo người này tẩm đầy xăng hay một thứ nhiên liệu tương tự. Ông này cũng cầm một chai nhiên liệu nữa. Một tay ông cầm cái bật lửa, tay kia ông có một bức thư. Lính gác giựt bật lửa ra khỏi tay ông này để bảo đảm an toàn cho ông.”
Sau đó, theo bức công điện, công an thành phố đă bắt ông này và mang đi đâu không biết.
TLS Winnick cho rằng nhân vật này có liên quan tới Phật Giáo Ḥa Hảo v́ ngay sau đó ông nhận được điện thoại từ cụ Lê Quang Liêm, một lănh tụ Ḥa Hảo ở Sài G̣n. Cụ Liêm báo cho ông Winnick biết có “tin từ miền Tây” nói rằng sẽ có vụ tự thiêu ở trước ṭa Tổng Lănh Sự và hỏi thăm có ǵ xảy ra không.
Trong công điện gởi về, TLS Winnick báo với Washington rằng: “Trong tất cả những lần gặp gỡ với cả cụ Liêm lẫn ông (Trương Văn) Đức, chúng tôi đều nhấn mạnh rằng tự thiêu là h́nh thức đấu tranh không chấp nhận được, bất kể nỗi oan tới thế nào.”
Trong một công điện theo sau đó trong cùng ngày, TLS Winnick báo về cho Washington là cả cụ Liêm lẫn ông Đức liên tiếp gọi vào ṭa tổng lănh sự vào lúc 3 giờ chiều, hai cuộc gọi chỉ cách nhau vài phút.
Cả hai đều loan tin có tới 9 đạo hữu Ḥa Hảo từ miền Tây đang lên Sài G̣n để lần lượt tự thiêu phản đối. Hai người hỏi “cộng đồng quốc tế” có định làm ǵ để giúp giảm “áp lực không chịu nổi” đối với Ḥa Hảo.
Phía ngoại giao Mỹ từ chối không trả lời, mà chỉ nhấn mạnh là Mỹ không chấp nhận giải pháp tự thiêu và khuyến khích bên Ḥa Hảo tránh các hành động dẫn đến chết người. Sau đó Mỹ báo cho Sở Ngoại Vụ tại Sài G̣n và cho Bộ Công An để biết là có tới 8 tín đồ Ḥa Hảo nữa sắp sửa tự thiêu.
Khi sự việc xảy ra, thông tấn xă AP đưa tin và đài RFA trích dẫn, “Bà Julie Chung, phát ngôn viên của Đại Sứ Quán Hoa Kỳ nói rằng nhân viên an ninh đă ngăn chận không cho người một người đàn ông Việt Nam nổi lửa tự thiêu ngày trước cửa Ṭa Tổng Lănh Sự Hoa Kỳ tại thành phố Hồ Chí Minh.”
Tuy nhiên, công điện được tiết lộ cho thấy AP và RFA khi đó đă không chuyển hết lời của bà Julie Chung. Trong công điện, TLS Winnick đề nghị lời phát ngôn cho bà Chung, “nếu được hỏi,” và lời phát ngôn đó bao gồm cả sự bất đồng ư kiến với bên Ḥa Hảo. Lời phát ngôn đầy đủ có thêm đoạn sau:
“Hoa Kỳ kiên quyết bác bỏ h́nh thức tự thiêu và tất cả các hành động bạo lực cực đoan bất kể nỗi oan là thế nào. Chúng tôi thúc giục tất cả mọi người liên quan tránh các hành động dẫn đến chết người.”
Trong một bản tin 4 ngày sau đó, kư tên ông Nguyễn Văn Cội, Phát Ngôn Viên Giáo Hội PGHH Thuần Túy Việt Nam và Hải Ngoại, người tự thiêu được cho biết là ông Lê Văn Dương, “khoảng chừng 54 tuổi ở huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang.”
Lư do tự thiêu được cho biết là để “đ̣i lại nhà đất đă bị cán bộ nhà nước chiếm đoạt.”
Trong khi phía Ḥa Hảo nhận ông Dương là tín đồ của ḿnh, bên công an lại thoái thác. TLS Winnick cho biết, “người liên lạc bên Bộ Công An muốn giảm thiểu yếu tố Ḥa Hảo, mà nói với sĩ quan an ninh ṭa đại sứ là người đàn ông bị bắt không thuộc giáo phái nào và bị bệnh tâm thần.”
-----------
Liên lạc tác giả:
VuQuiHaoNhien@nguoi-viet.com
Bắt đầu từ ngày 08 tháng 09, Người Việt khởi đăng công điện ngoại giao của Hoa Kỳ liên quan tới Việt Nam, bị lộ ra trong vụ Wikileaks.
Wikileaks là một cơ sở bất vụ lợi có mục đích đ̣i hỏi chính quyền phải minh bạch, bằng cách công bố các tài liệu mật do các nguồn nặc danh cung cấp. Wikileaks bắt đầu nổi tiếng với những tiết lộ bí mật về chiến tranh Iraq, kể cả một đoạn phim trong đó lính Mỹ tưởng phóng viên Reuters mang vũ khí và nă súng bắn họ.
Nhưng phải tới tháng 10 năm 2010, Wikileaks mới thật sự nổi tiếng và ai cũng biết tên. Đó là lúc Wikileaks loan tin lấy được 260,000 công điện ngoại giao của Hoa Kỳ và tuyên bố sẽ bắt đầu công bố những công điện này.
Đây là những công điện do các ṭa đại sứ, lănh sự của Mỹ từ khắp nơi gởi về Bộ Ngoại Giao.
Đây là những tài liệu được đặt trong một mạng lưới tài liệu mật của quân đội Mỹ, gọi là “SIPRnet.” Sau vụ khủng bố 11 tháng 9, chính phủ Tổng Thống George W. Bush ra lệnh cho các cơ quan quân đội, ngoại giao, t́nh báo phải chia sẻ tài liệu mật cho nhau, mục đích là để các cơ quan chính quyền có đầy đủ thông tin chống khủng bố.
Tuy nhiên, một tác dụng ngược của nó là khiến hàng ngàn quân nhân bỗng có thể đọc được công điện mật của ngành ngoại giao.
Một trong hàng ngàn quân nhân đó là Trung sĩ Bradley Manning, sau này bị giáng lon xuống binh nh́. Ông Manning tải toàn bộ công điện mật của bộ Ngoại Giao về máy ḿnh, rồi chuyển qua cho Wikileaks.
Số tài liệu bị lộ gồm 251,287 công điện. Ban đầu, qua thỏa thuận với bốn tờ báo lớn của thế giới, tờ El País (Tây Ban Nha), Der Spiegel (Đức), Le Monde (Pháp), The Guardian (Anh) và The New York Times (Mỹ), Wikileaks và những tờ báo này công bố công điện từ từ, theo từng đợt, và sau khi xóa bớt tên những người cần được bảo vệ.
Tuy nhiên, sau khi bị lộ mật mă cho tài liệu này, Wikileaks vào ngày 1 tháng 9 quyết định công bố tất cả, không bôi xóa ǵ hết.
Tài liệu liên quan tới Việt Nam trong Wikileaks lên tới hơn 5,000 công điện. Chỉ riêng mục lục các công điện này, khi in ra giấy, đă lên tới 192 trang.
Trong những ngày sắp tới, Người Việt sẽ chọn lọc và khởi đăng công điện của Wikileaks, được chia ra theo những mục đề tài sau đây:
* Nội bộ đảng Cộng Sản Việt Nam
* Các tù nhân lương tâm
* Nhân quyền, tôn giáo
* Quan hệ với Trung Quốc
* Quan hệ với Mỹ
* Kinh tế, giáo dục
Bộ tài liệu này sẽ được cập nhật liên tục.
Người Việt Online.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
Phía sau vụ tự thiêu trước cửa ṭa Tổng Lănh Sự Mỹ
