Mỹ bắt Trung Quốc và Đài Loan hai tay

Để tránh mất lòng cả hai bên sau khi đưa ra quyết định bán vũ khí cho Đài Loan, Mỹ vừa "vỗ về" Đài Loan vừa cố biện minh nhằm hạ nhiệt cơn giận của Trung Quốc.

Vỗ về và xa cách

Bất chấp lời hứa với Trung Quốc là không cung cấp vũ khí cho Đài Loan, những động thái gần đây cho thấy Mỹ vẫn tiếp tục hợp tác quân sự với đảo này, khiến Trung Quốc "nóng mặt".

Một tuyên bố gần đây của người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Mỹ Victoria Nuland dường như cố ý quên cam kết trước đó với Trung Quốc. Bà nhấn mạnh rằng, việc bán vũ khí cho Đài Loan sẽ góp phần đáng kể vào hệ thống phòng không của đảo này, một việc lộ rõ ý đồ hỗ trợ Đài Loan. Bà còn cho hay, bằng cách bán thiết bị quân sự cho Đài Loan, Mỹ góp phần thúc đẩy hòa bình và ổn định ở eo biển Đài Loan.

Theo Pravda, thực chất những gì Mỹ từng cam kết với Trung Quốc chỉ là “thủ đoạn lừa dối” bởi hai lý do. Đầu tiên là quy mô và chất lượng của các hợp đồng vũ khí Mỹ trao cho Đài Loan trong vòng 2,5 năm qua là lớn chưa từng có. Hiện có thể thấy Mỹ đặt hy vọng vào việc thu lợi hơn 5 tỷ USD khi bán vũ khí cho Đài Loan, bù đắp thiệt hại gây ra bởi sự thất bại của thỏa thuận vũ khí ký kết hồi năm 2008 dưới thời George Bush.

Trung Quốc tin rằng quyết định bán vũ khí của Mỹ cho Đài Loan đang là "bom nổ chậm" đối với chính nước này và quan hệ Trung-Mỹ. Nó khiến Trung Quốc nghi ngờ rằng liệu Mỹ có đầu tư cho quân sự Đài Loan dưới vỏ bọc dân sự hay không.

Đồng thời, nó thúc đẩy Trung Quốc thống nhất Đài Loan; đồng nghĩa với việc đẩy Mỹ ra xa.

Bất chấp cam kết với Trung Quốc trước đó, Mỹ vẫn quyết định bán vũ khí cho Đài Loan. Ảnh minh họa

Biện minh và tức giận?

Mỹ luôn khẳng định mình không phải là “con sâu làm ràu nồi canh”, khiến quan hệ Trung Quốc và Đài Loan thêm căng thẳng. Theo cam kết trước đó giữa hai bên, Washington không được vi phạm các thỏa thuận với Bắc Kinh về việc cung cấp 66 máy bay chiến đấu F-16 C/D cho Đài Loan hồi năm 2007. Do đó, Mỹ tuyên bố rằng thỏa thuận vũ trang cho Đài Loan lần này chủ yếu liên quan đến việc hiện đại hóa các xe quân sự vũ trang của Đài Loan.

Mặt khác, Mỹ biện minh rằng hợp tác quân sự với Đài Loan gần đây bị đóng băng và đưa ra bằng chứng thực tế Washington không thực hiện hợp đồng quốc phòng trị giá 6,4 tỷ USD ký cuối năm ngoái với Đài Bắc; bao gồm các loại vũ khí tối tân nhất hiện nay như máy bay trực thăng Black Hawk, tàu quét mìn mới nhất và cải tiến tên lửa phòng thủ Patriot. Tóm lại, phía Mỹ đang biện minh rằng sẽ không có việc tăng cường trong việc hỗ trợ Đài Loan.

Tuy nhiên, người Trung Quốc không ngây thơ đến mức để Mỹ qua mặt. Họ hoàn toàn biết rằng Mỹ cam đoan với Đài Loan bằng cách hứa hẹn hiện đại hóa lực lượng vũ trang, bao gồm cả phòng không. Washington bảo đảm nâng cấp 146 máy bay chiến đấu F16 A/B và lắp đặt ít nhất một radar AESA điện tử nhằm vỗ về Đài Loan sau cam kết với Trung Quốc, động thái làm Bắc Kinh nóng mặt.

Do vậy, Bắc Kinh luôn tức giận theo truyền thống: "Chúng tôi sẽ xem xét lại việc hợp tác quân sự với Washington".

Theo Pravda, mối đe dọa này không khiến Mỹ hoảng sợ, bởi Trung Quốc không thể “tự đưa mình vào thế yếu". Giả sử Bắc Kinh hạn chế hợp tác quân sự với Washington, họ tự hạn chế khả năng phát triển quân sự, nhất là hải quân và không quân. Do đó, người Mỹ không có gì phải lo lắng.

Trước đó, Trung Quốc tỏ thái độ giận giữ bởi “mưu đồ” của Mỹ đối với Đài Loan và Trung Quốc là nguyên nhân chính tạo ra mối bất hòa về vấn đề quốc phòng giữa hai bên. Nhưng đến nay Trung Quốc vẫn không thể thực thi bất cứ sự trừng phạt nghiêm khắc nào đối với Mỹ bởi những gì Mỹ đang làm phù hợp với các điều khoản của thỏa thuận trước đó với Trung Quốc.

Hiện Đài Loan vẫn nhận được bảo hộ từ Mỹ. Dù Mỹ đã rút các căn cứ quân sự ra khỏi hòn đảo, nhưng quân đội Mỹ vẫn có ảnh hưởng lớn ở những vùng lân cận của hòn đảo và từng nhiều lần ngăn chặn các nỗ lực của Hải quân Trung Quốc tiếp cận với Đài Loan.

Hồi năm 2007, Đài Loan đề nghị mua 66 máy bay chiến đấu F-16 C/D của Mỹ. Nhiều chuyên gia đánh giá, đây là mẫu phi cơ có hệ thống radar tốt hơn, cùng những vũ khí mạnh mẽ hơn so với 146 chiến đấu cơ F-16 A/B mà vùng lãnh thổ này đang sở hữu.

Sự hợp tác quân sự giữa Đài Bắc và Washington khiến Bắc Kinh giận giữ. Trong những năm gần đây, Trung Quốc tăng cường lực lượng quân sự sát đảo Đài Loan và áp dụng nhiều biện pháp ngăn chặn Mỹ tăng cường vũ trang đảo này.

Bắc Kinh còn tuyên bố rõ rằng Đài Bắc không đủ sức mạnh quốc phòng trong trường hợp xảy ra chiến tranh và không có phương án nào khả quan hơn là sát nhập vào đại lục.

Không phải ngẫu nhiên mà một số chuyên gia cho rằng Mỹ thất hứa với Trung Quốc trong vấn đề Đài Loan là cơ sở cho sự quả quyết "kỳ lạ" của Trung Quốc tại Libya, khi Bắc Kinh ủng hộ cho tình thế bất lợi của chế độ Gaddafi, phản đối nghị quyết 1973 mà NATO sử dụng nhằm thực hiện các cuộc không kích trên lãnh thổ Libya.

Mặt khác, mối tương giao với Tripoli được Bắc Kinh thực sự quan tâm trong nhiều thập kỷ gần đây, khi nhu cầu “vàng đen” nhập khẩu từ Libya đối với nền kinh tế của cường quốc đang lên này ngày càng tăng mạnh, chiếm tới 3% thị phần nhập khẩu hàng năm.

Hoàng Linh (theo Pradva)