Triều cường kỷ lục do 'lá phổi' thành phố bị bức tử

Trong đợt ngập vừa qua, triều cường dâng 1,57 m (cao nhất trong nửa thế kỷ qua) khiến cuộc sống của người dân rất khổ sở. Theo các chuyên gia, nguyên nhân chính là các "lá phổi" của thành phố đã bị giết chết.

Mới hết tháng 10, TP HCM đã có gần chục đợt ngập do triều cường dâng cao. Nhiều vụ vỡ bờ bao do áp lực quá lớn của nước triều gây nhiều thiệt hại cho các hộ dân hai bên bờ sông Sài Gòn. Đặc biệt, trong đợt triều cường cuối tháng 10 vừa qua, ngày 29/10, triều cường đã đạt mốc lịch sử khi dâng cao đến 1,57 m (mốc 2009 là 1,56 m).

Trước đó, trong đợt triều cường cuối tháng 9, một đoạn bờ bao thuộc khu phố 5 phường Hiệp Bình Phước (quận Thủ Đức) bị vỡ gần một mét, nhiều bờ bao khác bị nước tràn khiến cả trăm hộ dân bị ngập nặng.

Triều cường dâng cao khiến toàn bộ đường Kha Vạn Cân (quận Thủ Đức) chìm ngập trong nước. Ảnh: H.C.

Trong khi tình hình triều cường ngày càng dâng cao, năm sau cao hơn năm trước, thì hàng loạt công trình chống ngập của thành phố vẫn chưa thể phát huy tác dụng và đang bị trì trệ.

Trung tâm Điều hành chương trình chống ngập thành phố cho hay đã thực hiện các giải pháp cấp bách để ngăn chặn triều cường, trong đó đã lắp 511 cửa van ngăn triều. Hiện trung tâm tiếp tục rà soát các cửa xả thuộc những dự án mới hoàn thành để lắp van đồng bộ, xây dựng các bờ kè, tường ngăn triều tại các khu vực trũng thấp, vận hành 50 máy bơm cố định và di động để bơm nước xâm nhập...

Tuy nhiên, giải pháp căn cơ lâu dài giải quyết tình trạng triều cường lại trông chờ vào việc xây dựng hệ thống đê bao khép kín và 13 cống lớn từ Bến Súc (huyện Củ Chi) đến sông Kinh Lộ (Long An). Trong khi đó, dự án cống kiểm soát triều Nhiêu Lộc - Thị Nghè phải đến quý 1/2012 mới hoàn thành.

Theo Ban Chỉ huy phòng, chống lụt bão và tìm kiếm cứu nạn thành phố, nhiều công trình xây từ những năm trước vẫn chưa xong do thiếu vốn và vướng giải phóng mặt bằng. Năm 2011, UBND TP HCM đã chấp thuận triển khai, đầu tư 59 công trình chống sạt lở bờ sông, tiêu thoát nước, chống triều cường... Song đến nay chỉ 7 công trình được đưa vào sử dụng, số còn lại đang triển khai hoặc mới thẩm định hồ sơ.

Mổ xẻ nguyên nhân triều cường năm sau thường cao hơn năm trước tại TP HCM, TS Nguyễn Bách Phúc (Chủ tịch Hội Tư vấn khoa học Công nghệ và Quản lý TP HCM) cho biết, lâu nay chúng ta vẫn nghĩ nguyên nhân là biến đổi khi hậu làm mực nước biển dâng cao. Nhưng thực tế, 1995-2010, nước biển chỉ dâng cao tối đa là 2 cm trong khi thủy triều ở TP HCM lại dâng 20-25 cm và có thể cao hơn nữa.

"Các vùng sình lầy ở quận 7, Nhà Bè, vốn là những lá phổi, là nơi thoát nước cho toàn thành phố, nhưng chúng ta đã san lấp hết để xây dựng công trình nhà cửa. Vì vậy, triều cường tại TP HCM liên tục tăng cao như hiện nay là do chúng ta đã làm chết những lá phổi này", tiến Sĩ Phúc khẳng định.

Họp chợ trên nước vì triều cường dâng cao, ảnh chụp tại đường 36, phường Linh Đông, quận Thủ Đức ngày 27/10. Ảnh: H.C.

Cũng theo ông Phúc, nếu trong thời gian tới tiếp tục phát triển đô thị ở những khu vực này và xây bờ bao xung quanh thành phố thì tình trạng vỡ bờ bao sẽ nhiều hơn, ngập sẽ nặng hơn. Bờ bao có thể bảo vệ không cho nước tràn vào thành phố nhưng các khu vực bên ngoài sẽ phải chịu ngập thay, chưa kể áp lực nước lớn thì bờ bao chắc chắn không thể chịu nổi. Về lâu dài, thành phố cần đẩy mạnh đô thị hóa, xây dựng khu dân cư ở những khu vực có địa hình cao như quận 12, Hóc Môn, Củ Chi... Việc này sẽ góp phần tạo chỗ thoát nước cho thành phố.


Cùng quan điểm, tiến sĩ Ngô Văn Trường (nguyên Viện trưởng viện Quy hoạch thủy lợi miền Nam) cho rằng, do địa hình tự nhiên của TP HCM vốn đã thấp, ven biển nên khi xuất hiện triều cường và mưa dông kết hợp, nguy cơ dồn ứ nước vào vùng thấp là rất lớn. Trong khi đó nhiều kênh rạch tự nhiên đã bị san lấp làm giảm khả năng điều tiết. Các hiệu ứng tự nhiên ngày càng bất lợi cho việc thoát nước như biến đổi của lượng mưa, cường độ mưa (cả theo không gian và thời gian), triều dâng cao hơn, đất lún nhiều hơn…

Theo tiến sĩ Trường, để phòng chống ngập lụt cho TP HCM, bờ tả của sông Sài Gòn (vùng đệm trong tương lai) cần phải tính toán lại đảm bảo yếu tố kinh tế nhưng ít gây xáo trộn đời sống nhân dân. Cụ thể, cần quan tâm đến các giải pháp mềm, khu chứa nước, thoát nước, thích ứng với thiên nhiên, tránh “quy hoạch đuổi”, bị động, nặng về công trình như vừa qua. Từ trước đến nay, ngay các cơ quan chuyên nghiệp làm quy hoạch còn “lỗ hổng” lớn là chưa chú trọng đúng mức đến khâu quản lý sau quy hoạch.

Riêng về ngập do mưa cộng với triều trong nội thành, có thể dùng các biện pháp công trình trữ nước mưa. Cần đưa vào Luật xây dựng, các dự án lớn phải làm hồ trữ nước. Ví dụ như hồ ngầm cho khu Phú Mỹ Hưng, quận 7, khu Bình Phú, quận 6...

"Phải trả lại thể tích trữ nước như trước đây, hoặc lớn hơn, vì khu vực này ngày xưa là đầm lầy tự nhiên. Làm hồ ngầm quy mô lớn không chỉ có thể tích trữ nước thiên nhiên mà còn có nước sử dụng cho các mục đích khác", ông Trường nói.

Giáo sư Lê Huy Bá (Viện trưởng viện Khoa học công nghệ và Quản lý Môi trường TP HCM) cho rằng tình trạng nước triều dâng cao liên tục trong những năm qua còn do các nguyên nhân chủ quan như: quy hoạch đô thị, xây dựng tập trung quá dày đặc ở khu vực trung tâm, hiện tượng lấn đất kênh rạch diễn ra nhiều nơi...

"Nếu tình trạng này cứ tiếp diễn thì TP HCM sẽ ngập lụt như Thái Lan hiện nay là điều khó tránh khỏi", giáo sư Bá cảnh báo.

Theo Viện Khoa học thủy lợi miền Nam, đỉnh triều cường tại trạm Phú An trên sông Sài Gòn năm sau thường cao hơn năm trước. Trong khi đó, đỉnh triều cao nhất thường rơi vào tháng 12. Nhiều chuyên gia dự báo, từ đây đến cuối năm, triều cường sẽ tiếp tục dâng cao và nguy cơ vỡ bờ bao sẽ tiếp tục xảy ra.

Hữu Nguyên
Theo vnexpress

**************** mẹ bờ bao là cái gì vậy, còn triều cường nửa đó là caí ********* gì vậy **************** mẹ văn chương cs chỉ có 1 chó đồng lọai mới hiểu