Hiểm họa vũ khí ở Libya

TP - Tổng thư ký NATO hôm 3-11 kêu gọi Hội đồng Dân tộc Chuyển tiếp (NTC) đảm bảo an toàn các kho vũ khí rơi vào tay những tổ chức khủng bố như al- Qaeda, Maghreb

Một kho vũ khí ở Libya. Ảnh: Getty Images.

“NTC phải chịu trách nhiệm cho khu vực, trong đó có cả phòng ngừa buôn lậu vũ khí sang Bắc Phi. Như Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc nhấn mạnh, NTC phải dùng mọi biện pháp để kiểm soát tình hình. Các quốc gia láng giềng cũng phải hành động”, Tổng thư ký NATO Anders Fogh Rasmussen nói. Theo ông, dù liên quân chấm dứt sứ mệnh ở Libya từ ngày 31-10, nhưng lệnh cấm vũ khí ở Libya vẫn có hiệu lực.
Mới đây, một quan chức khác của NATO phát biểu trong cuộc họp kín với Đức rằng NATO mất dấu khoảng 10.000 tên lửa mà quân của ông Moammar Gadhafi thường dùng. Nhiều nhà ngoại giao nói một số vũ khí sử dụng trong cuộc chiến ở Libya được tìm thấy ở Sudan, khu vực Darfour.
Tháng trước, tổ chức Human Rights Watch tìm thấy kho vũ khí không được bảo đảm an toàn, với hàng nghìn thùng chứa súng ống, rocket ở gần sa mạc Libya. Chính quyền quốc gia này cũng phát hiện 2 xưởng sản xuất vũ khí hóa học và 7.000 thùng chứa uranium dạng thô.
Buôn lậu vũ khí, gồm súng máy, dàn phóng rocket, vượt biên giới sang Ai Cập “diễn ra suốt ngày đêm”, do các bộ lạc hùng mạnh kiểm soát, Adel al-Motirdi, chỉ huy đơn vị tuần tra biên giới Libya-Ai Cập nói. Các quan chức Israel nói rằng, một số loại vũ khí như vậy đã tới Dải Gaza chung biên giới với Ai Cập.
Mỹ cử chuyên gia vũ khí tới Libya, đóng góp 40 triệu USD để phá hủy tên lửa đất đối không có thể được sử dụng để bắn hạ máy bay. Các chuyên gia quốc tế khác cũng sớm có mặt ở Libya, giúp chính quyền mới của quốc gia này tránh để vũ khí hóa học, nhiên liệu hạt nhân rơi vào tay khủng bố.
Trong cuộc họp mới đây với Chủ tịch NTC Mustafa Abdel-Jalil, Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Ban Ki-moon kêu gọi Libya đẩy mạnh biện pháp bảo đảm an toàn vũ khí. Ông Jalil nói rằng, Liên Hợp Quốc nên giải ngân thêm từ số tiền hàng tỷ USD của ông Moammar Gadhafi bị phong tỏa ở các ngân hàng nước ngoài, để giúp Libya đẩy nhanh tiến độ giải giới và kiểm soát vũ khí.
Nhiều lữ đoàn thuộc quyền quản lý của NTC hiện sở hữu nhiều máy bay chiến đấu nhưng từ chối giải giáp vũ khí. Một số binh sĩ thậm chí sử dụng vũ khí giải quyết mâu thuẫn cá nhân với nhóm đối lập. Tuần này, nổ súng diễn ra tại thủ đô Tripoli.

Hải Minh
Theo AP, Time, Spiegel