Kỳ án “nhân chứng giả”…!

Ngay mấy mẩu gạch vỡ thu được tại khu vực hiện trường, được xem là hung khí nhưng CQĐT cũng không thể giám định được dấu vết liên quan đến vết thương của bị hại.


Từ một vụ xô xát

Vào đầu tuần tới, TAND huyện Mê Linh sẽ mở phiên tòa xét xử sơ thẩm lần 2 vụ án "Hồ Văn Chanh cố ý gây thương tích" ở xã Tiến Thịnh, huyện Mê Linh, Hà Nội. Trước đó, cuối tháng 12-2010, TAND huyện Mê Linh đã ra án sơ thẩm tuyên phạt hai anh em Hồ Văn Chanh, SN 1967 và Hồ Văn Hải, SN 1975, đều ở xã Tiến Thịnh, huyện Mê Linh mức án lần lượt là 30 tháng tù giam và 9 tháng tù (cho hưởng án treo) về tội "Cố ý gây thương tích". Tuy nhiên, tháng 5-2011 bản án sơ thẩm này đã bị HĐXX phúc thẩm TAND TP Hà Nội tuyên hủy để điều tra lại, vì không đủ căn cứ buộc tội.

Lần giở lại căn nguyên vụ án thì vụ xô xát giữa anh em ông Hồ Văn Chanh và gia đình ông Hoàng Văn Dũng xảy ra vào ngày 11-9-2009 tại trước cửa nhà ông Dũng (thôn Yên Thị, xã Tiến Thịnh). Hai bên sau đó trở về nhà sinh hoạt, làm việc bình thường. Tháng 2-2010, tức 5 tháng sau, bất ngờ bị hại Hoàng Văn Dũng được đưa đi trưng cầu giám định với kết quả bị thương tật 27%. Sau đó, Hồ Văn Chanh rồi Hồ Văn Hải bị bắt giam dù đây là vụ án thuộc trường hợp ít nghiêm trọng, Chanh và Hải có nơi ở ổn định và cũng không có dấu hiệu gây cản trở hoạt động điều tra để phải áp dụng biện pháp tạm giam. Cũng xin phân tích thêm về căn cứ pháp luật để áp dụng biện pháp bắt giam trong trường hợp này. Theo Điều 79 và Điều 88 Bộ luật Tố tụng Hình sự thì các bị can trong vụ án này chỉ bị bắt giam khi có căn cứ rõ ràng cho thấy các bị can "có thể trốn hoặc cản trở điều tra, truy tố, xét xử hoặc có thể tiếp tục phạm tội". Về vấn đề này, Luật sư Lâm Vương Sơn - Trưởng VPLS Lâm Vương Sơn (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho biết: Quá trình từ khi xảy ra xô xát đến khi có đơn tố cáo của bị hại thì Hồ Văn Chanh và gia đình không hề hay biết, không hề được thông báo về nội dung tố cáo theo quy định. "Bản thân Hồ Văn Chanh không biết mình đang bị "lặng lẽ" điều tra nên không thể có chuyện "có thể trốn, hoặc gây cản trở điều tra hoặc có thể tiếp tục phạm tội. Việc ông Hoàng Văn Dũng được đưa đi giám định thương tích cũng được "bưng" rất kín, đột nhiên ngày 5-4-2010- tức là 7 tháng sau vụ xô xát, Cơ quan CSĐT CA huyện Mê Linh ra lệnh khởi tố, bắt tạm giam Chanh trong khi bản thân Chanh không biết mình bị bắt vì cái gì. Ngày 25-6-2010, đến lượt Hải bị bắt giam. Như vậy, một vụ án không có tính chất nghiêm trọng, không có căn cứ để bắt giam nhưng hai anh em bị can Chanh, Hải vẫn bị bắt giam" - Luật sư Sơn nói.

2 anh em Chanh và Hải tại phiên tòa Phúc thẩm tháng 5-2011

Chứng cứ mơ hồ, nhân chứng có dấu hiệu được tạo dựng

Ở vụ án này, có nhiều "vấn đề" về chứng cứ. Kết quả giám định thương tật có những điểm mâu thuẫn với ghi nhận tình trạng ban đầu của bị hại tại Sổ trực Trạm Y tế xã ngày xảy ra xô xát 11-9-2009. Theo kết luận điều tra và cáo trạng thì thương tích của bị hại Hoàng Văn Dũng là chấn thương đa điểm tại hơn chục vị trí, nhưng tại Sổ trực Trạm Y tế xã Tiến Thịnh ghi nhận tình trạng của nạn nhân ngay sau khi xô xát là chỉ bị chấn thương 2 điểm: "rách góc trán phải" và "khoảng 1cm mũi xây xát có chảy máu đường mũi". Việc này khiến người ta thêm nghi ngờ rằng kết quả thương tích đã giám định không hoàn toàn do vụ xô xát này gây ra… Và quan trọng hơn, việc giám định sau vụ xô xát đến 5 tháng khi mà những vết thương (nếu có) đã lành và vì thế không thể chứng minh những thương tích này liên quan tới vụ xô xát vào tháng 9-2009 với anh em Hồ Văn Chanh hay do vụ xô xát, tai nạn nào khác xảy ra trước và sau đó. Luật sư Lâm Vương Sơn cho rằng, nếu căn cứ vào kết luận giám định để buộc tội bị cáo thì quá khiên cưỡng, bởi "Mặc dù kết quả giám định thương tích của ông Dũng là 27%, nhưng không xác định được vết sẹo mới hay cũ và có phải do các bị cáo gây nên hay do tác động nào khác, bởi thời gian xảy ra đã quá lâu, lại không có biên bản xem xét dấu vết thân thể của bị hại ngay sau khi xảy ra xô xát để đảm bảo sự chặt chẽ của quy trình tố tụng. Hơn nữa, ông Dũng còn khai trước tòa rằng ông là thương binh. Nên càng cần bóc tách làm rõ...".

Ngay mấy mẩu gạch vỡ thu được tại khu vực hiện trường, được xem là hung khí nhưng CQĐT cũng không thể giám định được dấu vết liên quan đến vết thương của bị hại. Luật sư Sơn cho rằng, cần thiết phải giám định xem viên gạch có dấu vết liên quan gì, có dính máu người hay không? Máu của bị hại hay máu của bị cáo (vì bản thân bị cáo cũng bị ném gạch khi xô xát)?...

Việc sử dụng lời khai nhân chứng trong vụ án này cũng có dấu hiệu không bình thường. Đáng chú ý, để kết tội các bị cáo, HĐXX sơ thẩm lần 1 đã không chấp nhận sự thay đổi lời khai rất quan trọng của hai nhân chứng Lê Thị Lợi và Nguyễn Thị Giá, trú tại xã Tiến Thịnh. Trước tòa, khi bị luật sư chất vấn và chỉ ra những mâu thuẫn, hai người này đã thừa nhận trước đó mình khai không đúng sự thật do phía bị hại nhờ vả. "Thật ra tôi không có mặt khi xảy ra xô xát. Chị Sáng (vợ bị hại-PV) nhiều lần nhờ tôi làm chứng việc anh Chanh, anh Hải cầm gạch đánh anh Dũng, còn gợi ý tôi khai như thế nào với CQCA…"- nhân chứng Lợi nói. Phớt lờ những lời khai mới này, HĐXX quay sang "túm" vào lời khai tại CQĐT của một số nhân chứng khác, mà hầu hết những nhân chứng này tránh không đến tòa dù được triệu tập. Tuy nhiên, tại phiên xử phúc thẩm ngày 6-5-2011, các lời khai này đều đã bị HĐXX phúc thẩm "bóc mẽ" vì thiếu cơ sở, mâu thuẫn với các lời khai khác hoặc tự mâu thuẫn với lời khai của chính mình. Đơn cử như việc hai nhân chứng tên Tâm và An chỉ mô tả hình dáng người đã đánh nhau với bị hại Dũng nhưng CQĐT lại có thiếu sót khi không tiến hành cho nhân chứng nhận dạng xem ai là người gây thương tích cho bị hại. Còn nhân chứng tên Hằng khai: "Trên đường đi thu gom rác thì nhìn thấy bị cáo đánh anh Dũng", nhưng Tổ trưởng tổ vệ sinh của chị Hằng có văn bản gửi cơ quan tố tụng khẳng định: "Chị Hằng không được phân công đi thu gom rác tại khu vực hiện trường vụ án". Bản án sơ thẩm lần 1 dựa trên những căn cứ buộc tội "có vấn đề" đến mức ngay cả đại diện VKSND TP Hà Nội tham gia phiên tòa phúc thẩm cũng thấy "thiếu chứng cứ buộc tội", đề nghị HĐXX hủy án sơ thẩm…

Án sơ thẩm lần 1 bị tuyên hủy vì không đủ căn cứ buộc tội, vụ án được điều tra lại và đến nay sau tròn 1 năm, phiên tòa sơ thẩm (lần 2) sắp diễn ra. Kết luận điều tra mới, cáo trạng mới, nhưng nội dung và chứng cứ buộc tội thì hầu như vẫn vậy. Không biết đến bao giờ "kỳ án" sẽ chấm dứt, chỉ biết bị cáo Hồ Văn Chanh hiện vẫn đang bị tạm giam, đến nay đã là 21 tháng liên tục, vì liên quan đến một vụ án ít nghiêm trọng mà căn cứ khởi tố, truy tố và phán tội mơ hồ đến vậy.

Hàng chục nhân chứng trực tiếp bị lờ đi? Trong quá trình xét xử sơ thẩm và phúc thẩm, rất đông người dân xã Tiến Thịnh bỏ công bỏ việc đến dự tòa dù phiên tòa kéo dài nhiều ngày. Gần 30 người dân nhận là nhân chứng của vụ án (nhưng không được triệu tập lấy lời khai) đã đồng ký vào một bản kiến nghị gửi tòa và các cơ quan chức năng kêu oan cho các bị cáo… "Việc Hoàng Văn Dũng bị thương là do ngã trong quá trình xô xát, chứ không phải nguyên nhân do Hồ Văn Chanh và Hồ Văn Hải đập gạch. Chúng tôi hòan tòan chịu trách nhiệm trước pháp luật về bản kiến nghị này" - Bản kiến nghị của họ khẳng định.

Hải Đăng