Zing Deal – Vì đâu nên nỗi?

Tin Zing Deal ngưng hoạt động gây xôn xao dư luận. Nhiều người tự hỏi tại sao sản phẩm của một tên tuổi cực lớn trong ngành internet lại phải từ giã cuộc chơi sớm tới vậy.

Nhất là với một thị trường đang phát triển mạnh mẽ và thu hút được sự chú ý của người tiêu dùng và của cả truyền thông như thị trường mua theo nhóm (hay còn gọi là mua chung).

Trả lời giới truyền thông về việc Zing Deal đóng cửa, Giám đốc đối ngoại VNG là bà Đoàn Đỗ Ngọc Thi cho rằng Zing Deal ngưng hoạt động không phải vì đang lỗ, mà là vì VNG muốn tập trung vào chiến lược cốt lõi của họ là thương mại điện tử và nền tảng người dùng, không đầu tư dàn trải vào các sản phẩm đòi hỏi nhiều về nhân lực và marketing.

Tuy nhiên, thực tế thì Zing Deal chính là một minh chứng rõ nhất cho thấy những bất ổn đang xảy ra trong mô hình tưởng như “ngon ăn” và thời thượng này. VNG được xem như một đối thủ lớn nhất trong làng internet Việt, với doanh thu từ game và dịch vụ mạng xã hội cả ngàn tỷ đồng mỗi năm, tiềm lực tài chính để VNG phát triển Zing Deal là rất lớn. Nếu xét riêng về tài chính nội bộ, Zing Deal là đối thủ có sức mạnh lớn nhất trên thị trường. Chưa kể trước khó khăn muôn thuở của các trang web mua chung là truyền thông, thì việc nắm trong tay mạng xã hội với khoảng 7 triệu người dùng (theo Google Ad Planner), Zing Deal cũng có lợi thế rất lớn.

Vậy, lý do nào để một đối thủ nắm trong tay tài chính vững mạnh, có công cụ truyền thông, lại dễ dàng từ bỏ miếng ngon này? Hơn nữa, nếu như trang web nảy sinh lợi nhuận, thì VNG có thể lựa chọn 2 hình thức, đổ tiền mạnh để đầu tư, hoặc giảm mức độ kinh doanh. Trao đổi với CafeF Biz, một vị chuyên gia đang tham gia thị trường mua chung dự đoán: nếu VNG chịu bỏ ra 1 triệu tới 2 triệu USD, cùng những lợi thế nêu trên để đầu tư vào Zing Deal, thì hầu như trang này sẽ đứng đầu khu vực TP. Hồ Chí Minh, thị trường sôi nổi nhất của các web mua chung. Đây cũng là mảnh đất mà cả 4 đại gia của ngành là Mua Chung (VCCorp), Nhóm Mua (Công ty diadiem.com ), Cung Mua (Công ty CP Cùng Mua), HotDeal (Vinabook) đang cạnh tranh quyết liệt.

Chỉ có một cách giải thích khả dĩ là Zing Deal hiện đang lỗ, và VNG không muốn rót thêm tiền để cạnh tranh với các trang web lớn hơn. Hiển nhiên, VNG chơi bài cắt lỗ, ngừng ngay dịch vụ này để đầu tư sang các sản phẩm khác.

Không chỉ Zing Deal, mà gần như tất cả các tay chơi của lĩnh vực này đều đang chịu lỗ. Một mô hình mà người người đổ xô vào làm kết cục lại chỉ dẫn tới lỗ - một câu chuyện tưởng như khó tin, nhưng có thực.

Bắt đầu từ gốc gác của mô hình mua theo nhóm, thì cả webiste Groupon nổi tiếng và đối thủ không đội trời chung Livingsocial đều đang gánh chịu lỗ. Groupon lỗ 228,21 triệu USD trong năm 2011, còn Livingsocial công bố khoản lỗ 558 triệu USD cho cả năm 2011.

Doanh thu và lỗ của các đại gia Groupon, Livingsocial

Làm kinh doanh là lấy lợi nhuận làm mục đích, nhưng tại sao các đối thủ trên lại cắn răng chịu lỗ? Câu trả lời là: phải chịu lỗ mới cạnh tranh được trong môi trường quá khốc liệt như vậy. Với một thị trường cạnh tranh cao, doanh nghiệp phải hấp dẫn người tiêu dùng bằng giá rẻ, mới thu hút được nhiều người mua và hấp dẫn nhà cung cấp. Các trang mua chung đều ra sức quảng bá rằng 3 bên đều được lợi với hình thức này: nhà cung cấp, trang web và người tiêu dùng. Thế nhưng để hút người tiêu dùng đến với mình, bản thân các trang mua chung lại phải chịu thiệt.

Ví dụ, trong trường hợp bình thường, một nhà cung cấp muốn bán một món hàng có giá 80.000 đồng, giá khuyến mại 50.000 đồng, thì trong 50.000 đồng mà người tiêu dùng trả cho trang mua chung, trang sẽ trả cho nhà cung cấp 30.000 đồng và giữ lại 20.000 đồng là đủ chi phí bỏ ra. Vậy muốn cạnh tranh, trang sẽ chọn cách chỉ giữ lại 15.000 đồng, 5.000 đồng sẽ được trừ vào giá sản phẩm, khi đó người mua chỉ cần trả 45.000 đồng. Vậy, với mỗi phiếu giảm giá bán ra, trang chịu lỗ 5.000 đồng.

Vì chấp nhận lỗ, nên để có tiền tái đầu tư, các trang mua theo nhóm đều giữ tiền của nhà cung cấp và trả chậm trong vòng 1 tới vài tháng. Nhưng số tiền từ nhà cung cấp vẫn chưa đủ để cho trang mở rộng. Vậy nên, các trang này phải kêu gọi đầu tư thêm từ nhiều nguồn. Tiền đầu tư chính là khoản tiền được họ tiêu dùng để mở rộng thị trường và bộ máy nhân lực.

Thông thường, khi một nhà cung cấp bán hàng trên các trang mua theo nhóm, thì kết thúc phiên bán hàng khoảng 15 ngày, trang web sẽ trả cho nhà cung cấp một số tiền nhất định. Tùy từng trang và tùy nội dung thỏa thuận, số tiền này thường không vượt quá 80% giá trị nhà cung cấp được nhận. Sau khoảng từ 1 tới 2 tháng, nhà cung cấp mới được nhận đầy đủ tiền. Khoản tiền được giữ lại này vừa để đảm bảo chất lượng dịch vụ, sản phẩm mà nhà cung cấp chuyển tải tới khách hàng, vừa là nguồn tiền chính để duy trì các trang mua chung.

Là mô hình luôn hướng tới lỗ, nên nếu càng mở rộng kinh doanh, thì trang web càng lỗ nặng. Mô hình của mua theo nhóm là hướng tới cái đích lỗ dài hạn. Một khi trang hết khả năng thanh toán, phá sản là tất yếu. Khi đó, nhà cung cấp không được trả tiền sẽ không chấp nhận phiếu giảm giá và chịu khoản lỗ về thương hiệu. Còn người tiêu dùng sẽ bị mất tiền bỏ ra và cảm thấy thất vọng về thị trường.

Việc Zing Deal ngưng hoạt động cho thấy những dấu hiệu bất ổn của mô hình tại Việt Nam, nhưng các trang mua chung vẫn đang rất tin tưởng vào tương lai của mô hình.

Kỳ sau CafeF Biz sẽ trở lại cùng bạn đọc với nhận định của những người trong cuộc về tương lai của ngành và phân tích những điểm mạnh yếu của các trang đứng đầu của mô hình đang nóng nhưng cũng đầy rủi ro này.

Miên Viên
Theo TTVN