Có thể nói chưa bao giờ người dân lại háo hức chờ đón kết luận của Thủ tướng về vụ án Tiên Lăng như trong những ngày vừa qua. Đọc toàn văn kết luận của Thủ tướng và theo dơi trên các phương tiện thông tin đại chúng nh́n chung người dân hài ḷng dù niềm vui chưa trọn vẹn!
Đa số mọi người cảm thấy vui mừng khi Thủ tướng trực tiếp ra tay vụ Tiên Lăng nhưng điều đó cũng chứng tỏ một sự thất bại của hệ thống pháp luật nước ta! Chẳng lẽ việc ǵ xảy ra không đúng ở hàng trăm quận huyện, hàng ngàn phường xă đều phải có Thủ tướng mới giải quyết được? Hệ thống Ṭa án của nước ta hiện đứng ở đâu? Ngành Tư pháp đang làm ǵ? Cơ quan nào có trách nhiệm bảo vệ người dân khi bị các quan chức chèn ép? Mặt trận Tổ quốc, các hội đoàn tất cả đều hưởng thuế của dân để làm ǵ? Nếu chỉ trông chờ vào ḷng tốt, ban ơn của cá nhân các quan chức, quan trên th́ khi các cá nhân các quan này, chính họ không c̣n tốt nữa, chính họ tham nhũng, chèn ép người dân th́ có cơ chế nào để phế truất họ? Người dân có quyền phúc quyết Hiến pháp, xây dựng pháp luật để bảo vệ ḿnh? Người dân có quyền biểu t́nh phản đối chính quyền nếu có sai trái một cách đàng hoàng, chính thức?
Trị bệnh mà không trị từ gốc rễ th́ trước sau sẽ c̣n có nhiều vụ Tiên Lăng khác nữa. Trước giờ, người dân phản đối “cưỡng chế” bằng nhiều cách khác nhau nhưng chưa có vụ nào dùng súng hoa cải như Tiên Lăng! Người dân không dám chống lại chính quyền, không đồng nghĩa với việc họ yêu quư hay kính trọng chính quyền hay hệ thống pháp luật hiện tại! Chỉ v́ họ thấp cổ, bé họng, nếu thưa kiện th́ Ṭa án lại nằm dưới sự chỉ đạo của chính quyền th́ kiện làm ǵ? Đó là lỗ hổng rất lớn mà đất nước sẽ phải chịu đựng đau đớn trong thời gian dài nữa!
Có thể hiểu việc phải trảm một số “con sâu” là việc làm để “tế thần”, nhưng c̣n dám làm là dũng cảm và trước hết là để cứu chế độ. Hy vọng rằng từ vụ này và cách xử lư nghiêm minh từ cấp thành phố Hải Pḥng đến huyện, xă là sự thức tỉnh về sự mất c̣n của chế độ – sự thức tỉnh chân thành. Nếu sau nầy, bọn bị xử lư mà “trệu trạo” cho “đầu thai” lên cái ghế ấm êm hơn ở chổ khác th́ chẳng c̣n ǵ để mà nói.
Cuộc sống là bất phương tŕnh chứ không phải phương tŕnh cho nên có dư luận chê trách bí thư thành ủy Hải Pḥng họp báo công bố kỷ luật chủ tịch huyện Tiên Lăng là qua mặt, không tôn trọng chính quyền. C̣n Thủ tướng “đề nghị” ngành tư pháp xét xử có chiếu cố t́nh tiết giảm nhẹ cho gia đ́nh anh Vươn là rất hợp đạo lư, vậy mà cũng có dư luận phê b́nh Thủ tướng từ cơ quan hành pháp “lấn sân” sang tư pháp!? Điều đó chứng tỏ người phê b́nh thật bàng quang, không hiểu luật pháp và t́nh h́nh thực tế của Việt Nam hiện nay.
Các phát ngôn và thái độ vô trách nhiệm của ông Đỗ Trung Thoại phó chủ tịch UBND thành phố Hải Pḥng, ông Đỗ Hữu Ca giám đốc sở công an thành phố, ông Vũ Hồng Chuân trưởng ban tuyên huấn huyện Tiên Lăng vv…thật tệ hại. Riêng về ông Đỗ Hữu Ca bộc lộ sự yếu kém về văn hóa, chính trị và nghiệp vụ công an thuộc vào loại điển h́nh (xem h́nh và phát ngôn của ông trên báo in và báo mạng). Nói nghe hoành tráng, huênh hoang nhưng để cho anh em ông Vươn trốn mất khỏi hiện trường mà không biết! Cũng chẳng hiểu lănh đạo thành phố nghĩ ǵ khi thành lập tổ công tác thực thi quyết định chỉ đạo của Thủ tướng lại giao cho chính ông phó chủ tịch Đỗ Trung Thoại đầy tai tiếng mất uy tín trong nhân dân làm tổ trưởng? Giao cho công an Hải Pḥng chịu trách nhiệm truy tố tội giết người của anh em ông Vươn chẳng khác ǵ vừa đá bóng, vừa thổi c̣i!?
- Sự kiện Tiên Lăng đă thức tỉnh nhận thức của Đảng và Nhà nước về ư chí, nguyện vọng của nhân dân, sự lạc hậu về mặt khoa học của thiết chế chinh trị, thiết chế bộ máy Nhà nước không c̣n phù hợp và hệ thống tổ chức gọi là các hội đoàn chính trị xă hội – tổ chức quần chúng là không c̣n đại diện cho hội viên của ḿnh, kể cả hội cựu chiến binh. Nhưng với thiết chế nầy và với nguyên tắc tập trung dân chủ th́ cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng suốt 30 năm không cách chức ai và Thủ tướng đuơng nhiệm Nguyễn Tấn Dũng xử vụ Tiên Lăng, Hải Pḥng như vậy là đúng mực của cái thể chế không rơ ràng, giữa muôn trùng tầng nấc, và bây giờ thêm “các nhóm lợi ích”…người chủ tŕ như đứng giữa một rừng cạm bẫy…Chết như chơi, đừng ai nói giỏi (ngôn ngữ của Anh Hai Nam bộ Bẩy Nhị nguyên chủ tịch ủy ban nhân dân tỉnh An Giang)!
Vụ Tiên Lăng làm chúng ta giật ḿnh v́ bộc lộ tất cả sự yếu kém của thể chế và cơ chế vận hành của bộ máy quyền lực quốc gia trước t́nh h́nh Trung quốc tuyên bố “lợi ích cốt lơi ở Biển Đông” và Mỹ tuyên bố “Bảo đảm tự do lưu thông hàng hải của Biển Đông”…Họ nói thật và làm thật, và đang ùn ùn bày binh bố trận không ngừng. T́nh h́nh nầy Đảng ta phải làm cái ǵ hơn cả hội nghị Ban chấp hành Trung ương lần thứ 4 với hai Nghị quyết hội nghị đề ra (v́ khi hội nghị th́ chưa có vụ Tiên Lăng) nên chưa thấy hết “gót chân Asin” mà ngay như thực hiện hai Nghị quyết ấy không biết phải bắt đầu từ đâu để không trùng vào “bánh xe” của các lần trước (đâu cũng vào đấy)! Lo cho chế độ, lo cho dân chúng và có cả cái tôi trong đó làm cho nhiều người mất ngủ!
Vấn đề quan tâm nhất hiện nay là số phận của anh Vươn sẽ ra sao? Truy tố anh Vươn vào khung tội giết người mà ngay từ khi bắt giữ tra hỏi cả hơn tháng trời cũng không có mặt luật sư cùng tham gia là vi phạm trắng trợn luật tố tụng h́nh sự!
Nh́n nụ cười và phát biểu cám ơn Đảng, Nhà nước và Thủ tướng của gia đ́nh anh Vươn không phải chỉ là nụ cuời hạnh phúc mà c̣n là nụ cười của niềm tin và hy vọng vào những điều tốt đẹp sẽ chờ đón gia đ́nh bé nhỏ này ở phía trước.
Điều đau ḷng là họ không nghĩ sâu xa về kết luận của Thủ tướng: “Chỉ đạo cơ quan bảo vệ pháp luật khẩn trương đưa vụ án “giết người và chống người thi hành công vụ ra xét xử công khai, bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật.” Tuy nhiên, Thủ tướng vẫn kiến nghị các cơ quan tiến hành tố tụng xem xét t́nh tiết giảm nhẹ đối với bị cáo do các quyết định không đúng pháp luật của UBND huyện Tiên Lăng. Những người am hiểu về luật pháp c̣n đang tranh luận đây có phải là vụ chống người thi hành công vụ hay không mà ngay cả súng hoa cải cũng không nằm trong danh mục bị cấm tàng trữ, thực tế hậu quả mới gây bị thương nhẹ cho 6 người đi cuỡng chế trái pháp luật đă vội kết luận phải xử theo tội giết người liệu có thấu t́nh đạt lư!?
Xin lưu ư rằng theo Bộ luật h́nh sự, Điều 9: Không ai bị coi là có tội khi chưa có bản án kết tội của Toà án đă có hiệu lực pháp luật. Điều 93. Tội giết người th́ bị phạt tù từ mười hai năm đến hai mươi năm, tù chung thân hoặc tử h́nh. Phạm tội không thuộc các trường hợp quy định tại khoản 1 điều này, th́ bị phạt tù từ bảy năm đến mười lăm năm. C̣n nếu chỉ bị khép và tội “chống người thi hành công vụ” th́ khung h́nh phạt thấp hơn nhiều, chỉ “bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến ba năm”. Nếu cố t́nh ghép tội anh Vươn th́ cũng chỉ nằm trong Điều 257 là tội chống người thi hành công vụ chứ không thể tội giết người. Luật sư bào chữa trước tiên sẽ phải bảo vệ quan điểm này. Sau đó là đề nghị xem xét t́nh tiết giảm nhẹ đặc biệt cho anh Vuơn. Toà án có thể quyết định một h́nh phạt dưới mức thấp nhất của khung hoặc chuyển sang một h́nh phạt khác thuộc loại nhẹ hơn. Lư do của việc giảm nhẹ phải được ghi rơ trong bản án.
Trong y học không ai đi điều trị triệu chứng mà phải trị nguyên nhân. Quản trị của tất cả các nước trên thế giới cũng đi theo quan điểm này, t́m nguyên nhân của vấn đề để điều trị, không điều trị ngọn. Mục đích động cơ của gia đ́nh anh Vươn là bảo vệ cái đúng, v́ lẽ phải của cuộc sống nhưng hành vi là vượt quyền tự vệ chính đáng! Chính quyền sai, người thi hành công vụ cứng nhắc, mù quáng thiếu cái tính (common sense), người dân bị dồn vào bước đường cùng bắt buộc phải phản kháng tự phát để nói lên tiếng nói của ḿnh. Hăy trị nguyên nhân, những người làm sai phải từ bỏ áo mũ cân đai, người thi hành cứng nhắc phải đuợc nhắc nhở, nâng cao năng lực phán đoán trước khi hành động.
Vấn đề ở chỗ nếu nguời ta cứ xăm soi vào cái chỗ “dân chống chính quyền” để ghép tội anh Vươn, thử hỏi họ có tự vấn luơng tâm khi nghiên cứu vụ án tương tự đồng Nọc Nạn từ thời Pháp thuộc!? Nếu Thủ tướng và những người có trách nhiệm đă nh́n nhận ra là chính quyền sai và dân chỉ bảo vệ lẽ phải chống lũ cường hào, ác bá mới chứ không phải chống chính quyền th́ là hồng phúc cho đất nứớc và cho người dân. Tuy có lỗi nhưng hiện tượng anh Vươn đă giúp ích to lớn cho Nhà nước điều chỉnh chiến lược của cả một quốc gia và đó càng thể hiện sự dân chủ và một chính quyền do dân, v́ dân.
Vụ án anh Vươn là vụ án rất khó căn cứ vào các văn bản pháp luật hiện hành c̣n nhiều bất cập. Một ngựi bạn của tôi là luật sư đuợc đào tạo ở Liên Xô kể rằng năm 1971 khi lần đầu tiên được nghe bài giảng của 1 viện sỹ (lúc đó là đương kim chánh ṭa IC), ông mở đầu bài giảng như sau:
- Trong chế độ của chúng ta, luật pháp là ǵ?
-…..(im lặng)!
- Luật pháp là con lừa, nó đi đâu là tùy thuộc vào người ngồi trên lưng nó!
Trong bối cảnh luật pháp ở nước ta hiện nay, vụ án anh Vươn cần phải tạo ra ÁN LỆ có nghĩa là kết quả đuợc suy đoán theo hướng có lợi cho người bị hại dựa trên đạo lư và lương tâm của thẩm phán và nguyện vọng của nhân dân. Thăm ḍ ư kiến nhiều ngựi dân quê tôi ở Thái B́nh, đều mong muốn và tin tưởng anh Vươn đuợc pháp luật THA BỔNG nghĩa là có tội nhưng chưa đến mức xử lư h́nh sự. Phải chăng đó chính là cái kết có hậu cho cả ngựi dân và chính quyền!
Tô Văn Trường
Theo: danluan