Nỗi đau không tên gọi

Chị tên Vân, một cái tên rất đẹp như vóc dáng của mình, với giọng nói nhẹ nhàng và phong thái nhanh nhẹn. Nhìn vẻ bề ngoài không mấy ai tin chị là nạn nhân của tệ nạn Buôn Bán Nô Lệ được bao bọc bởi một tên gọi mỹ miều là Xuất Khẩu Lao Động.

Chị được sinh ra và lớn lên tại vùng đất của tỉnh Hải Dương. Khi đến tuổi trưởng thành chị cũng lấy chồng sinh con như bao người phụ nữ khác. Cuộc sống gia đình không được hạnh phúc như mong muốn. Anh chị đã ly hôn để giải thoát cho nhau; chị chịu trách nhiệm nuôi dậy con. Chị đã cố gắng làm việc kiếm tiền với hết khả năng của mình hy vọng có thể nuôi con ăn học. Nhưng cuộc sống quá khó khăn với những đồng tiền công ít ỏi mà chị vừa phải trả tiền thuê nhà và tiền ăn học cho con.


Năm 2004 chị nghe đài, báo, ti vi cùng nhiều người dân trong vùng nói đến việc đi xuất khẩu lao động tại Đài Loan với mức lương cao. Chị nghĩ chỉ cần chịu khó làm việc sau 2–3 năm về sẽ có được ít tiền làm vốn. Chị quyết định gửi con nhờ mẹ chị nuôi hộ và vay tiền anh em bạn bè đóng cho Cty DLKS Thái Bình “gọi tắt Cty Môi giới VN” làm thủ tục Xuất Khẩu Lao Động sang Đài Loan.


Cũng như bao nhiêu người Lao Động Việt Nam khác, trước khi đi chị không được biết quyền lợi và nghĩa vụ của mình ở Đài Loan (ĐL) và khi gặp nạn phải tìm đến đâu để nhờ giúp đỡ. Khi sang tới ĐL chị đã bị Cty môi giới ĐL đưa đi làm ở hết nhà chủ này đến nhà chủ khác với những công việc nặng nhọc. Chị bị chủ và môi giới cấm không được đi ra ngoài, không được giao lưu với bất kỳ ai mà họ không cho phép. Hàng tháng chị được lĩnh số tiền lương rất ít ỏi, Sau gần 1 năm làm việc vẫn không đủ tiền cho chị gửi về trả số nợ chị đã vay để làm thủ tục Xuất Khẩu. Vì không được giao lưu với người bên ngoài, mọi thắc mắc chị đều kiến nghị với cô phiên dịch người Việt Nam. Thay vì được giải đáp, cô phiên dịch đã hăm doạ sẽ báo với chủ để trả về nước và những thông tin nếu có, chỉ là những lời dối trá.


Một ngày đầu năm 2005, trong khi đang làm việc chị bị cảnh sát ĐL bắt. Chị rất ngạc nhiên không hiểu vì lý do gì. Sau đó chị mới biết mình đã bị Cty môi giới báo bỏ trốn khi vừa đến được ĐL vài hôm. Dựa vào lời khai của chị các cơ quan của chính phủ ĐL đã vào cuộc điều tra. Họ xếp chị vào danh sách nạn nhân của tệ nạn Buôn Bán Nô Lệ Lao động sau khi bị giam trong tù 8 tháng 4 ngày cùng những lao động bất hợp pháp khác để điều tra. Lúc này chị đã mắc bệnh trầm cảm nặng và cùng với rất nhiều chứng bệnh khác. Sau khi được tư cách là nạn nhân bị Buôn Bán Nô Lệ Lao Động, Bộ Di Dân Đài Loan đã chuyển chị cho Bộ Lao Động đã bàn giao chị cho Văn Phòng Đại Diện VN tại Đài Loan. Ngày 23/09/2005 chị viết giấy ủy quyền cho VPĐDVN tại Đài Loan có nội dung như sau:


Tôi yêu cầu pháp luật giúp tôi buộc cô Dương phải bồi thường Hợp đồng mà cô Dương đã vi phạm.


Yêu cầu cô Dương phải có trách nhiệm bồi thường sức khỏe mà cô đã làm hại tôi phải ngồi tù oan là 8 tháng 4 ngày. Đồng thời bồi thường danh dự cho tôi, và yêu cầu cô phải có trách nhiệm về những thiệt hại mà cô đã gây ra cho tôi.

Ngày 30/09/2005 họ đưa chị về Việt Nam. Sau khi về VN chị đã khiếu nại Cty môi giới VN rất nhiều lần. Ngày 15/06/2007 họ đã phải bồi thường cho chị 60.000.000 đồng với tên gọi là “Hỗ Trợ”. Chị đã dùng số tiền này để chữa bệnh. Khi bệnh chưa khỏi thì tiền đã hết, chị lại phải bươn chải làm việc kiếm sống và ròng rã 5 năm trời chị liên tục lặn lội đến Cục Quản Lý Lao Động Ngoài Nước và gọi điện sang VPĐD Việt Nam tại Đài Loan để hỏi về vụ án của mình, nhưng chị đều được trả lời với những từ quanh co.


Ngày 12/08/2010 tôi hướng dẫn chị làm đơn yêu cầu Cục Quản Lý Lao Động Ngoài Nước và VPĐD Việt Nam tại Đài Loan trả lời bằng văn bản về vụ án của chị.


Sau 02 tháng chị nhận được công văn của Cục Quản Lý Lao Động Ngoài Nước đề ngày 05/10/2010 trả lời là Tòa án cao cấp Đài Loan đã có phán quyết phúc thẩm cuối cùng tuyên phạt cô Dương Nhã Kỳ 3 tháng tù giam, được phép đóng tiền thay thế hình phạt tù giam mà không hề đính kèm phán quyết của tòa để biết phán quyết đó ra ngày tháng năm bao nhiêu?

Khi xem kỹ toàn bộ hồ sơ thì vụ án này là Chính Phủ Đài Loan khởi tố bị can Dương Nhã Kỳ vi phạm Điều 214 Luật Hình sự vì đã có hành vi giả báo lao động Nguyễn Thị Vân bỏ trốn. Có nghĩa “chị Vân chỉ là nạn nhân trên cương vị nhân chứng”. Còn Văn Phòng Đại Diện Việt Nam tại Đài Loan biết rõ chị là nạn nhân của tệ nạn Buôn Bán Nô Lệ. Chị được quyền ở lại ĐL để chữa bệnh với các bác sĩ tâm lý và xin luật sư miễn phí của chính phủ Đài Loan để khiếu kiện. Nhưng khi nhận giấy ủy quyền của chị họ lại không hề giúp chị khiếu kiện hay hướng dẫn chị làm thủ tục khiếu kiện để đòi lại quyền lợi và danh dự của mình.


Khi này căn bệnh trầm cảm của chị lại tái phát, mỗi khi nhắc đến vụ án này lúc chị khóc, lúc chị cười không kiểm soát được. Tôi nói với chị vụ án của chị rõ ràng thế này tôi sẽ giúp được chị. Tôi đề nghị chị ưu tiên hiện tại là lo chữa bệnh để có sức khỏe, ổn định tinh thần. Tôi nói với chị “khi chị có tinh thần và cơ thể khỏe mạnh thì chị sẽ có tất cả, tôi luôn ở bên chị.”


Vài tháng sau chị nói “em ơi, từ khi nghe lời em, chị đã không quan tâm đến vụ án đó nữa, bây giờ chị thấy mình rất mạnh mẽ và thanh thản chị quyết định thôi không khiếu kiện và quên đi khoảng thời gian đau buồn đó để sống với hiện tại, hy vọng mọi điều tốt lành sẽ đến với chị.”


Tôi xin cầu chúc mẹ con chị mạnh khỏe, bình an, nụ cười luôn nở trên môi để vượt qua những gian khó của cuộc đời.


Hà Nam 03/2012

Trần Thị Nga