Chàng đầu bếp trưởng thành từ trại giam

- Những ngày cải tạo lao động trong trại giam Nam Hà đã đưa chàng trai trẻ bị bắt về tội cướp tài sản đến với nghề nấu ăn như một cơ duyên để rồi hôm nay, Đại có thể tự tin đảm nhận vai trò của một đầu bếp chính.

Vấp ngã vì được nuông chiều thái quá

Không muốn được đưa hình lên báo, đó là lý do duy nhất Nguyễn Văn Đại, sinh năm 1987, quê ở Bình Lục, tỉnh Hà Nam giao kèo với tôi trước khi kể về cuộc đời sóng gió của mình.

Theo lời Đại thì tại anh đã có người yêu và dẫu biết rằng sớm muộn thì ông bố vợ tương lai cực kỳ khó tính kia sẽ biết tới bản lý lịch “đen” của chàng rể quý nhưng anh muốn tự mình nói ra chứ không muốn ông cụ biết được nhờ báo chí.

Đại sắp có vợ, một thanh niên cách đây 2 năm còn bước những bước ngập ngừng khi được đặc xá trở về, giờ đã khẳng định được chỗ đứng của mình trong xã hội, đủ tự tin để đi tìm hạnh phúc lứa đôi.

Sinh ra trong một gia đình có 5 chị em, là con út lại là con trai độc nhất nên khỏi phải nói là Đại được cưng chiều thế nào. Con nhà nông nhưng Đại chẳng thiếu thứ gì, từ tiêu chuẩn ăn đến người chăm sóc cứ như con nhà khá giả.

Lớn lên trong sự cưng chiều của cả gia đình, Đại cứ nghĩ mình là trung tâm của vũ trụ, thích gì được nấy, nhiều khi chỉ cần rơm rớm nước mắt là ông bố đã quát tháo om sòm, bắt vợ và đám con gái phải thực hiện ngay ý muốn của quý tử.

Thấy anh chăm chỉ, yêu nghề, chủ nhà hàng đã giao cho anh đứng bếp chính và niềm vui như được nhân lên gấp bội khi cùng một lúc anh nhận được cái gật đầu đồng ý của cô bạn làm cùng.

Thậm chí những khi giáp hạt, gạo không đủ nấu một bữa cơm cho cả nhà nhưng riêng Đại vẫn có một lồng cơm trắng (hai chiếc bát con bỏ cơm nóng vào giữa rồi úp lại với nhau thành một lồng cơm), ủ trong chăn cho ấm và mấy miếng thịt rim.

Chưa biết đói, chẳng bao giờ phải đụng tay vào bất cứ việc gì nên Đại cứ nghĩ nghĩa vụ của mình là đưa ra yêu cầu và phải được đáp ứng còn nhiệm vụ của các chị là không được từ chối nếu không muốn bị bố cho ăn đòn.

Đại bảo anh chẳng trách bố mẹ vì quá nuông chiều mình nhưng xét ra cách dạy con của họ có phần thái quá nên cậu sớm hỏng.

Đại không nhớ mình lúc bé mình đã đành hanh thế nào để các chị ăn đòn oan nhưng sau này khi vào trại giam, có thời gian ngẫm nghĩ lại những việc mình đã làm, Đại mới thấy sao ngày ấy, có lúc mình “ác” thế.

Vào một buổi chiều mùa đông rét ngọt, Đại mải chơi, đến lúc về nhà thì đã quá bữa cơm chiều. Thấy bếp nguội tanh, các chị mỗi người một việc đang lúi húi dọn dẹp, Đại tưởng mọi người ăn hết cơm của mình nên lăn ra ăn vạ không ngờ bữa đó cả nhà ăn canh nấu vì hết gạo.

Có lồng cơm phần Đại ủ trong chăn nhưng vì vẫn còn đói nên người chị kế trên Đại đã lén ăn vụng. Thấy chị gái bưng ra bát cơm đã lẹm đi một nửa, mắt lấm lét nhìn bố mà miệng thì luôn xin lỗi, Đại không chịu để yên, cứ thế la toáng lên.

Bố Đại khi ấy đang ở bờ ao, sắp rau bắp cải lên sọt để sớm mai đi chợ sớm, nghe tiếng hét của cậu con trai quý tử liền chạy vào rồi chẳng để cho mấy cô con gái kịp thanh minh, ông rút ve bừa vụt túi bụi.

Nhìn các chị oai oái kêu khóc, xin bố tha lỗi, Đại vênh mặt đắc chí, không hề thương chị mà trong đầu chỉ nghĩ một điều rằng tại các chị có lỗi.

Điện tử ùa về làng quê kéo theo cơn lốc là vô khối những trẻ em hư, trốn học đi chơi, trong số đó có Đại. Đang học hành tử tế, bỗng một ngày Đại thấy ngại đến trường, Đại tuyên bố nghỉ học khi chỉ còn 1 năm nữa là nhận bằng tú tài.

Tưởng sẽ bị bố nện cho một trận đòn đau vì các chị ai cũng học hết cấp ba, ai dè vốn chiều con từ nhỏ nên bố Đại đồng ý ngay quan điểm không học cao, nhiều người vẫn sống tốt. Ông tuyên bố cho Đại “xả hơi” đến khi tròn 18 tuổi sẽ cho đi học nghề.

Không phải vướng bận học hành, việc nhà đã có các chị gái, suốt ngày Đại lông bông với đám choai choai trong làng đã nghỉ học, là cà hết quán điện tử này tới quán chat khác. Thú vui duy nhất của Đại khi ngồi trước bàn vi tính là tán chuyện gẫu với những người xa lạ.

Theo lời Đại thì anh không thích chơi game, không thích trò chơi bạo lực mà chỉ thích chat vì đấy là nơi để anh ta tha hồ khoác lác, tha hồ chứng tỏ mình là người quan trọng mà không sợ bị ai bóc mẽ.

Trong đám thanh niên ở làng, Đại chơi thân nhất với Lâm bởi cả hai cùng có một điểm chung là bỏ học giữa chừng và đều thích được “nổ” khi tán gẫu.

Giống như một quy luật khó tránh khỏi khi không đủ tiền nuôi cơn nghiện điện tử ắt phải xoay xở, với Đại và Lâm cũng thế. Xin tiền bố mẹ, thậm chí thó trộm tiền của người thân mãi rồi cũng có lúc bị phát hiện.

Trong lúc bí tiền chơi bời, hai tên rủ nhau đi cướp và mục tiêu mà họ nhắm tới là những học sinh trường dân lập ở gần nhà. Khoảng đầu giờ trưa, lợi dụng thời điểm mọi người nghỉ trưa, Đại và Lâm lại đứng đón lõng những học sinh đi học sớm, dùng dao uy hiếp họ để lấy xe đạp mang đi bán, lấy tiền chơi điện tử.

Năm 2006, Đại và Lâm bị bắt sau khi gây ra mấy vụ cướp tài sản của học sinh, phải trả giá bằng mức án 5 năm tù. Ngỡ ngàng, ân hận và xấu hổ, bố Đại không gượng nổi, đổ bệnh nằm liệt giường, mọi việc trong nhà dồn hết lên đôi vai gầy của mẹ Đại và mấy người chị.

Thật may là Đại được thi hành án ở trại giam Nam Hà, cách nhà vài chục cây số nên chuyện thăm nom, tiếp tế vì thế được thường xuyên hơn.

Trong cái rủi có cái may

“Đúng là số em vẫn chưa hết vận đỏ” - Đại cười toe toét, khẽ ngửa đôi tay đang cầm quai chảo trên bếp và trong nháy mắt, cái trứng tráng tròn như vầng trăng đã nằm gọn trên chiếc đĩa.

Xếp thêm vài cọng rau mùi, Đại bảo lắm lúc vẫn cứ băn khoăn tự hỏi phải chăng nghề đầu bếp đã chọn anh nên đã chờ tới khi anh vào trại giam để “gặp gỡ”.

19 tuổi đã khoác trên mình tấm áo tù với tội danh cướp giật, những khi không phải đi làm, có thời gian để nghĩ, Đại cứ thấy tiếc cho đời mình rồi tự nhủ chắc sau này ra trại chắc suốt đời chỉ còn mỗi nghề lấy đường cày làm đích ngắm, ai ngờ vẫn chưa hết cơ hội.

Sau thời gian học nội quy trại, được học rất nhiều nghề từ trồng rau, tạo cây cảnh, khâu bóng tới làm đá mỹ nghệ nhưng chẳng việc nào Đại làm ra hồn.

Thấy Đại quá vụng về, cán bộ quản giáo cho anh về làm ở đội bếp ở phân trại trung tâm với nhiệm vụ là nhặt rau vo gạo, nhóm lò, nhào than, thi thoảng cùng mấy người khỏe mạnh mang xe bò đi lấy gạo, thực phẩm về cho phân trại.

Thời gian đầu mới về đây, Đại chỉ nghĩ làm cho xong việc nhưng rồi công việc của những người đứng bếp khiến cậu thấy tò mò. Để ý quan sát, Đại thấy việc nấu nướng không hề đơn giản là nấu chín và ăn được mà mỗi một loại thực phẩm có một bí mật thú vị riêng, phải làm sao hiểu được “bản tính” của nó để món ăn thêm hấp dẫn.

Chăm chú học hỏi, Đại mới hiểu được câu ca “thịt phải hành, canh phải mắm” và nắm bắt được một số điều cơ bản khi chế biến món ăn.

“Ở trại giam, các món ăn đơn thuần, không phải nơi để mình có điều kiện để học hỏi những món ngon, món lạ, độc đáo nhưng đấy là thời khắc quan trọng làm thay đổi suy nghĩ, hướng đi của cuộc đời em” - Đại thẳng thắn.

Thời gian vất vả với những nồi cơm to đùng, những chảo thịt rim “vật vã” đã giúp Đại nâng cao tay nghề lên rất nhiều.

Anh bảo gạo trong tù không “thuần chủng” như ở bên ngoài, nếu không khéo sẽ trên nát, dưới khê, tứ bề sống sượng còn thức ăn thì nếu không có kinh nghiệm xào nấu, thịt trong chảo sẽ mỗi miếng một kiểu dính muối.

Nghe các phạm nhân đứng tuổi dạy bảo, Đại thấy nghề nấu nướng thật công phu nên quyết tâm theo học. Anh dự định sau này ra tù sẽ đi học nghề nấu ăn và kiếm sống bằng công việc này.

Quốc khánh năm 2009, Đại được đặc xá sau khi đã thi hành án được 3 năm. Ngập ngừng bước chân trở về, Đại bỗng thấy run vì không biết có đoạt tuyệt được với quá khứ để đến với nghề đã dự định. Cứ nghĩ tới những ngày vụng dại, Đại lại do dự vì sợ bị mọi người từ chối.

Đại bảo dẫu đã chuẩn bị sẵn tư tưởng rằng nếu bố mẹ có ngăn cản thì anh cũng quyết tâm đi học nghề nấu ăn nhưng nếu được gia đình hậu thuẫn thì có động lực hơn rất nhiều. Chần chừ mãi rồi Đại cũng rụt rè thông báo ý định của mình, không ngờ bố mẹ hưởng ứng ngay.

Khoác ba lô lên Hà Nội tìm chỗ học nghề, Đại biết sau lưng mình là những đôi mắt lo âu xen lẫn hy vọng của cha mẹ và các chị. Đã một vài lần vì nhớ nhà, không có người bầu bạn, anh ra quán điện tử chơi nhưng không phải để tán gẫu như ngày xưa mà là để tìm hiểu về các món ăn.

Đại bảo thực ra không phải ngay từ đầu anh đã có ý chí sắt đá như thế mà cũng đã ba, bốn lần chuyện phiếm với bạn ảo rồi. Nhưng khi đêm về, anh lại tự chất vấn lương tâm rồi cảm thấy có tội với người bố liệt giường, thấy có lỗi với bác phạm nhân già đã tỉ mẩn chỉ bảo cho anh từ cách chọn thức ăn đến cách nấu nướng.

Để không bị lôi kéo vào sự mê hoặc của trò chơi điện tử, của những câu chuyện tào lao trên mạng, mỗi khi không kìm được lòng mình ra quán net, Đại lại tìm các món ăn các miền ra đọc, xem cách trang trí của từng vùng miền rồi cẩn thận ghi vào cuốn sổ.

Gần một năm theo học, Đại đã có một chút vốn đến các quán ăn, nhà hàng xin phụ việc vừa để có chỗ thực hành vừa lấy tiền tiếp tục nâng cao tay nghề.

Thấy anh chăm chỉ, yêu nghề, chủ nhà hàng đã giao cho anh đứng bếp chính và niềm vui như được nhân lên gấp bội khi cùng một lúc anh nhận được cái gật đầu đồng ý của cô bạn làm cùng.

Giờ thì Đại có thừa tự tin để kể về lần vấp ngã của mình. Anh bảo đã chuẩn bị tinh thần để cùng người yêu về ra mắt bố vợ tương lai dù biết “phụ huynh” của người yêu rất khó tính và gia trưởng.

Con đường anh đi chưa phải đã hết chông gai nhưng tôi tin chàng thanh niên có nước da bánh mật này sẽ có cách thuyết phục bố vợ giống như cách anh trở thành đầu bếp khi mới 24 tuổi.


Vĩnh Hà
theo PNTD