Sắm tàu ngầm: Australia lưỡng lự hàng nội và ngoại

Chính phủ Australia đang cân nhắc phát triển lực lượng tàu ngầm của riêng mình với các lựa chọn tự phát triển hoặc mua sắm từ các đối tác nước ngoài ở châu Âu hoặc Mỹ.

Nhiều chuyên gia nhận định, chính phủ Australia đang tự chuốc lấy thảm họa với chương trình quốc phòng lớn chưa từng có của nước này: mua sắm một loạt tàu ngầm mới. Các nhà lãnh đạo của nước này đã quyết tâm dành tới hơn 30 tỷ USD trong việc thiết kế, chế tạo khoảng 12 tàu ngầm mới bằng lực lượng trong nước.

Tuy nhiên, quyết định đối mặt với hàng loạt chỉ trích, nhấn mạnh rằng điều này là sai lầm nghiêm trọng, chương trình chắc chắn sẽ bị trì hoãn, mức chi phí sẽ lên cao quá mức và sẽ không phù hợp với nhu cầu quốc phòng quốc gia.

Tại sao chính phủ Australia có thể tự đặt mình vào quyết định tồi tệ này? Rõ ràng, nhiều nhà hoạch định chính sách chính đã không đánh giá đúng thực trạng của Australia rằng, nước này đang đối mặt với nhiều thách thức an ninh hơn trong tương lai, đặc biệt là từ phía Trung Quốc - cường quốc đang đẩy mạnh tầm ảnh hưởng ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương và phát triển mạnh lực lượng hải quân.

Các nhà chiến lược Australia đang tìm giải pháp cho việc tạo ra lực lượng tàu ngầm hiện đại và mạnh mẽ, đảm bảo khả năng răn đe của nước này. Ảnh minh họa: Wikipedia.

Theo báo cáo hàng năm của Lầu Năm Góc về sự phát triển quân sự của Bắc Kinh, tiến bộ trong khả năng giám sát, tên lửa, không quân và hải quân đang chuyển mình mạnh mẽ, thay đổi thế cân bằng chiến lược ở phía Tây Thái Bình Dương. Quả thật, với tốc độ hiện nay, Trung Quốc sẽ vươn sức mạnh quân sự thành nước thống trị trong khu vực vào năm 2025.

Vì thế, chính phủ Australia cần cân nhắc và quan sát chặt chẽ các hành động quân sự gây hấn gần đây của Trung Quốc, đặc biệt với khu vực tranh chấp ở biển Đông. Các nhà hoạch định an ninh nước này cần làm hết sức mình để thỏa thuận, đạt được các giải pháp hòa bình với các vấn đề này. Do đó, họ cần hiểu không thể đặt ra những khoản đầu tư lớn vào năng lực quốc phòng thiếu hiệu quả, ngăn cản khả năng phát triển của chính nước này trong giai đoạn 2025-2050.

Tuy nhiên, cũng cần thấy vai trò đòn bẩy chiến lược đặc biệt nếu duy trì một lực lượng tàu ngầm tối tân trước môi trường an ninh hiện tại. Những chiếc tàu ngầm tốt nhất có khả năng sống sót cao trong các chiến dịch quân sự khốc liệt. Hơn nữa, sở hữu lực lượng này sẽ buộc lãnh đạo của bất kỳ cường quốc nào muốn tấn công Australia phải cân nhắc kĩ càng.

Do đó, mặc dù Austrlia cần nhiều hơn tàu chiến nổi, phương tiện vũ trang và máy bay vận tải, thì sự thật là, một hạm đội tàu ngầm hiện đại tạo ra một lợi thế chiến lược độc nhất cho nước này trong thời gian khó khăn phía trước.

Do đó, điều cần làm là có được một chương trình mua sắm tàu ngầm nhanh chóng và thích hợp. Tính cho tới nay, Australia có 3 lựa chọn với những ưu, nhược điểm riêng để có thể cân nhắc đúng đắn:

Thứ nhất: thiết kế và chế tạo bằng sức mạnh loại tàu ngầm chạy điện – diesel có kích cỡ thuộc loại lớn nhất trên thế giới: tàu lớp Collins Mk2.

Dù cho chính phủ vẫn chưa tiến hành khởi động giai đoạn thiết kế ban đầu với loại tàu ngầm này, thì một điều chắc chắn là: những chiếc đầu tiên xuất xưởng không thể sớm hơn năm 2028, hoặc thậm chí tới giai đoạn 2035-2040.

Lí do cho việc chậm trễ này, đơn giản vì nó là một thiết kế hoàn toàn mới, sẽ phải đối mặt với nhiều vẫn đề kỹ thuật, những hệ thống chưa đủ độ tin cậy. Hơn nữa, do những chiếc tàu ngầm do người Australia thiết kế, nó sẽ là “trẻ mồ côi”, không anh chị em nên chi phí cho bảo dưỡng, nâng cấp sẽ rất cao.

Thứ hai, Australia lựa chọn mua một trong lớp tàu ngầm chạy điện-diesel nhỏ hơn từ các đối tác châu Âu.

Một số ứng cử viên hàng đầu là tàu ngầm lớp S-80 của Tây Ban Nha hay Type 214 của Đức, rõ ràng có độ tin cậy cao hơn tàu do Australia tự chế tạo.

Lựa chọn thứ 2 là sắm sửa tàu ngầm từ đối tác châu Âu. Điển hình trong số này là tàu ngầm lớp Type 214 của Đức, lựa chọn mà Hải quân Hàn Quốc đã đưa ra và có thể phù hợp với Australia. Ảnh minh họa: Wikipedia.

Ở dạng cơ bản, chi phí của những chiếc tàu ngầm này chỉ rơi vào khoảng 500-600 triệu/chiếc. Hơn nữa, tới lúc này nó đã được điều chỉnh để có thể trang bị thêm các loại cảm biến hiện đại, hệ thống vũ khí và kiểm soát hỏa lực, tàng hình từ Mỹ với giá đội lên, dao động từ 1,3 – 1,5 tỷ USD.

Nhược điểm của lựa chọn này, đó là khả năng hoạt động và sức mạnh còn hạn chế. Rõ ràng, với thiết kế nhỏ chạy điện-diesel, những tàu ngầm có tốc độ chậm, khả năng chịu đựng giới hạn và không thể cấp điện chạy cho những loại cảm biến tầm xa phức tạp.

Hơn nữa, tính cho đến tầm giữa thế kỷ này, chúng sẽ là những lớp tàu lỗi thời ở khu vực Tây Thái Bình Dương, không cho Australia có được khả năng răn đe mạnh mẽ mà nước này mong muốn.

Lựa chọn thứ 3, là việc mua hoặc thuê những tàu ngầm hạt nhân lớp Virginia của Mỹ hoặc Astute của Anh.

Những tàu ngầm này mang trên mình những công nghệ tàu ngầm tối tân nhất, cho phép Australia có thể thống trị khu vực Tây Thái Bình Dương ít nhất cho đến năm 2050, duy trì khả năng răn đe mạnh mẽ trước bất kỳ mối đe dọa tới Australia.

Với thiết kế hiện đại, những tàu ngầm lớp Virginia và Astute có tốc độ nhanh, khả năng hoạt động lâu dài, với hệ thống cảm biến siêu nhạy, có thể phát hiện nhanh chóng những kẻ thù tiềm tàng trước khi chúng bị phát hiện, với khoảng cách xuyên dại dương.

Hơn nữa, chúng có thiết kế linh hoạt để có thể tùy chỉnh và thực hiện đa dạng nhiệm vụ cầ thiết cho Australia.

Lựa chọn tàu ngầm tiên tiến và hiện đại của Anh, Mỹ là giải pháp có nhiều ưu điểm hơn cho chính phủ Australia. Ảnh minh họa: Wikipedia.

Điểm cộng khác là việc những tàu ngầm này đã trong chu trình sản xuất hàng loạt. Giá cả của chúng tương đối cao. Ví dụ, hợp đồng cho chiếc tàu ngầm Virginia thứ 14 của Mỹ sản xuất có giá 1,2 tỷ USD, nhưng đến khi sửa sang hoàn chỉnh, mức giá để rời cảng khoảng 2,5 tỷ USD.

Rào cản lớn nhất cho việc mua sắm tàu ngầm lớp Virginia hay Astutes là động cơ hạt nhân. Tuy nhiên, những hệ thống động cơ đẩy tàu ngầm có “hồ sơ sạch và mẫu mực”, ít gặp sự cố; các lò phản ứng cũng chưa bao giờ phải tiếp nhiên liệu. Hơn nữa, trong trường hợp thuê tàu, ví dụ 30 năm, họ có thể chuyển lại những chiếc tàu thuê cho nhà cung cấp xử lý.

Bên cạnh ưu việt từ khả năng hoạt động của nhóm tàu ngầm của Mỹ hoặc Anh, việc có quan hệ mua sắm, trao đổi sẽ nâng tầm quan hệ đối tác chiến lược giữa Australia và Anh, Mỹ. Khi đó, Australia có thể đóng góp lớn vào các hoạt động đồng minh ở Thái Bình Dương.

Trên hết, nếu chính phủ Australia lựa chọn giải pháp thứ 3, họ sẽ tạo ra một chính sách đảm bảo vô cùng hiệu quả trong việc ngăn ngừa sự nguy hiểm từ các mối đe dọa, tấn công trong nhiều thập kỷ tới.
Đang đọc nhiều:

Mạnh Thắng