TQ có lợi trong việc tránh quân sự hoá tranh chấp biển Đông?

BBC phỏng vấn chuyên gia quân sự, Tiến sĩ Scott Harold về một vài vấn đề liên quan tới Mỹ, Trung Quốc và Philippines...

Ông Harold cho rằng, tập trận chung giữa Mỹ và Philippines không phải là nỗ lực kiềm chế Trung Quốc. Sự kiện này chỉ nhằm rèn luyện quân lực của cả hai nước.

Một số quốc gia có cùng lợi ích và muốn giải quyết một cách hoà bình các tranh chấp lãnh thổ dựa theo luật pháp quốc tế ở khu vực biển Đông. Nếu tất cả các quốc gia đồng ý giải quyết tranh chấp lãnh hải theo luật pháp quốc tế thì kháii niệm “mở rộng” hoặc “kiềm chế” sẽ không xuất hiện.

Mỹ có thể góp sức điều hòa tranh chấp giữa các bên có liên quan đến vấn đề biển Đông. Ảnh minh họa: Asian Defence News.

- Vào thời điểm này, liệu Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc có đủ tự tin nếu xảy ra xung đột trên biển Đông?

Tôi cho rằng trong Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc, một tổ chức rộng lớn, có nhiều luồng suy nghĩ khác biệt về những điều mà họ có khả năng làm được ở khu vực này. Một số nhà phân tích và hoạch định cảm thấy lạc quan hay tự tin hơn, trong khi một số khác lại tỏ ra thận trọng.

Rõ ràng, Trung Quốc có lợi ích to lớn trong việc tránh quân sự hoá tranh chấp chủ quyền. Bằng chứng thực tế là Bắc Kinh vẫn chưa sử dụng đến vũ lực.

Hơn nữa, một cuộc xung đột vũ trang đối với các quốc gia láng giềng sẽ phản tác dụng đối với lợi ích lâu dài của Trung Quốc trong “sự trỗi dậy hoà bình” và việc theo đuổi một “thế giới hài hòa”.

Đặc biệt, nếu Trung Quốc gây hấn, tranh chấp với Philippines thì rất có thể nó sẽ dẫn tới xung đột với cả Mỹ. Tôi không nghĩ Trung Quốc lại muốn chiến tranh nổ ra xung quanh vấn đề chủ quyền ở một số đảo san hô và đá ngầm.

- Chính quyền Tổng thống Obama thu hút rất nhiều sự chú ý thông qua chiến lược quốc phòng mới tập trung vào khu vực Châu Á - Thái Bình Dương. Liệu Trung Quốc có một “đại chiến lược” để đáp lại?

Tôi không nghĩ rằng Trung Quốc có một “đại chiến lược” để đối chọi lại chiến lược “chuyển hướng” của Mỹ mới công bố gần đây. Nhiều người ở Trung Quốc thậm chí không chắc rằng “sự chuyển hướng” này là sự thực. Trong khi một số người khác đặt câu hỏi liệu sự “xoay trục” này sẽ duy trì được sức mạnh lâu dài hay không. Do đó, tôi không nghĩ Trung Quốc đã có thể công bố một kế hoạch phản kích. Họ sẽ chỉ tiếp tục nhấn mạnh vào “phát triển hoà bình”, “chính sách láng giềng tốt” và khao khát về một “thế giới hài hòa”.

- Chính trị gia Mỹ luôn khẳng định lập trường trung lập và không ngả về bên nào trong các tranh chấp ở biển Đông. Theo ông, về lâu dài lập trường này có thể được duy trì nữa không?

Tôi nghĩ rằng lập trường của Mỹ dựa trên luật pháp quốc tế rất linh hoạt và bền chắc. Quan chức Philippines và Trung Quốc... đều muốn có được sự ủng hộ từ Mỹ. Tuy nhiên, tính hợp pháp to lớn và ảnh hưởng lớn nhất của Mỹ bắt nguồn từ việc không ủng hộ bất kỳ một bên cụ thể nào.

Mỹ ủng hộ một tiến trình cụ thể trong việc giải quyết tranh chấp, một quá trình công bằng cho tất cả các bên và nếu có thể được ủng hộ đúng cách, thì quá trình đó sẽ cho phép giải quyết tranh chấp mà không cần đến việc sử dụng sức mạnh quân sự hay chèn ép kinh tế.

Theo BBC