Ông Hollande đảo lộn kế hoạch NATO ở Afghanistan?

Ông Francois Hollande sẽ phải giải thích với các đồng minh NATO về quyết định rút quân sớm hơn dự kiến.

Khi chạy đua vào điện Elysé, ông Hollande đã thể hiện quyết tâm rút 3.300 lính Pháp về nước trong năm 2012, chấm dứt vai trò tác chiến của Pháp trước thời hạn 2 năm so với kế hoạch được vạch ra một cách thận trọng của NATO, nhằm chuyển giao hoàn toàn vai trò kiểm soát an ninh cho người Afghanistan vào năm 2014.

Tuần trước ông Holande nói: “Tôi tin rằng, không để cho binh lính của chúng ta phải chịu nguy hiểm. Việc rút lính chiến đấu trước cuối năm 2012 là việc làm đúng đắn.”

Đến nay, khi cuộc đua vào chiếc ghế tổng thống đã ngã ngũ, lãnh tụ Đảng Xã hội Pháp sẽ mang thông điệp này đến các nhà lãnh đạo đồng cấp của NATO khi họ gặp nhau trong hội nghị thượng đỉnh do Tổng thống Mỹ Obama chủ trì tại Chicago vào ngày 20-21/5, vài ngày sau lễ nhậm chức của ông Hollande.

Trước đó, các quan chức quân sự NATO đã chuẩn bị tinh thần cho sự thay đổi ở chính trường Pháp. Tuy vậy, một nhà ngoại giao thừa nhận rằng lập trường của nhà lãnh đạo mới ở Pháp “không được nhiệt liệt chào đón” tại trụ sở chính của Liên minh.

Tại Chicago, NATO muốn dựng lên được một mặt trận đoàn kết, khẳng định khẩu hiệu “Cùng nhau vào, cùng nhau rút”, trong một sứ mạng mà cho đến nay chưa đạt được mục đích là đánh bại lực lượng Taliban, dù đã triển khai 130.000 quân ở đây.

Ở Nam Á xa xôi, các quan chức Afghanistan hạ thấp lời hứa của ông Hollande, khẳng định các lực lượng của Afghanistan sẽ sẵn sàng đảm nhận trách nhiệm an ninh trong năm 2013 và nghi ngờ Pháp không đủ thời gian để hoàn tất việc rút quân trước cuối năm 2012.

Oana Lungescu, người phát ngôn của NATO nhấn mạnh, thời hạn năm 2014 được tái khẳng định và “ông Hollande đã nói rõ trong vận động tuyển cử rằng bất kỳ một quyết định nào về hành động sắp tới cũng sẽ được tham khảo với các nước đồng minh NATO. Chính vì lẽ đó mà tất cả các nhà lãnh đạo NATO sẽ gặp nhau tại Chicago.”

Tránh rút lui hỗn độn

Việc Pháp rút quân sớm đã đặt ra những thách thức cho NATO bởi khối này không chủ trương “rút quân vội vã” khỏi Afghanistan, dù cuộc chiến ở đây không được lòng dân ở chính quốc. Sau một thập kỷ đánh nhau, đã có gần 3.000 lính bị giết.

Hai nước Canada và Hà Lan đã chuyển sang các nhiệm vụ huấn luyện, trong khi Thủ tướng Australia, bà Julia Gillard, gợi ý quân đội của nước bà có thể bắt đầu rút vào năm tới (2013).

Bản thân ông Sarkozy từng làm cho các nước đồng minh ngạc nhiên khi quyết định chấm dứt nhiệm vụ chiến đấu của Pháp vào năm 2013 vào đầu năm nay, sau khi 4 lính Pháp bị một binh sĩ Afghanistan sát hại.

Ông Francois Heisbourg, cố vấn đặc biệt tại Viện nghiên cứu chiến lược ở Paris nói rằng NATO muốn tránh gặp phải bất kỳ một thảm kịch nào khi họ chủ trương rút êm khỏi Afghanistan, dù cuối cùng thắng lợi là không chắc chắn.

Ông này nói: “Mọi người đều biết rõ điều này, và NATO không có lợi ích trong việc gây ra một cuộc tranh cãi mới” với ông Hollande. Và rằng: “Ưu tiên hàng đầu là tránh gây ra một cảm giác về một cuộc rút lui hỗn độn.”

Một quan chức cấp cao của NATO nói việc chuyển đổi vai trò ở Afghanistan sẽ “được điều tiết khá tốt” bất chấp kế hoạch của ông Hollande, vì các tư lệnh chỉ huy đã dự đoán trước khả năng ông có thể trúng cử và đã chuẩn bị sẵn kế hoạch cho tình huống này.

Quan chức này nói các chiến lược gia quân sự của NATO “đang thường xuyên chú ý theo dõi động thái của một số nước và diễn biến chính trị mỗi nước”.

Một quan chức quân sự cap cấp của Afghanistan nói ông ta nghi ngờ về khả năng thực thi việc rút quân sớm vì chỉ còn 7 tháng nữa là hết năm, khoảng thời gian đó không đủ cho một cuộc rút quân phức tạp. Viên sĩ quan này phát biểu với điều kiện giấu tên, rằng: “Theo quan điểm quân sự, tôi nghĩ sẽ không thực tế khi đề ra rút quân trong thời gian còn lại của năm 2012.”

Thường thường phải mất từ 12-18 tháng để quân đội nước ngoài bàn giao kiểm soát một khu vực cho phía Afghanistan. Dù Quân đội Pháp đã đưa về nước 1.500 containers chứa đầy trang bị và 1.200 xe cộ các loại, bao gồm 500 xe bọc thép hạng nặng và 14 trực thăng, nhưng viên sĩ quan Afghanistan kết luận: “Tôi nghĩ đó là một lời hứa trong vận động tuyển cử chứ không phải là một quyết định thực tế. Họ sẽ không rút trong năm nay.

Phạm Ngọc Uyển (Theo AFP)